Η ποινικοποίηση στο Διαδίκτυο δεν είναι λύση

του
Π. Σωτήρη*

Παραδόξως όσο επεκτείνεται η νομοθεσία για την αντιμετώπιση του λόγου μίσους και πληθαίνουν οι προτάσεις για αυστηρότερο έλεγχο και ποινικοποίησή του, τόσο περισσότερο οι κυβερνήσεις των δυτικών δημοκρατιών δείχνουν έτοιμες να υιοθετήσουν μεγάλο μέρος της ατζέντας της ακροδεξιάς, του χώρου από όπου κατεξοχήν προέρχεται ο λόγος του μίσους.
Ο κ. Σαρκοζί θα έπρεπε να είναι πιο...
μετρημένος, όταν (με αφορμή τη δολοφονική επίθεση στο εβραϊκό σχολείο στην Τουλούζη) προτείνει μεγαλύτερη αστυνόμευση του Διαδικτύου για την πάταξη του λόγου μίσους και της «εξύμνησης της τρομοκρατίας», ιδίως εάν αναλογιστούμε ότι στήριξε την πολιτική του καριέρα σε μια ιδιαίτερα απαξιωτική αντιμετώπιση μεγάλου μέρους των συμπολιτών του που απλώς είχαν την ατυχία να είναι φτωχοί και οι πρόγονοί τους να μην έχουν γεννηθεί στη Γαλλία. Δεν ήταν περίπτωση λόγου μίσους όταν αποκαλούσε τους Γάλλους κατοίκους των υποβαθμισμένων προαστίων «καθάρματα»;


Επιφυλακτικοί πρέπει να είμαστε και ως προς το τι ορίζεται ως «λόγος μίσους» προς ποινικοποίηση. Οταν σήμερα οι περισσότερες δυτικές κυβερνήσεις διεξάγουν έναν ιδιότυπο «πόλεμο των πολιτισμών» εντός και εκτός των συνόρων τους, όταν η κριτική της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ ή των πρακτικών του Ισραήλ συχνά αντιμετωπίστηκε ως «λόγος μίσους», όταν μορφές αλληλεγγύης σε κινήματα και αντιστάσεις βαφτίζονται «εγκωμιασμός τρομοκρατών», την ίδια ώρα που κρατικές δολοφονίες χωρίς τυπική νομιμότητα θεωρούνται αυτονόητες, είναι σαφές ότι δεν μπορούμε παρά να είμαστε εκ προοιμίου καχύποπτοι απέναντι σε όσους απεργάζονται σχέδια ποινικοποίησης απόψεων στον Τύπο ή το Διαδίκτυο.


Σημαίνει αυτό ότι αναδιπλωνόμαστε σε μια φιλελεύθερη υπεράσπιση της ελευθερίας έκφρασης και πληροφόρησης ως εν τέλει υπέρτερου αγαθού από την αντιμετώπιση της διαβολής ή της πρόκλησης σε ρατσιστική ή σεξιστική βία; Και μια τέτοια απάντηση θα ήταν ανεπαρκής. Σπεύδω έτσι να πω ότι σε επίπεδο πολιτικής λογικής και κατεύθυνσης αποδέχομαι ότι απόψεις ρατσιστικές, σεξιστικές, ομοφοβικές θα πρέπει να έχουν όσο το δυνατόν λιγότερο περιθώριο να ακούγονται στον δημόσιο χώρο.


Με εξοργίζει ότι οι νοσταλγοί του Χίτλερ στην Ελλάδα αντιμετωπίζονται ως ισότιμα μέλη του ΔΣ της Αθήνας και αύριο -ελπίζω όχι!- ως μέλη του Κοινοβουλίου. Μόνο που αυτή την εφαρμογή της αρχής «καμιά ελευθερία για τους εχθρούς της ελευθερίας» δεν μπορούμε να την αναθέσουμε στην πολιτική εξουσία και την ποινική δικαιοσύνη. Πολιτική, κινηματική, στον δρόμο, με ό,τι αυτό συνεπάγεται, πρέπει να είναι η απάντηση. Η άμυνα μιας κοινωνίας ενάντια στη βία, το μίσος, τον ρατσισμό είναι σε τελική ανάλυση η ισχύς των κινημάτων και όχι ο υποκριτικός και μάλλον ιδιοτελής νομικός βολονταρισμός των κυβερνήσεων.

*ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΣΩΤΗΡΗΣ
Ο Παναγιώτης Σωτήρης διδάσκει Πολιτική και Κοινωνική Φιλοσοφία στο Τμήμα Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου

ΕΘΝΟΣ