Δευτέρα 14 Νοεμβρίου 2011

Το προφίλ της μετανάστευσης σε σχέση με την καταναγκαστική εργασία


Για ποιους λόγους εγκαταλείψατε τη χώρα σας;
 Η οικονομική κρίση, αυξάνει και βαθαίνει την εκμετάλλευση φτωχών και πεινασμένων ανθρώπων. Η καταναγκαστική εργασία είναι παρούσα στη χώρα τόσο για τους Ελληνες όσο και για τους μετανάστες. Οι Ελληνες εργοδότες αποκρύπτουν την ύπαρξη απασχόλησης μεταναστών στους τόπους δουλειάς.

Ετσι στοιβάζουν τους μετανάστες που εκμεταλλεύονται, σε αποθήκες και υπόγεια. Παράλληλα ο φόβος και...
 η καχυποψία των ίδιων να δώσουν πληροφορίες, που θεωρούν ότι μπορούν να τους βλάψουν, επαυξάνουν τη δυσκολία προσδιορισμού του μεγέθους του δείγματος.

Τα στοιχεία προέκυψαν από έρευνα που εκπόνησε το Κέντρο Έρευνας Γυναικείων Θεμάτων και παρουσιάστηκαν το Σάββατο στην Ευρωπαϊκή ημερίδα που διοργάνωσαν το "Κέντρο", με το Ινστιτούτο Ισότητας και την Ευξεινη Πολιτεία με θέμα: "Trafficking–παράνομη διακίνηση και καταναγκαστική εργασία γυναικών και παιδιών" Παρουσιάστηκαν στοιχεία από Ελλάδα, Γερμανία, Λιθουανία, Ην.Βασίλειο και Τουρκία.

Τον πληθυσμό της έρευνας αποτελέσαν 40 αλλοδαποί άνδρες και γυναίκες που βρίσκονται στην Ελλάδα είτε με την ιδιότητα του μετανάστη είτε με την ιδιότητα του πρόσφυγα.

Το δείγμα αποτέλεσαν: οι εξυπηρετούμενοι του Κέντρου Υποδοχής Αιτούντων Άσυλο Αλλοδαπών Λαυρίου, του Κέντρου Υποδοχής Μεταναστών Μυτιλήνης, του Κέντρου Παιδικής Μέριμνας Αρρένων Κόνιτσας και του Κέντρου Υποδοχής Αστέγων του Δήμου Αθηναίων, οι περαστικοί σε πλατείες της Αθήνας, στα Φιλιατρά Μεσσηνίας, στην Μανωλάδα Ηλείας, στην Άρτα και οι διαμένοντες στον καταυλισμό Πατρέων.

Για τη συλλογή των δεδομένων πραγματοποιήθηκαν προσωπικές συνεντεύξεις.Χρησιμοποιήθηκε ημι-δομημένο ερωτηματολόγιο, αποτελούμενο από 19 κλειστές και 10 ανοιχτές ερωτήσεις που συμπληρώθηκε από συνεντεύκτριες, προκειμένου να εξασφαλιστεί μεγαλύτερο ποσοστό συμμετοχής και συνάμα η δυνατότητα διευκρινήσεων για τους σκοπούς της έρευνας και αποφυγής ανειλικρινών απαντήσεων. Το πρόβλημα της ανεπαρκούς γνώσης της ελληνικής γλώσσας αντιμετωπίστηκε με την βοήθεια μεταφραστή στη γλώσσα των ερωτώμενων με αποτέλεσμα τη μεγιστοποίηση της κατανόησης των ερωτήσεων.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα που προέκυψαν το 47,5% του δείγματος κατάγεται από το Αφγανιστάν, ακολουθούν οι Κούρδοι από την Τουρκία σε ποσοστό 13%, Συρίοι 10%, από Μπαγκλαντές και Ιράκ 7,5%, Γεωργία, Πακιστάν, Ιράν, Αλβανία και Αίγυπτο σε μικρότερα ποσοστά.

Ακολουθούν και εδώ τη βασική τους εργασία που έκαναν στην χώρα καταγωγής τους. Το 32% απασχολείται σε αγροτικές και κτηνοτροφικές εργασίες, το 16% ήταν εργάτης/τρία, το 13% άνεργος/η και ακολουθούν οδηγός 9%, εμποροϋπάλληλος, τεχνίτης/τρία, υφαντικές εργασίες και εκπαίδευση 6% αντίστοιχα. Το 3% ήταν κρατικός/η υπάλληλος ή εργαζόνταν στην υγεία–πρόνοια. Αξίζει να αναφέρουμε ότι το 35% του δείγματος δεν μιλούσε καμία άλλη γλώσσα πέραν της μητρικής του, το 20% μιλούσε και τα ελληνικά και το 17,5% αγγλικά.

Παρουσιάζοντας σήμερα τα αποτελέσματα της έρευνας, προκύπτει ότι:

- Το 78% του δείγματος εισήλθε στην Ελλάδα μέσω διακινητών και πρακτορείων πληρώνοντας οι περισσότεροι από 1.000 έως και 6.000 $.

- Το 73% ανέφερε λόγω πολεμικών συρράξεων και διωγμών είτε για πολιτικούς, φυλετικούς ή άλλους λόγους.

- Το 9% του δείγματος, δούλευε για να ξεχρεώνει τους διακινητές. Στην περίπτωση αδυναμίας πληρωμής των διακινητών, η απάντηση των τελευταίων ήταν σωματική βία, βασανιστήρια και απειλές για την οικογένεια τους.

- Το 72% του δείγματος «ταξίδεψε» μόνος ή μόνη από τη χώρα προέλευσης στη χώρα προορισμού

- Το 41% του δείγματος δήλωσε ότι εργάζεται καθημερινά επί δώδεκα ώρες ημερησίως, ανασφάλιστοι σε ποσοστό 68%.

- Οι γυναίκες ως επί το πλείστον εργάζονται στην καθαριότητα κατ’οίκον ή ως υπηρέτριες ή σε κλωστήρια, βιοτεχνίες και εργοστάσια.

- Το 64% του δείγματος βρίσκεται στην Ελλάδα από 2 εώς 4 χρόνια και έχει υποβάλλει αίτημα παροχής ασύλου. Σε ποσοστό 58% πρώτη χώρα προορισμού ήταν η Ελλάδα και σε 26% η Ευρώπη κυρίως σε Ιταλία.

Μαρτυρίες

Χαρακτηριστική είναι η απάντηση ενός Αφγανού, 35 ετών με 12 έτη φοίτησης στο σχολείο: «Στο Ιράν έμεινα 24 χρόνια, αποφάσισα να επιστρέψω στο Αφγανιστάν. Έμεινα 6 μήνες στο χωριό μου. Με χτύπησαν οι Ταλιμπάν επειδή ήμουν διαφορετικής φυλής για να με αναγκάσουν να φύγω από την περιοχή.

Μου έσπασαν το δόντι και μου τρύπησαν [την παλάμη]. Στο Ιράν δεν μπορούσα να μείνω γιατί απαγορεύοταν [ως πρόσφυγας] να πάω στο πανεπιστήμιο. Έτσι ούτε τα παιδιά μου θα μπορούσαν να μορφωθούν. Υπήρχαν τεράστιοι φόροι στο Ιράν. Η κοινωνία του Ιράν πρέπει να πληρώνει πολλά λεφτά για το σχολείο».

Άλλη μαρτυρία συμπληρωματική των εξαναγκαστικών συνθηκών φυγής από τη χώρα διαμονής είναι ενός 30χρόνου, επίσης Αφγανού που παρακολούθησε λίγες τάξεις στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση: «Ο πόλεμος [με ανάγκασε να φύγω]. Στο Ιράν δεν είχα χαρτιά. Παλιά έρχονταν από τη Ρωσία. Παλιά τους σπούδαζαν οι Ρώσοι, ήταν καλύτερα. Τώρα έκαναν κυβέρνηση Αμερικής».
Ο συγκεκριμένος ήρθε στη χώρα μας μέσω Β. Αφρικής. Μαζί με άλλους μεταφέρθηκε με βάρκα. «Στη βάρκα βρισκόμασταν 31 άτομα. Ο καθένας πλήρωσε 2.300$.

Μια 36χρόνη Αφγανή δήλωσε: «Τα παιδιά μου ήταν μικρά, ήρθαν με τα πόδια, δεν μπορούσαν να περπατήσουν. Ππήγαμε στα σύνορα περπατώντας, μέναμε με κατσίκια και πρόβατα. Φτάσαμε στον Έβρο με τα πόδια, παραδοθήκαμε στις αρχές στο Διδυμότειχο, 4-5 μέρες περπάτημα. Το ζήτημα είναι πως ζούμε εδώ. Η ελληνική και τουρκική αστυνομία ξέρουν πως ερχόμαστε».

Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού και εκτός των βασανιστηρίων που επωμίστηκαν όσοι και όσες δεν είχαν εξοφλήσει τους διακινητές, αντιμετώπισαν επίσης και το φόβο του θανάτου από πνιγμό.
Όπως προέκυψε από τα αποτελέσματα της έρευνας, οι διακινούμενοι άνθρωποι για εργασία δεν αντιμετωπίζουν τη βία και τα βασανιστήρια μόνο από τους διακινητές αλλά επίσης από τα σώματα ασφαλείας, τους υπαλλήλους κρατικών αρχών και των υπηρεσιών.

Οι γυναίκες εκτός της βίας που αντιμετώπιζαν από τους διακινητές και τα σώματα ασφαλείας, ειδικά οι ασυνόδευτες που τις βίασαν συνοριοφύλακες, τις κακοποιούσαν επί πρόσθετα όταν ζητούσαν να φροντίσουν τα παιδιά τους, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει μια ερωτώμενη:

«Εμεινα στο κρατητήριο της Κομοτηνής με τα 4 παιδιά μου. Ζήτησα να θηλάσω το μικρό και με χτύπησαν» ή τις τρομοκρατούσαν με την απειλή της απόσπασης των παιδιών τους «μου είπαν ότι θα πάρουν τα παιδιά μου και έπαθα κρίση. Αυτά έκλαιγαν. Έμεινα στο νοσοκομείο. Τώρα τρέμουν τα χέρια μου. Έχω χάσει 20 κιλά» ή «χτύπησαν στο αστυνομικό τμήμα του Βόλου εμένα και το μικρό μου κορίτσι. Μου πήραν τα παιδιά μου για 2 μήνες στον Κορυδαλλό. Έκανα μεγάλη φασαρία. Ακόμα πονάει η πλάτη μου από τα χτυπήματα. Με χτύπησαν και στο κεφάλι».

Ωστόσο ένα ποσοστό των γυναικών, αντιμετωπίζει από τους ομόφυλους τις διακρίσεις λόγω φύλου, αφού εξαναγκάζονται -ενώ δεν το επιθυμούν- να κυκλοφορούν με την μαντήλα

Η εκμετάλλευση των εργοδοτών συνεπικουρείται σιωπηρά και από την αδιαφορία και φανερά από την εχθρική συμπεριφορά της τοπικής κοινωνίας. Οι ίδιοι οι ερωτώμενοι αναφέρουν ότι η στάση αυτή της ελληνικής κοινωνίας τους κάνει να αισθάνονται σκουπίδια. Οι ερωτώμενοι τουλάχιστον πενταετούς διαμονής στην Ελλάδα αναφέρουν ότι την πρώτη περίοδο αντιμετώπισαν τη ρατσιστική στάση της ελληνικής κοινωνίας και σήμερα απλά αδιαφορούν για την ύπαρξη τους.

Μερικοί κατάφεραν να φτάσουν στη χώρα που επιθυμούσαν αλλά εξαιτίας της συνθήκης του Δουβλίνου τους επέστρεψαν στην Ελλάδα. Η έρευνα αποτελεί ένα εργαλείο για την πρώτη εμβάθυνση στο πρόβλημα της διακίνησης ανθρώπων για καταναγκαστική εργασία. Βασικός στόχος όλων των δράσεων αποτελεί η άσκηση πολιτικών εξάλειψης του φαινομένου.

ΜΑΙΡΗ ΠΙΝΗ

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ

Δεν υπάρχουν σχόλια: