καλές οι πλατείες

Καλές οι πλατείες, (καλύτερες από τον καναπέ), αλλά μοιάζουν λίγο με τα απελπισμένα ραντεβού που κλείνονται μέσω ίντερνετ: βλέπεις έναν ‘πιτσιρίκο’ στη μπλογκόσφαιρα και σε πιάνει μια παιδική χαρά και όταν τον συναντάς στο δρόμο μοιάζει απίστευτα γέρος, με τα ίδια συνθήματα που είχε ο μακαρίτης παπανδρέου το 80 (διαγράψτε, διορίστε, εκλογές εδώ και τώρα). Καλές είναι και οι προτάσεις για άμεση δημοκρατία αλλά όπως .... ΔΕΝ λέγανε το Μάη του 68: αν θέλεις το αδύνατο πρέπει να είσαι και ρεαλιστής. Μέχρι σήμερα, όλα τα αμεσοδημοκρατικά πειράματα, από τις φυσικές ομάδες του Proudhon, τους εθελοντικούς συνεταιρισμούς του Kropotkin, τις ενορίες του Godwin, τις ομάδες συγγένειας του Bookchin, μέχρι και αυτά τα κατασυκοφαντημένα σοβιέτ είναι πειράματα που δεν εφαρμόστηκαν ποτέ στο μέγεθος μιας μητρόπολης, ούτε καν σε μεγάλες πόλεις, μόνο παραδείγματα με τη μορφή ‘οικοκοινότητας’ έχουν υπάρξει, τύπου Christiania, Marinaleda, τ' Απεράθο της Νάξου (η αμεσοδημοκρατία …του Γλέζου), τα μάταλα των χίπυς κι άλλα τέτοια ιδανικά για καλοκαιρινές αποδράσεις, που βασίζονται κυρίως σε μια περιορισμένη «Μαοϊκού τύπου» αυτονομία, ή σε αναρχικές θεωρίες εντελώς εξαρτημένες από δομές συγγένειας και την αυτάρκεια της αγροτικής παραγωγής και ποτέ δεν υπήρξε ένα μοντέλο «αυτόνομης» και «αμεσοδημοκρατικής» βιομηχανικής παραγωγής και βιομηχανικής πόλης ούτε στην αργεντινή, ούτε στη Κίνα, ούτε στη Ρωσία, ούτε πουθενά. Στο κεντρικό πολιτικό σκηνικό αυτά τα πειράματα προτάθηκαν σαν μορφή σύγκρουσης ή πίεσης προς την εξουσία (κυρίως με την ιδέα «να περικυκλώσουμε τις πόλεις») και είχαν κάποια σημαντική πολιτική επιρροή (καλή ή κακή) μόνο όταν συνδέθηκαν με ένα κεντρικό κόμμα (κομμουνιστικό για τα σοβιέτ πχ) ή με τη δημιουργία ενός κόμματος (όπως το κίνημα των πράσινων αναρχικών που εξελίχτηκε στο κόμμα των πρασίνων). Αν θέλει κάποιος να δει τι γίνεται μια αμεσοδημοκρατική κοινότητα όταν θέλει να μπει στο παιχνίδι της βιομηχανικής παραγωγής και της παγκοσμιοποίησης, μπορεί να παρακολουθήσει τους πρώην συνεταιρισμούς και νυν πολυεθνικές επιχειρήσεις του ομίλου Mondragon στην Ισπανία: οι βιομηχανίες τους λειτουργούν με εργατικά συμβούλια (δε κάνω πλάκα), και αποδεικνύουν πως «οι εργάτες μπορούν χωρίς αφεντικά» αλλά φαίνεται πως δε μπορούν χωρίς σκληρά αποθεματικά, και μάνατζερς και μάρκετινγκ και καθετοποιημένη παραγωγή και ‘αποικιακού’ τύπου μονάδες, και …κάποια εισαγωγούλα στο χρηματιστήριο, πως αλλιώς να επιβιώσεις στις πολυεθνικές αν δεν είσαι πολυεθνική… Επίσης μπορεί να παρακολουθήσει κανείς περιπτώσεις ακραίας μετοχοποίησης (μοίρασμα πλειοψηφικών πακέτων μετοχών στους εργαζόμενους) σε μεγάλες βιομηχανικές μονάδες στις ΗΠΑ, Γερμανία, Ιαπωνία, για να σωθούν ολόκληρες τοπικές οικονομίες από τη φυγή κεφαλαίων στο εξωτερικό, αλλά κι αυτό συνδέθηκε αναγκαστικά με υψηλή τεχνογνωσία. Όλα αυτά και πολλά παρόμοια είναι προς το παρόν «ακαδημαϊκά»… Στη περίπτωση της ελληνικής πλατείας, είναι λίγο δύσκολο να μιλήσει κανείς για αυτονομία και νομισματικούς τσαμπουκάδες, γιατί απλά, είμαστε τα γκαρσόνια της Ευρώπης (το μεγαλύτερο κομμάτι του ΑΕΠ συνδέεται με τη ναυτιλία, τον τουρισμό και τη μη διατροφική γεωργία) και αυτοί/ές με τα μπλουζάκια του Τσε στις ταβέρνες κάτι μου λέει ότι δεν είναι διατεθειμένοι να σκοτώσουν κόσμο όπως έκανε ο Τσε και όλο και μπερδεύουν, τη Κούβα και τον Ισημερινό, με την Ελβετία και τη Βρετανία, καθώς όλες αυτές οι χώρες είναι …αυτόνομες. Αντίθετα, το πιο κοντινό παράδειγμα (θεωρητικά πάντα) στις ελληνικές πλατείες, είναι μια ‘αστικού τύπου’ αυτονομία, όπως αυτή της autonomia operaia στην Ιταλία, που αποτέλεσε και τη πλέον μαζική εφαρμογή δημοκρατικών αστικών πειραμάτων στη σύγχρονη ιστορία. Για μια δεκαετία τουλάχιστον στην Ιταλία οι αυτόνομοι κατάφεραν να απαξιώσουν και να αποδομήσουν τη σοσιαλδημοκρατία και την κομμουνιστική αριστερά. Επειδή όμως δεν είχαν τίποτα να βάλλουν σ’ αυτό το κενό εξουσίας, ήρθε και έκατσε πάνω του ο Μπερλουσκόνι (παραλίγο να πω Μουσολίνι) για δυο δεκαετίες. Δυστυχώς οι αυτόνομοι ακόμα και σήμερα έχουν τη ψευδαίσθηση ότι αν δημιουργηθεί ένα κενό εξουσίας, στη θέση του θα επικρατήσει ένα «αρχιπέλαγος αλληλέγγυων ομάδων», οι «νησίδες ελευθερίας», τα ριζώματα του Γκουαταρί και του Νέγκρι κλπ αλλά σχεδόν πάντα, αυτό που επικρατεί, είναι νταβατζήδες και μαφιόζοι, τύποι σαν το Μπερλουσκόνι. Όσο ανάγκη κι αν έχεις να φωνάξεις (γιατί όσο δεν φωνάζεις θα σου πάρουν κι αυτά που έχεις) με τα αιτήματα που κυκλοφορούν στις πλατείες το πολύ να πάμε εκεί που πήγε και η Ισπανία και η Πορτογαλία: κάθε πολιτική υπεραξία από αυτές τις πλατείες βλέπω να τη καρπώνεται η ΝΔ και το Λάος. Όσο για την "αριστερά" έχει αναλάβει και πάλι το ρόλο τηλεσχολιαστή: κάθεται και κοιτάζει το πλοίο που βουλιάζει, και χαζογελάει με το γνωστό σνομπίστικο στυλάκι («σας τα ‘λεγα δε σας τα ‘λεγα;») κοιτάζοντας τα ποντίκια που τρέχουν να σωθούνε. Το πρόβλημα είναι ότι δεν υπάρχει πατερούλης να στείλει καινούργιο καράβι, δεν υπάρχει σάλιο (ούτε δανεικό) για να αγοράσουμε καινούργιο και φυσικά όσο θα είμαστε γκαρσόνια, δε χρειαζόμαστε καν δικό μας καράβι.

mediaoftheoppressed