Δευτέρα 16 Ιανουαρίου 2012

ΑΡΘΡΟ: ΚΚΕ: Κοινωνική αλληλεγγύη ή αντικαπιταλιστική ρητορεία;

Του Δημοσθένη Παπαδάτου-Αναγνωστόπουλου

Μια απεργία που απαιτεί την αύξηση μισθών ή την ανάκληση απολύσεων θέτει τους εργαζόμενους μπροστά σε δύο ζητήματα: ένα “πολιτικό” και ένα “πρακτικό-κοινωνικό”. Το πρώτο, βεβαίως, είναι να κερδίσει η απεργία και η αύξηση να επιτευχθεί ή οι απολυμένοι να επιστρέψουν στις δουλειές τους....

Υπάρχει όμως και ένα δεύτερο: το πώς θα καλύψουν οι απεργοί τις ανάγκες τους μέχρι η απεργία να νικήσει, πώς θα τα βγάλουν πέρα οι απολυμένοι, πώς ο αγώνας θα εμπνεύσει αυτοπεποίθηση, ώστε να μαζικοποιηθεί και να θέσει τον πήχυ ψηλότερα. Πώς θα γίνουν όλα αυτά, αν τα πρακτικά προβλήματα δεν απαντηθούν από τους ίδιους τους εργαζόμενους …πρακτικά; Αν είμαστε υλιστές, το ερώτημα έχει σημασία: οι άνθρωποι δεν κινητοποιούνται πρωτίστως (ή μόνο) προς τα εκεί που τους δείχνουν οι αξίες τους, αλλά (και) προς τα εκεί που τους πάνε τα συμφέροντά τους, όπως τουλάχιστον οι ίδιοι τα αντιλαμβάνονται.

Η αποχώρηση του κράτους από κρίσιμα πεδία της κοινωνικής ζωής (υγεία,


René Magritte, Η αναπαραγωγή απαγορεύεται

παιδεία, κοινωνική πρόνοια), διαδικασία που επιταχύνεται εν μέσω καπιταλιστικής κρίσης και Μνημονίου, εγείρει για την κοινωνία και την Αριστερά τα ίδια (αλληλένδετα) ερωτήματα. Το πρώτο, το πολιτικό, αφορά στην υπεράσπιση και τη διεύρυνση των δομών που απειλούνται, καθώς το “δίχτυ” κοινωνικής προστασίας ξηλώνεται, αποκλείοντας όλο και περισσότερους. Το δεύτερο, το κοινωνικό, έχει να κάνει με την κάλυψη των αναγκών που στη συγκυρία γίνονται επείγουσες.

Αφορμή για τις σκέψεις αυτές είναι ο τρόπος με τον οποίο η Νομαρχιακή Επιτροπή Άρτας-Λευκάδας-Πρέβεζας του ΚΚΕ στέκεται απέναντι στην “Πρωτοβουλία για Κοινωνικό Ιατρείο”, που πρόσφατα ανέλαβαν γιατροί της Πρέβεζας για να καλύψουν άμεσες ανάγκες περίθαλψης ανασφάλιστων συμπολιτών τους και μεταναστών. Το “απέναντι” είναι κυριολεκτικό: Με ανακοίνωσή της στον τοπικό Τύπο, η Νομαρχιακή ζητά από τους πολίτες και τους γιατρούς της πόλης να μην ανταποκριθούν στην έκκληση της Πρωτοβουλίας για φάρμακα και εθελοντική φροντίδα (!), κι αυτό διότι, σύμφωνα με το ΚΚΕ, πίσω από τον φλύαρο ανθρωπισμό της η Πρωτοβουλία επιχειρεί να αθωώσει τον καπιταλισμό και τους υπεύθυνους για τα χάλια της υγείας. Πώς; Ενσταλάζοντας στην κοινωνία την άποψη ότι τα προβλήματα λύνονται με απλήρωτη εργασία, κατά το πρότυπο του ολυμπιακού εθελοντισμού. Με τη στάση της αυτή λοιπόν, η Πρωτοβουλία –αποδίδω πιστά την ανακοίνωση του κόμματος– στέκεται εμπόδιο στην πολιτική του ΚΚΕ, αντί να διεκδικεί από το κράτος να καλύψει τις ανάγκες (όπως κάνει το ΚΚΕ), και αντί να αποκαλύπτει τις ευθύνες του κράτους για τα προβλήματα.

Συνοψίζουμε: η Πρωτοβουλία εθελοντών γιατρών κάνει κάτι προσχηματικό (δηλαδή ηθικά μεμπτό), ανθρωπιστικό (δηλαδή δεξιό), κάτι συγκρίσιμο με τις ολυμπιακές μπίζνες, κάτι όχι μόνο διαφορετικό από αυτό που κάνει το ΚΚΕ, αλλά ανταγωνιστικό ή και εχθρικό. Πώς αλλιώς εξηγείται ότι το ΚΚΕ δεν περιορίζεται στην καταγγελία, αλλά ζητά από τους πολίτες και τους γιατρούς να μην το στηρίξουν –δηλαδή το σαμποτάρει ανοιχτά εν τη γενέσει του;

Παλιότερα θα περιοριζόμασταν στον εντοπισμό των κακών “συνηθειών” του σταλινισμού, εξόφθαλμων στην παραπάνω ανακοίνωση: αυτοαναφορικότητα· εξαφάνιση του πολιτικού διακυβεύματος· εξαφάνιση των υποκειμένων που υφίστανται το πρόβλημα και των αναγκών τους· αυτοαναγόρευση του ΚΚΕ σε επίκεντρο της ταξικής πάλης και εχθρότητα απέναντι στην άλλη άποψη/πρακτική (αφού δεν κάνετε ό,τι κάνω εγώ, τότε κάνετε το αντίθετο, άρα είμαστε απέναντι)· διαστρέβλωση των απόψεων και των θέσεων του “εχθρού” για να ταιριάζει η προκατασκευασμένη κριτική (αρκεί, εδώ, μια απλή ανάγνωση των κειμένων της Πρωτοβουλίας…)· χονδροειδής αναγωγισμός (αφού δεν λέτε για τον καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής, είστε με το κεφάλαιο)· πλειοδοτική κριτική εξ αριστερών χωρίς αντίστοιχη πρακτική, με σκοπό –τι άλλο;- την αυτοδικαίωση.

Αυτά παλιότερα. Διότι σήμερα, τα παραπάνω συμπτώματα το πολύ-πολύ να αφορούν όσους λίγους βρίσκουν ακόμα ενδιαφέρουσα την ενδοαριστερή αντιπαράθεση. Σήμερα, αθροίζοντάς τα, αρκεί να μείνουμε σε κάτι που ίσως δεν είναι άμεσα ορατό και χρειάζεται συζήτηση. Ότι, δηλαδή, σε καιρούς απαξίωσης της πολιτικής, το ΚΚΕ αιμοδοτεί εξ αριστερών την αδιαφορία και τον πολιτικό κυνισμό, την ήδη υπάρχουσα απελπισία που συνοψίζεται στο «δεν γίνεται τίποτα, δεν αλλάζει τίποτα». Αρνούμενο το ΚΚΕ ότι μπορεί κάτι να αλλάξει ακόμα κι αν το ίδιο δεν αναμειχτεί σ’ αυτό, υπονομεύει πρωτοβουλίες που ανοήτως θεωρεί ως εχθρικές, αδυνατώντας να αντιληφθεί ότι, στη χειρότερη περίπτωση, αυτές μπορεί να λειτουργούν συμπληρωματικά στον αντικαπιταλιστικό προπαγανδισμό του. Το ΚΚΕ αδυνατεί να σκεφτεί με όρους “και/και”: στον κόσμο του ισχύει μόνο το “ή/ή”. Το απολίτικο “πέντε κόμματα, δύο πολιτικές” βρίσκει εδώ την τέλεια εφαρμογή, σε σημείο Συνασπισμός και ΛΑΟΣ να τσουβαλιάζονται ως απολογητές του Ευρωμονόδρομου. Πρόκειται για την κατά ΚΚΕ “ολιστική προσέγγιση” της πολιτικής: να ξεκινάμε απ’ την εθελοντική περίθαλψη ανασφάλιστων για να καταλήξουμε στην εξίσωση αριστεράς και ακροδεξιάς –και μάλιστα σήμερα…

***

Έστω και μ’ αυτό το στρεβλό τρόπο, η (θαυμάσια) Πρωτοβουλία για το Κοινωνικό Ιατρείο συζητιέται στην πόλη. Ασφαλώς η ίδια δεν αρκεί για να τεθεί ζήτημα ανατροπής της καπιταλιστικής εξουσίας. Δεν αρκεί δηλαδή από μόνο του το παράδειγμα ότι «γίνεται και αλλιώς». Μήπως όμως αρκεί από μόνη της η αντικαπιταλιστική ρητορεία για την υπέρβαση του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής; Μήπως αρκούσαν στην Κατοχή τα αντιναζιστικά συνθήματα στους τοίχους και οι προκηρύξεις που εμψύχωναν το βασανισμένο λαό –ή μήπως το ΕΑΜ «μας έσωζε (και) απ’ την πείνα»; Μήπως, τελικά, το μαρξικό «ο κομμουνισμός είναι τάση υπαρκτή στο σήμερα» αφορά αποκλειστικά την τάση που εξαντλείται στην αντικαπιταλιστική ρητορεία;


Σημείωση της Σύνταξης: Το άρθρο γράφηκε ειδικά για το “Φόρουμ”. Την ανακοίνωση του ΚΚΕ με τίτλο “Το λεγόμενο κοινωνικό ιατρείο ή πώς ο ανθρωπισμός χρησιμοποιείται για να περάσουν οι πιο αντιδραστικές μεθοδεύσεις κυβέρνησης – ΕΕ στα ζητήματα υγείας – πρόνοιας” τη βρήκαμε στο “Βήμα της Πρέβεζας” της 16-3-2011. Έχει αναρτηθεί από το “Δημόσιο Χώρο” στο ιστολόγιό του (http://dimosioshoros.wordpress.com/).

ΦΟΡΟΥΜ ΠΡΕΒΕΖΑΣ

Δεν υπάρχουν σχόλια: