παρέμβαση για τα ναρκωτικά- ΤΑ ΨΕΥΤΙΚΑ ΤΑ ΛΟΓΙΑ ΤΑ ΜΕΓΑΛΑ!

της
 Σ. Παπαδόγιαννη
Προτού ακόμη δημοσιοποιηθεί το Σ/Ν του Υπ. Δικαιοσύνης «Κώδικας Ναρκωτικών» είχε προαναγγελθεί από τον Υπουργό Υγείας ως το δεύτερο «ισχυρό όπλο στη μάχη κατά των ναρκωτικών». Ως πρώτο όπλο παρουσιάστηκε από τον...
ίδιο η επέκταση σε ευρεία κλίμακα προγραμμάτων υποκατάστασης στα Νοσοκομεία.

Όσο όμως τα φθηνά προγράμματα συντήρησης με υποκατάστατα, που χορηγούνται ως φάρμακα σε παραπήγματα στους αύλειους χώρους Νοσοκομείων, είναι σε θέση να προσφέρουν ουσιαστική θεραπεία, άλλο τόσο και η νέα νομοθετική πρωτοβουλία για τα ναρκωτικά μπορεί να συμβάλει στην κοινωνική επανένταξη τοξικοεξαρτημένων και στην αντιμετώπιση της εξάπλωσης των ναρκωτικών και της συνδεόμενης με αυτά εγκληματικότητας.

Δυστυχώς και τα δύο πολυδιαφημιζόμενα ισχυρά όπλα αποτελούν εργαλεία επικοινωνιακής και πολιτικής διαχείρισης της οριστικής πλέον εγκατάλειψης των υπηρεσιών πρόληψης, απεξάρτησης, κοινωνικής επανένταξης και των φορέων τους, σε μια περίοδο μάλιστα που λόγω κρίσης και δραματικής όξυνσης όλων των κοινωνικών παραγόντων που τροφοδοτούν τη χρήση ουσιών, η τοξικοεξάρτηση αυξάνεται ραγδαία.

Πιο συγκεκριμένα σχετικά με τη νέα νομοθετική πρωτοβουλία για τα ναρκωτικά, τα κενά και οι αντιφάσεις του Σ/Ν δεν είναι καθόλου τυχαίες, αλλά αντιθέτως εντάσσονται σε αυτή την πολιτική επιλογή.

Το Σ/Ν επιφέρει μεν θετικές αλλαγές στην ποινική αντιμετώπιση των εξαρτημένων, καταργώντας την ποινική δίωξη για απλή χρήση, μειώνοντας δραστικά τις προβλεπόμενες ποινές για εξαρτημένους που διαπράττουν αδικήματα και δίνοντας υποχρεωτικό χαρακτήρα σε ευνοϊκές διατάξεις που ήδη ισχύουν, αλλά σπάνια εφαρμόζονται, για εναλλακτικά μέτρα θεραπείας αντί φυλάκισης. Ενώ, όμως, ως νομοθετική προτεραιότητα προβάλλεται η στροφή στη θεραπευτική αντιμετώπιση του εξαρτωμένου χρήστη, η κατεύθυνση αυτή ακυρώνεται, αφού σε κανένα σημείο του κειμένου δεν κατοχυρώνεται το δικαίωμα της θεραπείας, με εξασφάλιση των όρων και προϋποθέσεων άσκησής του.

Πώς θα λειτουργήσουν τα προγράμματα απεξάρτησης εντός και εκτός φυλακής;

Τί είδους θεραπεία θα προσφέρουν;

Πώς θα στηριχθεί η κοινωνική επανένταξη των νέων που απεξαρτώνται;

Πώς θα ανταποκριθούν οι φορείς απεξάρτησης στις αυξανόμενες ανάγκες;

Απαντήσεις σε αυτά και άλλα κρίσιμα ερωτήματα δεν θα βρει κανείς όσο κι αν μελετήσει τα άρθρα του Σ/Ν.

Οι μνημονιακές πολιτικές, που στον τομέα της απεξάρτησης, ψυχοκοινωνικής φροντίδας και υγείας διαλύουν κυριολεκτικά το σύνολο των δομών, υποβαθμίζοντας επικινδύνως τις παρεχόμενες υπηρεσίες, είναι αυτές που θα δώσουν τελικά τις απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα.

Είναι μάλιστα ενδεικτικό των προθέσεων ότι αντί στο Σ/Ν να προβλέπεται η ενδυνάμωση των φορέων αντιμετώπισης των εξαρτήσεων, έχουν απαλειφθεί ακόμη και τα άρθρα που αναφέρονταν στους σκοπούς και τη λειτουργία του ΚΕΘΕΑ και του ΟΚΑΝΑ -συμπεριλαμβάνονταν στο αρχικό κείμενο-, ενισχύοντας τους φόβους ότι μετά τις αιματηρές περικοπές στη χρηματοδότηση και την εργασιακή εφεδρεία, έρχονται και συγχωνεύσεις και στον τομέα αντιμετώπισης των εξαρτήσεων.

Επίσης, η θέση πρόληψης, η οποία σε συνθήκες κρίσης όφειλε να αποτελεί απόλυτη προτεραιότητα προκειμένου να αναχαιτισθεί η καλπάζουσα διάδοση των ναρκωτικών είναι υποβαθμισμένη, ενώ τα Κέντρα πρόληψης δεν αναφέρονται στο Σ/Ν ως θεσμοθετημένος φορέας.

Με ακυρωμένο όμως στην πράξη το θεραπευτικό σκέλος, τί απομένει τελικά από αυτή τη νομοθετική πρωτοβουλία; Η βελτίωση της ποινικής αντιμετώπισης των χρηστών. Κάτι είναι και αυτό, θα μπορούσε να ισχυριστεί κάποιος! Προφανώς και είναι κάτι, μόνο που δεν είναι αρκετό για να σπάσει ο φαύλος κύκλος της εξάρτησης – κοινωνικού περιθωρίου – παραβατικότητας, στον οποίο θα συνεχίσουν να παραμένουν καταδικασμένοι ισοβίως οι τοξικοεξαρτημένοι.

Ο καβγάς που στήθηκε ανάμεσα σε ΠΑΣΟΚ-Ν.Δ.-ΛΑΟΣ, και ενδεχομένως να οδηγήσει σε απόσυρση του Σ/Ν, σχετίζεται κυρίως με ενδοκυβερνητικές μικροκομματικές σκοπιμότητες. Γι αυτό άλλωστε επικεντρώθηκε σε ήσσονος σημασίας ζητήματα, όπως αυτό της αποποινικοποίησης.

Αντί η Αριστερά να εγκλωβίζεται και η ίδια στην καλοστημένη παγίδα του κυρίαρχου συστήματος που βαφτίζει «ανθρώπινη προσέγγιση» την εγκατάλειψη νέων ανθρώπων στο κοινωνικό περιθώριο, αφού πλέον δεν θα τιμωρούνται ή θα τιμωρούνται λιγότερο, οφείλει, με επιμονή στη θέση της κατά της κατασταλτικής πολιτικής, να αποκαλύψει την επιχειρούμενη εξαπάτηση των τοξικοεξαρτημένων, των οικογενειών τους και ολόκληρης της κοινωνίας, μέσω της νομοθετικής πρωτοβουλίας.

Γιατί η μετάθεση του προβλήματος της τοξικοεξάρτησης και της αντιμετώπισής της από το κοινωνικό – πολιτικό πεδίο στο νομοθετικό αποσκοπεί στον αποπροσανατολισμό της κοινής γνώμης από τις πραγματικές αιτίες που γεννούν ή τροφοδοτούν το κοινωνικό φαινόμενο ειδικά σε συνθήκες καπιταλιστικής κρίσης, αλλά και από την ανάγκη αντιμετώπισής του με κοινωνικούς όρους, με πρόληψη – απεξάρτηση – κοινωνική επανένταξη.

ΙΣΚΡΑ