Μία πρώτη αποτίμηση της νέας κυβέρνησης / Σ. Ανδρονίδης

του Σ. Ανδρονίδη*

 «Ομόλογα ορέγομαι Νοήματα νομίσματα Ρέματα ψέματα Ορίζομαι αιδώς «Μάτια Βυζαντινά» Κωστή Χαλάτση Πίσω η κοινωνία έχει την ουρά Καταζητούμενη Έχει ντροπή στα σκέλια Που έπεσε και  πότε Δολίως αν ξεχάστηκε Σ’ αγράμματα κρυφά σχολεία Μίας δραχμής φωτός Αλλόκοτα εισπράττοντας Ελεημοσύνες» (Ηλίας Τσέχος, ‘Ποίημα εφάνη’).

Έχουν συμπληρωθεί σχεδόν δύο μήνες από τότε που το κόμμα του Συνασπισμού της Ριζοσπαστικής Αριστεράς (ΣΥΡΙΖΑ) ανέλαβε την κυβερνητική εξουσία. Το εκλογικό....

αποτέλεσμα της 25^ης Ιανουαρίου 2015 σηματοδότησε την συμβολική όσο και πραγματική μεταβολή του κομματικού «χάρτη». Ο ΣΥΡΙΖΑ ανήλθε στην εξουσία, έχοντας στην προμετωπίδα της πολιτικής του δράσης την  αναγκαιότητα κατάργησης των πολιτικών λιτότητας. Δύο μήνες μετά την άνοδο του στην κυβερνητική εξουσία, το κόμμα της Ριζοσπαστικής Αριστεράς αναζητεί τα πολιτικά του «πατήματα».

 Η διαπραγματευτική στρατηγική που ακολουθείται ορίζεται και προσδιορίζεται συνάμα από διάφορες λεκτικές και επικοινωνιακές πομφόλυγες, κάτι που φανερώνει την έλλειψη ενός συνεκτικού διαπραγματευτικού σχεδίου^[1] που θα στηρίζεται στην αναγκαία χαρτογράφηση του κοινωνικού και πολιτικού συσχετισμού δυνάμεων. Η συμφωνία του Eurogroup της 20^ης Φεβρουαρίου δεν εγγυάται την επιτυχία της διαπραγματευτικής στρατηγικής της κυβέρνησης. Αντιθέτως, θα λέγαμε πως αποτελεί περισσότερο μία χρονική-κυκλική παράταση, η οποία «συσσωρεύει» και διαιωνίζει τις πολιτικές αντιφάσεις. Η σκληρή και επίπονη διαπραγμάτευση δεν αποτελεί προϊόν μίας προσίδιας λεκτικής υπέρβασης της κοινωνικής, πολιτικής και οικονομικής κανονικότητας.

Η σκληρή και επίπονη διαπραγμάτευση στηρίζεται πάνω σε αξιακές-ιδεολογικές νόρμες και αρχές,  στο αδιαπραγμάτευτο της εφαρμογής του προγράμματος του κόμματος καθώς και στη θεωρητική ανάλυση της εξόχως πολύπλοκης κοινωνικής ολότητας.

 Από την άλλη πλευρά, «απουσιάζουν» εκείνες οι πολιτικές που θα σκιαγραφήσουν με ενάργεια το πλαίσιο άσκησης μίας διαφορετικής πολιτικής σε όλα τα επίπεδα. Και το κυβερνητικό στοίχημα του κόμματος της Ριζοσπαστικής Αριστεράς θα κριθεί στο κατά πόσο θα νοηματοδοτήσει τις «ροές» ενός ολότελα διαφορετικού πολιτικού παραδείγματος και υποδείγματος.

Σε αυτό το πλαίσιο, είναι χαρακτηριστικό πως ο κυβερνητικός πλέον ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει προχωρήσει ακόμη στην απόδοση ιθαγένειας στα παιδιά των μεταναστών, κάτι που αποτελούσε βασική πτυχή της πολιτικής του κόμματος όλο το προηγούμενο πολιτικό διάστημα. 

 Την ίδια στιγμή, ο έλασσον κυβερνητικός εταίρος, το κόμμα των Ανεξάρτητων Ελλήνων (ΑΝ.ΕΛΛ), ακολουθεί μία περισσότερο «αυτόνομη» πολιτική στρατηγική που συμπυκνώνεται στις δηλώσεις του υπουργού Εθνικής Άμυνας, Πάνου Καμμένου. Ουσιαστικά, ο υπουργός Εθνικής Άμυνας, «προσωποποιεί» και «συμβολοποιεί» τις ιδεολογικές και πολιτικές ορίζουσες του κόμματος, έχοντας ως βασικό στόχο την διασφάλιση της θέσης των Ανεξάρτητων Ελλήνων στο πολύπλοκο πολιτικό γίγνεσθαι. Το κόμμα των Ανεξάρτητων Ελλήνων «ψαρεύει» στα θολά νερά ενός περιρρέοντος κλίματος αντιγερμανισμού, στοχεύοντας στην πλέρια σφυρηλάτηση αντιμνημονιακών δεσμών με το κοινωνικό του ακροατήριο. Η «αυτονομία» δράσης του κόμματος των Ανεξάρτητων Ελλήνων μετατοπίζει τον προσίδιο πολιτικό και προγραμματικό άξονα δράσης της κυβέρνησης.

Δύο μήνες μετά τις εκλογές της 25^ης Ιανουαρίου, ο ΣΥΡΙΖΑ βρίσκεται μπροστά σε μεγάλες προκλήσεις. Σε αυτή την περίπτωση, οφείλει να προβάλλει τα άμεσα και καθημερινά προτάγματα και διακυβεύματα των «από κάτω». Όπως έχουμε σημειώσει και σε παλαιότερα άρθρα, ο ΣΥΡΙΖΑ ή θα είναι ρηξιακός ή δεν θα υπάρξει. Η ρήξη νοείται και ορίζεται ως εκδίπλωση ενός «νέου» και διαφορετικού τρόπου προσέγγισης του πολιτικού παιγνίου. Απαιτούνται ρήξεις και εγκάρσιες τομές παντού.

Για την ώρα αυτή η θεμελιακή παράμετρος απουσιάζει, καθώς είναι «χαμένη» στις μυλόπετρες της ανάτασης του λαϊκού φρονήματος μέσω της «φαντασμαγορικής» διεξαγωγής των στρατιωτικών παρελάσεων για την παρέλαση της 25^ης Μαρτίου.

---

[1] Σε αυτό το σημείο μπορούμε να προβούμε στην εξής παρατήρηση: κατά την διάρκεια της προηγούμενης πολιτικής περιόδου είχε συγκροτηθεί ένα οικονομικό επιτελείο το οποίο και εξειδίκευε διαρκώς τις οικονομικές θέσεις του κόμματος. Η επιλογή του Γιάννη Βαρουφάκη για τη θέση του υπουργού Οικονομικών ουσιαστικά «ανέστειλε» τον περαιτέρω εμπλουτισμό και την θεωρητική επεξεργασία των οικονομικών θέσεων του ΣΥΡΙΖΑ. Ο υπουργός Οικονομικών ασκεί περισσότερο ένα είδος επικοινωνιακής διπλωματίας ανά την Ευρώπη, αναζητώντας κάθε φορά την λέξη ή το νόημα της που θα λειτουργήσει ως σημαίνον επικαθορισμού του κοινωνικού πεδίου.  Η επικοινωνιακή τακτική του Γιάννη Βαρουφάκη δεν δύναται (μέχρι αυτή την στιγμή τουλάχιστον), να νοηματοδοτήσει τις «ροές» ενός ριζικά διαφορετικού οικονομικού υποδείγματος. 

*πολιτικός επιστήμονας, υποψήφιος διδάκτωρ ΑΠΘ