Μερικές σκέψεις για την πλήρωση θέσεων στο (στενό και ευρύτερο) ελληνικό Δημόσιο

του
Σπ. Στεκούλη

Με την είσοδο της ΔΗΜΑΡ στην κυβέρνηση, ένα από τα πολλά ζητήματα που ετέθησαν ήταν αυτό της πλήρωσης θέσεων σε φορείς, οργανισμούς κλπ. που ελέγχονται από το κράτος. Συστάθηκαν και 2 (απ’ όσο ξέρω) σχετικές επιτροπές, στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη.

Η όλη διαχείριση του πράγματος στην Θες/νίκη υποδηλώνει αμηχανία (τουλάχιστον) απέναντι στο...

πρόβλημα.

Θα ήθελα, με την ευκαιρία, να διατυπώσω τις σκέψεις μου επ’ αυτών.

1. Μου είναι ακατανόητο γιατί, σε μια σειρά φορέων και οργανισμών, πρέπει η συνήθης, «κανονική» διοικητική τους πυραμίδα να «διοικείται» από πολιτικά πρόσωπα, παρακολουθήματα όχι απλώς της κάθε κυβέρνησης, αλλά ενίοτε και του συγκεκριμένου υπουργού, ο οποίος τα διορίζει με απόφασή του. Στην ουσία ομολογείται σιωπηρά το πολύ χαλαρό πλαίσιο λειτουργίας τους (ή, το αντίστροφο, που καταλήγει στο ίδιο, οι πολύ μεγάλες «απομένουσες» δυνατότητες «άσκησης πολιτικής» από τους διοριζόμενους), παραμερίζεται η ανάγκη στελέχωσης των μόνιμων διοικητικών δομών τους με προσωπικό υψηλής εκπαίδευσης και ειδίκευσης (από το οποίο, μετά από αξιολογήσεις και «διοικητική ωρίμανση», πρέπει να προκύπτει η ηγεσία του φορέα – κατά τη γνώμη μου) και επαφίεται η υλοποίηση της τρέχουσας πολιτικής (η οποία, θυμίζω, πρέπει να αποφασίζεται και να επικυρώνεται από τη Βουλή και όχι να συντίθεται από διοικητικές πράξεις, διαφεύγουσες της κοινοβουλευτικής νομιμοποίησης, του εκάστοτε Υπουργού) στις διορισμένες διοικήσεις.
2. Ο διορισμός από ένα κόμμα, μια κομματική επιτροπή έστω, όσο αξιοκρατικός και αν είναι, καθιστά στην ουσία τον διοριζόμενο υπόλογο απέναντι στον εντολοδόχο του: στο κόμμα. Η «αντικειμενική» αξιολόγηση (που λείπει, έτσι κι αλλιώς, από την ελληνική διοίκηση) είναι αδύνατη και δεν αποτελεί στοιχείο του βιογραφικού του υποψηφίου. Η διακοπή της θητείας σε οποιανδήποτε χρονική στιγμή καθιστά αδύνατη την παραγωγή σοβαρού έργου – και μάλιστα τόσο πιο δυσχερή, όσο πιο ψηλά είναι ο πήχυς που βάζουν είτε οι αντικειμενικές ανάγκες είτε ο ίδιος ο διοικητής. Ποιος θα θέσει, πχ, ως στόχο τον εκσυγχρονισμό της λειτουργίας ή την αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών ή την αλλαγή πολιτικής (πχ πρόληψη και όχι εκ των υστέρων θεραπεία) στο Χ Νοσοκομείο της Θες/νίκης, όταν δεν είναι βέβαιος ότι έχει 3 ή 4 χρόνια στη διάθεσή του;
3. Πιστεύω ότι πρέπει να ξαναδούμε, από μηδενική βάση, τη χρησιμότητα ή την αναγκαιότητα ύπαρξης Διοικητικών Συμβουλίων, αποτελούμενων από πρόσωπα που δεν έχουν οργανική (υπαλληλική) σχέση με τους φορείς που διοικούν. Και πάντως η εξέταση πρέπει να γίνει κατά περίπτωση.
4. Απαραίτητο στοιχείο διαφάνειας και αξιοκρατίας είναι η διαμόρφωση μιας «περιγραφής θέσης εργασίας» για κάθε θέση όσων διοικητικών συμβουλίων κριθεί ότι είναι απαραίτητα ή χρήσιμα για την χάραξη πολιτικής σε φορείς. Παράλληλα, και ως λογική συνέπεια του προηγούμενου, πρέπει να υπάρξει και περιγραφή των απαιτούμενων προσόντων, τυπικών και ουσιαστικών, για κάθε θέση εργασίας. Η ικανοποίηση των τυπικών και ουσιαστικών προσόντων πρέπει να είναι συνθήκη sinequanon και, σε δεύτερο χρόνο, να συνεξετάζεται και το βιογραφικό του υποψηφίου.
5. Διαισθητικά, θεωρώ ότι ένα από τα απαραίτητα τυπικά (και ουσιαστικά) προσόντα πρέπει να είναι και η Διοίκηση Επιχειρήσεων ή κάποιες σπουδές οικονομικών του αντίστοιχου θεματικού πεδίου (πχ. οικονομικά της Υγείας, της Εκπαίδευσης, του Αθλητισμού κλπ.)
6. Κάθε θητεία σε παρόμοια θέση θα πρέπει να αξιολογείται με βάση ένα εκ των προτέρων γνωστό, διαφανές και αντικειμενικό (κατά το δυνατόν) σύνολο κριτηρίων, δεικτών κλπ. και να ενσωματώνεται υποχρεωτικά στο βιογραφικό του υποψηφίου.
7. Θεωρώ ότι όλα τα παραπάνω (εκτός από το 6) πρέπει να τα διεκπεραιώνει μια ολιγομελής Ανεξάρτητη Αρχή με αποκλειστικό σκοπό την στελέχωση των νευραλγικών θέσεων των φορέων του κράτους με τους αξιολογότερους εκ των υποψηφίων.
8. Πιστεύω ότι πρέπει να θέσουμε αυτόν (ή όποιον άλλον προκύψει μετά από τον εσωτερικό μας διάλογο) τον προβληματισμό ως κόκκινη γραμμή στους εταίρους της κυβέρνησης.
9. Αν δεν γίνει δεκτός, πιστεύω ότι το καλύτερο δείγμα από την πλευρά μας ρήξης με πρακτικές του παρελθόντος θα ήταν να δημοσιοποιηθεί (ως θέση της ΔΗΜΑΡ), να δηλώσουμε ότι αρνούμαστε να μπούμε σ’ αυτήν τη συναλλαγή (η οποία αποτελεί «κόκκινο πανί» για τους απλούς πολίτες που δεν έχουν προσβάσεις στα κόμματα, και μάλιστα αυτόν τον καιρό, με την ανεργία των πτυχιούχων στα ύψη και αυξανόμενη…) και να απέχουμε από κάθε συνεννόηση ή διαπραγμάτευση για τέτοιου είδους διορισμούς.