ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ Η "ΧΡΕΟΚΡΑΤΙΑ"

ΑΝΕΠΙΘΥΜΗΤΗ ΓΙΑ ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ

του ΓΙΩΡΓΟΥ ΔΕΛΑΣΤΙΚ*

Εκρηκτικές διαστάσεις πήρε η τηλεθέαση στο Διαδίκτυο του εξαιρετικού ντοκιμαντέρ «Χρεοκρατία» που αναφέρεται στην κρίση του ελληνικού δημόσιου χρέους. Δημιούργημα δύο νέων σε ηλικία δημοσιογράφων, του Αρη Χατζηστεφάνου και της Κατερίνας Κιτίδη, και χρηματοδοτημένο εξ ολοκλήρου με προσφορές σωματείων και εκατοντάδων μεμονωμένων ατόμων, το ντοκιμαντέρ αυτό συνάντησε απίστευτης έκτασης αποδοχή: μέσα σε μόλις δέκα μέρες από την έναρξη της προβολής του, πάνω από μισό εκατομμύριο (!) άνθρωποι έσπευσαν να το δουν στο Διαδίκτυο, όπου μέχρι στιγμής είναι και ο μοναδικός τρόπος που..μπορεί κανείς να το δει.

Κανένα κανάλι εθνικής εμβέλειας δεν το έχει προβάλει στην τηλεόραση (το έχουν κάνει μόνο κάποια μικρά τοπικά τηλεοπτικά κανάλια) παρόλο που όλοι οι συντελεστές του ντοκιμαντέρ έχουν ομόφωνα αποφασίσει ότι η χρήση του έργου τους είναι ελεύθερη και δωρεάν για οποιονδήποτε χρήστη, χωρίς οι ίδιοι να αμείβονται καθ' οιονδήποτε τρόπο. Μέσα στον Μάιο θα κυκλοφορήσει το περιεχόμενο του ντοκιμαντέρ και σε βιβλίο, ενώ αυτή την εβδομάδα θα αρχίσει και η διεθνής ιντερνετική καριέρα του με τον τίτλο «Debtoctacy», καθώς ολοκληρώνεται η διαδικασία υποτιτλισμού του στα αγγλικά ώστε να είναι προσιτό σε πολύ ευρύτερο κοινό.

Το ντοκιμαντέρ «Χρεοκρατία» έχει σαφή πολιτική άποψη τόσο ως προς το Μνημόνιο της κυβέρνησης Παπανδρέου όσο και ως προς το τι δέον γενέσθαι με το δημόσιο χρέος της χώρας μας. Ελληνες και ξένοι οικονομολόγοι θεμελιώνουν τις απόψεις αυτές. «Κανένας δεν έχει την υποχρέωση να πληρώσει αυτό το χρέος» δηλώνει απερίφραστα ο τόσο θαυμαζόμενος από το ΠΑΣΟΚ τις προηγούμενες δεκαετίες Σαμίρ Αμίν, παγκοσμίως διάσημος. «Να αποτινάξουμε από πάνω μας την υποτέλεια, να απελευθερωθούμε από την τρόικα, η οποία είναι η οικονομική υποδούλωση της Ελλάδας» διακηρύσσει ο αιώνιος έφηβος Μανώλης Γλέζος.

«Με μάχες κερδίζεται ο σεβασμός των δικαιωμάτων και όχι με την υποταγή στις υπαγορεύσεις των δανειστών» παροτρύνει τους Ελληνες ο γνωστός οικονομολόγος Ερίκ Τουσέν. Το πρωτοφανές με το ντοκιμαντέρ «Χρεοκρατία» δεν έγκειται αυτοτελώς στις απόψεις που προβάλλει. Αυτό που το καθιστά πραγματικά κοινωνικό φαινόμενο είναι το τεράστιο ενδιαφέρον που προκάλεσαν οι απόψεις αυτές με τον τρόπο που παρουσιάστηκαν στο ντοκιμαντέρ στους χρήστες του Διαδικτύου, ξεπερνώντας κατά πολύ ακόμη και τις πιο αισιόδοξες προσδοκίες των ίδιων των συντελεστών του εγχειρήματος.

Οι απροσδόκητες διαστάσεις της επιτυχίας στον τομέα της τηλεθέασης προκάλεσαν πολιτική αίσθηση. Αποκαλύπτουν την ύπαρξη ενός κοινωνικού υποστρώματος που ήταν έτοιμο να υποδεχθεί τέτοιες απόψεις, αν του προσφέρονταν με τον προσιδιάζοντα σε αυτό το κοινό τρόπο. Με δεδομένο δε ότι το κοινό του Διαδικτύου είναι κατά μέσο όρο πολύ νεότερο ηλικιακά από τον μέσο όρο του συνολικού πληθυσμού και τουλάχιστον το 95% των χρηστών του Ιντερνετ ανήκουν τις παραγωγικές ή στις πολύ νεανικές ηλικίες, έχει ιδιαίτερη πολιτική σημασία η έμπρακτη αποκάλυψη του γεγονότος ότι και αυτό το κοινό διακατέχεται από αισθήματα κατά του Μνημονίου και ενδιαφέρεται για τρόπους αντιμετώπισης του προβλήματος του δημόσιου χρέους που βρίσκονται σε ριζική διάσταση με την ασκούμενη οικονομική πολιτική της κυβέρνησης Παπανδρέου.

Η απήχηση της «Χρεοκρατίας» σηματοδοτεί την έλλειψη επιρροής του σημερινού ΠΑΣΟΚ στο δυναμικότερο τμήμα του ελληνικού πληθυσμού, στο οποίο επιπροσθέτως ανήκει όχι μόνο το παρόν, αλλά και το μέλλον. Αποκαλύπτει επίσης ότι η εικόνα υποδεέστερης πολιτικοποίησης με την κλασική έννοια του όρου των χρηστών του Διαδικτύου είναι επί της ουσίας παραπλανητική, καθώς αποκρύπτει βαθύτερες διεργασίες που συντελούνται στις συνειδήσεις των νέων κατά τεκμήριο ανθρώπων.

Φαίνεται ότι το ενδιαφέρον των χρηστών του Ιντερνετ κίνησε και ο εναλλακτικός τρόπος παραγωγής της «Χρεοκρατίας»: έξω από όλα τα καθιερωμένα κυκλώματα και με χρηματοδότηση «λαϊκής βάσης» - κάτι που είναι αναγκαίο αλλά όχι και επαρκές για την παραγωγή ενός ντοκιμαντέρ «αντισυστημικού», έννοιας που γοητεύει πάντα τους νέους. Παράλληλα, η χειραφετημένη στάση των δημιουργών της «Χρεοκρατίας» στο εξαιρετικά ευαίσθητο για τους χρήστες του Διαδικτύου θέμα των πνευματικών δικαιωμάτων -απολύτως ελεύθερο το δωρεάν κατέβασμα του ντοκιμαντέρ από οποιονδήποτε θέλει- επέτεινε το αίσθημα συμμετοχής στο εγχείρημα.

Η ΠΡΟΤΑΣΗ
Διεθνής Επιτροπή Λογιστικού Ελέγχου

Ρεαλιστική, απολύτως εφικτή, αλλά άκρως ανεπιθύμητη από το σύστημα είναι η πρόταση άμεσης δράσης που προβάλλεται από το ντοκιμαντέρ «Χρεοκρατία» και τους οικονομολόγους και κοινωνικοπολιτικούς παράγοντες που εμφανίζονται σ' αυτό: Η συγκρότηση μιας διεθνούς Επιτροπής Λογιστικού Ελέγχου, η οποία θα εξετάσει μία προς μία τις μεγάλες συμβάσεις του κράτους και τα δάνεια που συνήψαν οι ελληνικές κυβερνήσεις τα τελευταία 30-35 χρόνια, προκειμένου να αποφανθεί αν και ποια τμήματα του ελληνικού δημόσιου χρέους υπάγονται στην κατηγορία του επονομαζόμενου «απεχθούς χρέους» το οποίο η Ελλάδα δεν υποχρεούται να αποπληρώσει. Οι πρόεδροι των ΗΠΑ Τζορτζ Μπους και Μπαράκ Ομπάμα χρησιμοποίησαν την έννοια του «απεχθούς χρέους» για να διαγράψουν τα χρέη του Ιράκ.

* Δημοσιεύτηκε στο "Έθνος" την Τρίτη 26 Απριλίου