Του Κώστα Γαβρόγλου*
... Και μετά τον ψηφίσαμε για γραμματέα του ΚΚΕ Εσωτερικού... με τη συμφωνία όλων... και την επόμενη κιόλας μέρα άρχισε το ξήλωμα... ανελέητο... με πρώτα την πρόταση για συλλογική γραμματεία... συνεδριάσεις επί συνεδριάσεων...
ανήσυχοι εμείς ότι θα το πάνε στα άκρα... ήδη κάποιοι δεν είχαν δεχτεί να μπουν στο Εκτελεστικό Γραφείο... υποχωρήσαμε και δεχτήκαμε τη συλλογική γραμματεία... ο Γιάννης διαφωνούσε, αλλά πιέστηκε, πιέστηκε αφόρητα... μετά τέθηκε θέμα προέδρου... πάλι συνεδριάσεις επί συνεδριάσεων... διαφωνήσαμε, πιο κατηγορηματικά αυτή τη φορά... άρχισαν τα δημοσιεύματα στις εφημερίδες... ότι πάμε να φιμώσουμε τον ρήτορα με την απήχηση στις μάζες... ενώ ο Γιάννης δεν ήταν καλός ρήτορας... δεν είχε φωτογένεια... δεν είχε καλή γραφή... αυτά είναι όσα μας έλεγαν... φανταστείτε τι λεγόταν και δεν τα είχαμε ακούσει... ο Γιάννης τα άκουγε με καρτερικότητα... ποτέ δεν θυμάμαι να είχε αγανακτήσει... “έχουμε πιο σοβαρά πράγματα να κάνουμε”, έλεγε... πικραμένος όμως... βιώνοντας τη μοναξιά της απομόνωσης... βιώνοντας την αηδία μιας μεθοδευμένης υπονόμευσης... συλλογικής και προσωπικής... κυρίως, όμως, προσωπικής... “δεν κάνει, θα σας χαντακώσει” μας έλεγαν πατρικά... και άντεχε ο άτιμος... άντεχε γιατί ήταν σκληρός ή έτσι νομίζαμε... πολύ αργότερα καταλάβαμε ότι άντεχε γιατί πίστευε με όλο του το είναι σε πράγματα που τον έκαναν να υπερβαίνει τις μικροπρέπειες και τις υπονομεύσεις... άντεχε, τι να αισθανόταν, όμως, βαθιά μέσα του;
Και μετά... και μετά ήρθαν οι εκλογές του 1985... πανωλεθρία... και βέβαια ξέραμε από τα πριν ποιος θα “έφταιγε”... ο Γιάννης προφανώς... και γι' αυτό τον τιμώρησαν προκαταβολικά... γνωρίζω ανθρώπους, μέλη τότε του ΚΚΕ εσωτερικού, που οι ίδιοι μου είπαν, χρόνια αργότερα, ότι στην Α' Αθηνών ψήφισαν λευκό γιατί “έπρεπε να τιμωρηθεί η αλαζονεία”... απίστευτα πράγματα... σιχαμένα πράγματα... η ακατανόητη και σκοτεινή πλευρά της Αριστεράς... η βίαιη κατάργηση των συναινετικών κανόνων... και γιατί όλα αυτά;... στο όνομα, λέει, των πολιτικών και ιδεολογικών αντιθέσεων... για το Κ... την επομένη των εκλογών τέθηκε το θέμα με όλη τη μεγαλοπρέπειά του... να φύγει το καταραμένο Κ... να ανοιχτούμε στις μάζες... να πάψει να μας φοβάται ο κόσμος... καινούργια ανηφόρα... και πάλι συνεδριάσεις επί συνεδριάσεων... με τον Γιάννη να μην το βάζει κάτω... χωρίς φωνές και θεατρινισμούς... να μπορεί να δει με καθαρό τρόπο πέρα από τη συγκυρία... μετά άρχισαν οι διαρροές... ό,τι συζητιόταν στο Εκτελεστικό Γραφείο το διαβάζαμε στις εφημερίδες της Κυριακής... με χαρτί και καλαμάρι... ο σημερινός αρχεισαγγελέας και κατ' ευφημισμό δημοσιογράφος, έτσι άρχισε την καριέρα του... υπερασπιστής της κατάργησης του Κ και αυτός... ευτυχώς υπάρχουν ακόμη τα αρχεία των εφημερίδων και το πιστοποιούν... ο Γιάννης, σε ένα κείμενο του με αφορμή τα 40 χρόνια από τη διάσπαση του 1968, έγραφε χωρίς υπαινιγμούς, με σαφήνεια και αναφέροντας ονόματα, για τις επαφές που υπήρξαν από τους πολέμιους του Κ με την πρεσβεία της Σοβιετικής Ένωσης στην Αθήνα... καμία αντίδραση, καμία διάψευση... σιγά και μην ενδιαφερθεί κανείς γιατί οι αριστεροί κάνουν άλλους αριστερούς να αγανακτούν με την Αριστερά... εκεί, όμως, ο Γιάννης... για να επιβιώσουν αυτά που πίστευε... με πείσμα και επιμονή... δεν ήταν για το Κ η επιμονή... τελικά, ήταν για μία αίσθηση αξιοπρέπειας ταυτισμένης με την ιστορία του Κ... τα υπόλοιπα τα έγραψαν με εξαιρετικό τρόπο πολλοί άλλοι σύντροφοι την εβδομάδα που πέρασε...
Στενάχωρα όλα αυτά. Ναι, πολύ στενάχωρα. Αλλά υπαρκτά. Ορισμένοι μπορεί και να σκεφτούν ότι τα παραπάνω γράφονται για να δικαιολογηθούν προσωπικές πορείες ή ως ένα είδος κατηγορητηρίου. Τίποτα από όλα αυτά. Οι γραμμές αυτές γράφονται ως ένα είδος χρέους για έναν φίλο που πέθανε. Για τον οποίο, πολλοί αισθανόμαστε ότι έζησε μία απίστευτα σκληρή προσωπική μοναξιά και πίκρα. Που δεν του άξιζε καθόλου. Αλλά και εμείς (όχι όλοι, αλλά σίγουρα και εγώ) δεν κάναμε αυτό που τώρα φαίνεται τόσο αυτονόητο: δεν του είπαμε ποτέ πόσα πολλά του οφείλουμε, που άντεξε, που με πείσμα και επιμονή πήρε και ξαναπήρε τις πρωτοβουλίες για την ανασύνταξη της Αριστεράς με βάση τις πολιτικές και ηθικές αξίες που πίστευε μια ζωή. Και δεν του άξιζε καθόλου αυτή η σιωπή μας.
* Ο Κώστας Γαβρόγλου είναι καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών
AYΓΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου