Δευτέρα 2 Σεπτεμβρίου 2013

Το φάντασμα της κεντροαριστεράς / Χ. Γεωργούλας

Λίγο πριν φύγουν φέτος οι συνέλληνες για τα μπάνια του λαού (όσοι έφυγαν...) μια σπαρακτική έκκληση –από τις στήλες των «Νέων»– συνόδεψε τις διακοπές τους: ας κάνει, επιτέλους, και η κεντροαριστερά ό,τι έκανε ενοποιούμενος ο ΣΥΡΙΖΑ, γιατί αλλιώς δεν πρόκειται να δει προκοπή...

Πριν καλά καλά τελειώσουν τα μπάνια του λαού, η ναυαρχίδα του Συγκροτήματος επανέρχεται στο... μόνιμο, όπως φαίνεται, καημό της:«Είναι αναγκαία η συνεννόηση, προκειμένου να ανασυγκροτηθεί ο περίφημος μεσαίος χώρος, ο πολιτικός χώρος του μέτρου, της συνδιαλλαγής, της στήριξης των θεσμών». Αφού διεκτραγωδήσει την«απώλεια του σοσιαλδημοκρατικού Κέντρου – ή της Κεντροαριστεράς, όπως έχουμε συνηθίσει να λέμε στην Ελλάδα», καλεί τον «πολυδιασπασμένο χώρο να ξαναβγεί μπροστά» συγκροτώντας «μια νέα ισχυρή Κεντροαριστερά».
Πρόθυμοι πιθανόν να υπάρχουν πολλοί, έδαφος όμως για να ευδοκιμήσει μια τέτοια επιχείρηση υπάρχει;

Πρώτα πρώτα, πρέπει να καλωσορίσουμε την παραδοχή ότι όλη η συζήτηση περί κεντροαριστεράς αφορά στην πραγματικότητα τη συγκρότηση του πολιτικού Κέντρου και δεν έχει σχέση με την Αριστερά. Ο κάθε κατεργάρης, επομένως, στον πάγκο του.
Κατόπιν οφείλουμε να αναρωτηθούμε και να ρωτήσουμε σε ποιο κοινωνικό έδαφος προσβλέπει να στηριχθεί αυτό το πολιτικό Κέντρο. Η καταφυγή στο θολό όρο «μεσαίος χώρος» όχι μόνο απάντηση στο ερώτημα δεν δίνει, αλλά δυσχεραίνει την όποια απόπειρα απάντησης, γιατί επικαλείται ουσιαστικά την ύπαρξη ενός μετριοπαθούς πολιτικού χώρου, ο οποίος μπορεί να αναπτύσσεται ανεξάρτητα από το τι πραγματικά συμβαίνει στην ελληνική κοινωνική πραγματικότητα.

Όταν βγαίνει η «μέση τάξη» από τη μέση...

Αυτό, όμως, που συμβαίνει εδώ και δύο σχεδόν δεκαετίες στην Ελλάδα –και επιταχύνεται στα χρόνια της κρίσης– είναι ακριβώς η αποδιάρθρωση, η αποσύνθεση εκτεταμένων τμημάτων και η συνολική αποδυνάμωση των μεσοστρωμάτων. Δηλαδή της υλικής βάσης του πολιτικού Κέντρου. Το έργο αυτό έχει αναληφθεί ήδη από την εποχή του σημιτισμού και ολοκληρώνεται στην εποχή των μνημονίων.

Τα στρώματα αυτά καταγγέλλονται ως παρασιτικά και λαϊκιστικά, υποδεικνύονται ως υπαίτια σε μεγάλο βαθμό της κρίσης, ωθούνται στην προλεταριοποίηση και την υπαγωγή στη μισθωτή εργασία. Οι πολιτικές δυνάμεις που στήριξαν την εκλογική άνοδό τους και την επιβίβασή τους στο τραίνο της εξουσίας σε αυτά ακριβώς τα στρώματα –στους «μικρομεσαίους» που επιδίωξαν και σ’ ένα βαθμό κατάφεραν να προσεγγίσουν τα αγαθά που γεύονται οι ανώτερες τάξεις– έχουν συμμαχήσει πια με αυτές τις τελευταίες, συμπεριφέρονται ως εκφραστές των συμφερόντων τους, συμβαδίζουν και συνυπάρχουν με τη Δεξιά.

Τα μεσοστρώματα πια δεν αποτελούν όχημα ανόδου στην εξουσία. Έχουν υποστεί συστηματική επίθεση και φθίνουν όχι μόνο αριθμητικά και από την άποψη της οικονομικής σημασίας τους, αλλά και πολιτικά, ως υπόστρωμα ενός ελπιζόμενου ισχυρού Κέντρου. Ο «μεσαίος χώρος» των νοσταλγών της παντοδυναμίας του ΠΑΣΟΚ φαίνεται να γυρίζει πια στον αέρα...

Δεν είναι κάποια πολιτική τυφλότητα, κάποια παρεξήγηση που ωθεί μεγάλο μέρος των απότακτων της «μέσης τάξης» προς την αριστερά. Δεν είναι η απουσία κάποιας έξυπνης κίνησης, κάποιας ταχυδακτυλουργίας που λειτουργεί σαν εμπόδιο στην ανασύσταση μιας «νέας ισχυρής Κεντροαριστεράς». Η ίδια η «παλιά κεντροαριστερά», το πολιτικό Κέντρο κατά την ομολογία των «Νέων», εγκατέλειψε και υπονόμευσε την ύπαρξή της.

Δύο κόμματα, μία πολιτική;

Υπάρχει, όμως, και μία ακόμη σοβαρή, σχεδόν απαγορευτική δυσκολία για την ανασύσταση της «νέας ισχυρής Κεντροαριστεράς». Ένας πολιτικός χώρος, για να συγκροτηθεί σε πολιτικό φορέα, σε κόμμα, δεν αρκεί να διακηρύξει γενικές αρχές, σαν κι αυτές που αναφέρει το δημοσίευμα των «Νέων» (πολιτικό μέτρο, συνδιαλλαγή, στήριξη θεσμών...) Χρειάζεται και διακριτή πολιτική, σε αντιπαράθεση με τα υπάρχοντα πολιτικά μορφώματα.
Οι δυνάμεις που κατά βάση προτείνονται σήμερα ως «πρώτη ύλη» για μια «νέα Κεντροαριστερά», δεν έχουν μόνο την ίδια πολιτική με τη Δεξιά, την πολιτική των μνημονίων, της ύφεσης, της ανεργίας της εσωτερικής υποτίμησης, είναι οι δυνάμεις που εφάρμοσαν και εφαρμόζουν αυτή την πολιτική με το μεγαλύτερο πάθος. Πώς θα μπορέσουν, άραγε, να πείσουν αυτούς που επιδιώκουν να εκπροσωπήσουν πολιτικά, ότι το συμφέρον τους είναι, χωρίς περιστροφές, η ίδια η βίαιη καταστροφή τους;

Αν η ριζοσπαστική ενωτική Αριστερά, ο ΣΥΡΙΖΑ και όσοι συμπορευτούν μαζί του, πολιτευτούν με νου και γνώση, είναι σε θέση να αφήσουν τόσο λίγο έδαφος για μια «νέα» κεντροαριστερά, που ποτέ δεν θα μπορέσει να γίνει ισχυρή. Οι δυνάμεις της μισθωτής εργασίας και της Αριστεράς έχουν τη δυνατότητα να υποδεχτούν και να ενσωματώσουν όσους μετατάσσονται ταξικά και όσους πολιτικά τείνουν εκ των πραγμάτων να συμμαχήσουν μαζί τους, με βάση ένα νέο σχέδιο οικονομικής και κοινωνικής ανασυγκρότησης σε μια πορεία εξόδου από την κρίση.

Αρκεί να κατανοήσουν σε βάθος ότι και για εμάς μιλάει ο μύθος: όσο ουτοπικό είναι να κυνηγούν ο Βενιζέλος και το Συγκρότημα τη «νέα ισχυρή Κεντροαριστερά» στις σημερινές συνθήκες, άλλο τόσο καταστροφικό θα είναι για την όποια Αριστερά να πιστέψει ότι μπορεί να κερδίσει την πολιτική και κοινωνική μάχη στο ασταθές και ολισθηρό έδαφος μιας κεντροαριστεράς, που μάλλον φαίνεται να γυρίζει στον αέρα. Μόνο ως Αριστερά μπορεί να ελπίζει ότι θα προσελκύσει τους μετακινούμενους κοινωνικά και ριζοσπαστικοποιούμενους πολιτικά. Αν δεν το κάνει με το δικό της ριζοσπαστισμό, τους περιμένει η Χρυσή Αυγή στη γωνία, όπως μας διδάσκει η ιστορία.


Χ. Γεωργούλας / εφημερίδα ΕΠΟΧΗ

Δεν υπάρχουν σχόλια: