 |
| του Πάνου Κοσμά |
Πλήρης ανατροπή του
προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ - όλα κρίθηκαν με το κόμμα σε «παρένθεση» - ο λόγος
τώρα στα μέλη και τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ που δεν θέλουν να αποδεχτούν ότι τόσα
χρόνια αγωνιστικής διαδρομής μπορούν να έχουν αυτή την κατάληξη.
Ύστερα και από τη χθεσινή έγκριση της «λίστας
μεταρρυθμίσεων» που έστειλε ο υπουργός Οικονομικών της κυβέρνησης Γιάνης
Βαρουφάκης στους τροϊκανούς Θεσμούς, η....
εικόνα ολοκληρώνεται και πλέον μπορούμε
-και οφείλουμε- όλοι να τοποθετηθούμε επί τη βάσει των αδιαμφισβήτητων
δεδομένων. Το συμπέρασμα είναι δυστυχώς καταθλιπτικό: «ιστορικός συμβιβασμός»
με το μνημόνιο, «γέφυρα» μνημονιακής συνέχειας, πλήρης αποδοχή του μνημονιακού
πλαισίου και ανάληψη δεσμεύσεων που δεν επιτρέπουν καμία αισιοδοξία για
αναστροφή αυτών των τετελεσμένων χωρίς άμεση ανατροπή της
πολιτικής-διαπραγματευτικής γραμμής του ηγετικού κέντρου της κυβέρνησης και του
κόμματος που μας οδήγησε μέχρι εδώ. Δεν υπάρχει πιο εύγλωττο μέτρο αυτής της
σκληρής συνθηκολόγησης με το μνημόνιο από το γεγονός ότι η λογική των
«ισοδυνάμων» και της αποφυγής αρνητικών δημοσιονομικών επιπτώσεων επιβάλλεται
πλέον παντού: ακόμη και την αόριστη υπόσχεση περί μέτρων για την αντιμετώπιση
της ανθρωπιστικής κρίσης συνοδεύει η πάγια μνημονιακή δέσμευση ότι αυτά δεν θα
έχουν αρνητικό δημοσιονομικό αποτέλεσμα!
Σε αυτό το οδυνηρό
αποτέλεσμα, μας οδήγησε μια πολιτική-διαπραγματευτική στρατηγική που
υλοποιήθηκε ως το τέλος ερήμην των οργανώσεων και των συλλογικών οργάνων του
κόμματος, λάθρα βιώσασα για μια μεγάλη περίοδο στις συνειδητές αμφισημίες της
επίσημης γραμμής, και στην τελική-κρίσιμη φάση με πλήρη ανατροπή του
προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ. Αυτή η πολιτική - διαπραγματευτική γραμμή κατέρρευσε
και χρεοκόπησε ανεπιστρεπτί. Επί ποινή οριστικής χρεοκοπίας του εγχειρήματός
μας, πρέπει να ανατραπεί. Ο λόγος ανήκει πλέον στον κόσμο, τα μέλη και στελέχη
του ΣΥΡΙΖΑ, όλους και όλες στων οποίων τα χείλη βρίσκεται το αγωνιώδες ερώτημα:
τόσων χρόνων αγώνες και διαδρομή, για αυτό;
Για μας, που
συμμετέχοντας στον ΣΥΡΙΖΑ και δίνοντας τη μάχη για τις προοπτικές του μεγάλου
λαϊκού ρεύματος ανατροπής των μνημονίων, θελήσαμε πολλά περισσότερα απ’ ό,τι οι
άκριτα πανηγυρίζοντες και οι εκ δεξιών επικριτές μας, τα συμπεράσματα αυτά δεν
μας χαροποιούν, αντίθετα τα βιώνουμε πιο οδυνηρά απ’ όλους όσοι πιστεύουν ότι
δεν έγινε και κάτι κακό ή, πολύ περισσότερο, ότι πετύχαμε κιόλας μια μεγάλη
νίκη.
Ασφαλώς δεν ήμαστε
ανυποψίαστοι, αλλά η ώρα που αποδεικνύεται ότι ο ρεφορμισμός είναι ο «στρατηγός
των μεγάλων ηττών» είναι πάντα δύσκολη. Ενταγμένοι όμως στην αριστερή πτέρυγα
του ΣΥΡΙΖΑ και -κυρίως- στο ρεύμα της αντικαπιταλιστικής και επαναστατικής
Αριστεράς, έχουμε για αρχή μας ότι ποτέ δεν κρύβουμε την αλήθεια, πρώτα απ’ όλα
από τον εαυτό μας και ύστερα από τον κόσμο της Αριστεράς και τον κόσμο της
εργασίας. Η πολιτική μας δράση λογοδοτεί στα ιστορικά προτάγματα και τα
ιστορικά συμφέροντα αυτού του κόσμου, και δεν υπάρχει τίποτε πιο ξένο για μας
από τους οπαδικούς πανηγυρισμούς όσων δεν έχουν πρόβλημα να φυλακίζεται η
κοινωνική υπερηφάνεια του κόσμου της εργασίας στα μνημονιακά «ισοδύναμα» ή
ταυτίζουν την «εθνική υπερηφάνεια» αυτών των ίδιων με το να γίνουμε
συνδιαμορφωτές της «λίστας μεταρρυθμίσεων» που ενέκρινε ο Σόιμπλε και το
ιερατείο των Βρυξελλών, όσων βλέπουν νίκη εκεί που υπάρχει μια σκληρή ήττα ή
την υποκρισία όσων βαφτίζουν το κρέας ψάρι.
Ασφαλώς, η ευθύνη
της τεκμηρίωσης για όλα αυτά βαραίνει εμάς, αλλά δυστυχώς τα αποδεικτικά
στοιχεία υπάρχουν σε αφθονία και σε κοινή θέα, με ευθύνη όχι δική μας αλλά του
ηγετικού κέντρου της κυβέρνησης και του ΣΥΡΙΖΑ.
Η «λίστα των μεταρρυθμίσεων»
Ένα πρώτο μέτρο του
βαθμού υποταγής στο μνημονιακό πλαίσιο είναι το γεγονός ότι έχουν επιβληθεί σε
όλο το εύρος -και επαναλαμβάνονται μονότονα, με ρητό είτε με υπολανθάνοντα πλην
σαφή τρόπο- οι γνωστές μνημονιακές αρχές της μη πρόκλησης «αρνητικών
δημοσιονομικών επιπτώσεων», των συνακόλουθων «ισοδύναμων μέτρων», της
νομοθέτησης σε συνεργασία με τους τροϊκανούς Θεσμούς, αλλά και του πλήρους
σεβασμού των πλαισίων που έχουν θέσει οι ευρωπαϊκοί και διεθνείς θεσμοί του
νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού. Στο πλαίσιο αυτό:
1. Η
πλέον εύγλωττη αποτύπωση του βαθμού υποταγής στο μνημονιακό πλαίσιο είναι η
εφαρμογή της αρχής περί αποφυγής αρνητικών δημοσιονομικών επιπτώσεων ακόμη και
στο ζήτημα των μέτρων για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης, αφού η
κυβέρνηση δεσμεύεται
«Να εξασφαλίσει
(σ.σ. η κυβέρνηση) ότι η μάχη κατά της ανθρωπιστικής κρίσης δεν έχει αρνητικό
δημοσιονομικό αντίκτυπο», αλλά και να πάρει μέτρα για την απόλυτη φτώχεια (ανεπαρκή πρόσβαση σε
τροφή, στέγη, υπηρεσίες υγείας και την παροχή ρεύματος) «μέσω ιδιαίτερα
στοχευμένων μη χρηματικών μέσων (π.χ. κουπόνια τροφίμων)!!!
Θα κάνει λοιπόν η
κυβέρνηση πολιτική επούλωσης των πληγών της ανθρωπιστικής κρίσης είτε με μη
χρηματικά μέσα (δηλαδή χωρίς να δαπανήσει ούτε ευρώ!) είτε αναζητώντας
«ισοδύναμα» μέτρα αν πρέπει να πραγματοποιήσει κάποιες δαπάνες…
Όπως και σε όλα τα’
άλλα, το «κοστολογημένο» πρόγραμμα της ΔΕΘ, που κατά τους υπολογισμούς θα
απαιτούσε πόρους 11-12 δισ. ευρώ, καταρρέει με πάταγο! Αποδεικνύοντας ότι η
λογική της «κοστολόγησης» είναι αυτάδελφη με τη μνημονιακή λογική των
«ισοδύναμων μέτρων».
Λάθος λοιπόν
καταλάβαμε όλοι εμείς, αλλά κάτι ήξεραν τόσο ο κ. Βαρουφάκης όσο και ο κ.
Τσίπρας που «ξεχνούσαν» συστηματικά το πιο… διάσημο μέτρο στο κεφάλαιο
ανθρωπιστική κρίση: τη μείωση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στα καύσιμα ώστε να
μειωθεί η τιμή του πετρελαίου θέρμανσης. Ωστόσο, η λίστα Βαρουφάκη δεν ξέχασε
το έργο που ξεκίνησαν πιλοτικά οι Σαμαράς και Βενιζέλος, το ελάχιστο εγγυημένο
φιλοδώρημα (εισόδημα):
«(η κυβέρνηση
δεσμεύεται) να αξιολογήσει το πιλοτικό πρόγραμμα για το Ελάχιστο Εγγυημένο
Εισόδημα με στόχο την επέκτασή του πανελλαδικά».
Τα καλά να
επικροτούνται…
2. Ύστερα
από την απόλυτη φτώχεια, στο ζήτημα της ανεργίας, την άλλη μεγάλη πληγή για την
εργατική τάξη, τα φτωχά λαϊκά στρώματα και τη νεολαία, επαναλαμβάνεται η
ανώμαλη προσγείωση στο μνημονιακό πλαίσιο:
«Επεκτείνει και
αναπτύξει (σ.σ. η κυβέρνηση δεσμεύεται) τα υπάρχοντα σχέδια που παρέχουν
προσωρινή απασχόληση στους ανέργους, σε συνεργασία με τους κοινωνικούς εταίρους
και όταν υπάρχουν δημοσιονομικά περιθώρια. Παράλληλα να αναβαθμίσει τα
προγράμματα επιμόρφωσης των μακροχρόνια ανέργων».
Ποια η διαφορά από
τα πεπραγμένα των μνημονιακών κυβερνήσεων; Ότι θα γίνουν τα ίδια ακριβώς («τα
υπάρχοντα εργαλεία»), αλλά σε πιο αναπτυγμένη έκταση και βάση («Επεκτείνει
και αναπτύξει»), πάντα βέβαια υπό τη δαμόκλειο δημοσιονομική σπάθη (« όταν
υπάρχουν δημοσιονομικά περιθώρια»).
Έτσι θα
αντιμετωπιστεί το τραγικό πρόβλημα του 1,5 εκατομμυρίου ανέργων…
Κάτι ήξερε η Ράνια
Αντωνοπούλου που πολύ πριν το Eurogroup είχε αρχίσει να ξηλώνει με ραγδαίους
ρυθμούς το δικό της δημιούργημα, τη δέσμευση της ΔΕΘ για 300.000 θέσεις
εργασίας τον πρώτο χρόνο με πρόγραμμα 12μηνης απασχόλησης με τον (αυξημένο)
κατώτατο μισθό. Κάτι ήξερε και ο Αλέξης Τσίπρας, που στις προγραμματικές
δηλώσεις τροποποίησε αυτή τη δέσμευση στην αόριστη διατύπωση «εκατοντάδες
χιλιάδες θέσεις εργασίας τα επόμενα χρόνια στον ιδιωτικό, το δημόσιο και το
συνεργατικό τομέα της οικονομίας».
3. Ας
δούμε όμως και κάτι που δεν έχει δημοσιονομικές επιπτώσεις, τις «μεταρρυθμίσεις
στην αγορά εργασίας» και τον κατώτατο μισθό. Εδώ μαθαίνουμε ότι η κυβέρνηση θα
«εισαγάγει
σταδιακά μια νέα, ‘‘έξυπνη’’ προσέγγιση για τις συλλογικές διαπραγματεύσεις η
οποία εξισορροπεί την ευελιξία με τη δικαιοσύνη. Αυτή περιλαμβάνει τη φιλοδοξία
να βελτιστοποιήσει και σε βάθος χρόνου να αυξήσει τους κατώτατους μισθούς κατά
τρόπο ο οποίος διασφαλίζει τις προοπτικές ανταγωνιστικότητας και απασχόλησης.
Το εύρος και ο χρόνος των αλλαγών στον κατώτατο μισθό θα επέλθουν σε
διαβούλευση με τους κοινωνικούς εταίρους και θα λάβουν πλήρως υπόψη τους τη
σύσταση ενός νέου ανεξάρτητου σώματος για το εάν οι αλλαγές στα ημερομίσθια
είναι σύμφωνες με τις εξελίξεις στην παραγωγικότητα και την ανταγωνιστικότητα», συνεργαζόμενη με τον
Διεθνή Οργανισμό Εργασίας και τον ΟΟΣΑ, τους εντεταλμένους από τον
νεοφιλελεύθερο καπιταλισμό «θεματοφύλακες» των… εργασιακών δικαιωμάτων.
Αύξηση κατώτατου
μισθού; Όχι σ’ αυτή τη ζωή: σε βάθος χρόνου, ύστερα από διαβούλευση με τις
ενώσεις των εργοδοτών και αφού ληφθεί «πλήρως υπόψη» η σύσταση ενός νέου
ανεξάρτητου σώματος», αλλά πάνω απ’ όλα σύμφωνα «με τις εξελίξεις στην
παραγωγικότητα και την ανταγωνιστικότητα». Θλίψη…
Λάθος λοιπόν
καταλάβαμε όλοι εμείς, ότι στο πλαίσιο της σκληρής διαπραγμάτευσης θα υπάρξει
τουλάχιστον το σθένος να νομοθετήσουμε χωρίς την άδεια της τρόικας έστω στα
ζητήματα που δεν έχουν δημοσιονομικό κόστος. Σε αντίθεση με μας όμως, ο Πάνος
Σκουρλέτης γνώριζε, αλλιώς δεν εξηγείται ότι έθεσε πριν η διαπραγμάτευση
«φουντώσει» το ζήτημα πρώτα οι αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο και ύστερα, σε βάθος
χρόνου, η αύξηση του κατώτατου μισθού…
4. Ποιος
είναι ο στόχος στον τομέα των ιδιωτικοποιήσεων: Ούτε η ανάκτηση της δημόσιας
ιδιοκτησίας σε ό,τι ιδιωτικοποιήθηκε ούτε καν το σταμάτημα του κακού εδώ, αλλά
το πρόταγμα
«να προσελκύσουν
(σ.σ. οι ελληνικές αρχές) επενδύσεις σε τομείς-κλειδιά και να χρησιμοποιήσουν
αποτελεσματικά τα δημόσια assets »!!!
Στο πλαίσιο αυτό, οι
ελληνικές αρχές δεσμεύονται ότι:
·
«Δεν
θα καταργήσουν ιδιωτικοποιήσεις που έχουν ολοκληρωθεί. Στην περίπτωση που ο
διαγωνισμός έχει προκηρυχθεί η κυβέρνηση θα σεβαστεί τη διαδικασία σύμφωνα με
τον νόμο». Λάθος
κατάλαβαν ο Θοδωρής Δρίτσας για το Λιμάνι, ακόμη και ο Γιώργος Σταθάκης για τα
αεροδρόμια…
·
«Επανεξετάσουν
τις ιδιωτικοποιήσεις που δεν έχουν προκηρυχτεί με στόχο τη βελτίωση των όρων
ώστε να βελτιστοποιηθούν τα μακροπρόθεσμα οφέλη του δημοσίου, δημιουργηθούν
έσοδα, ενισχυθεί ο ανταγωνισμός, προωθηθεί η οικονομική ανάκαμψη και ενισχυθούν
οι μακροπρόθεσμες προοπτικές ανάπτυξης». Λάθος είχαμε καταλάβει όλοι: θα γίνουν και οι
ιδιωτικοποιήσεις που δεν είχαν προκηρυχτεί, αλλά είχαν αποφασιστεί! Αλλά όπως
υποσχέθηκε και ο Αλέξης Τσίπρας στις προγραμματικές δηλώσεις, θα πρόκειται
πλέον για αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας και όχι για ξεπούλημα.
Αυτός ακριβώς, οι ιδιωτικοποιήσεις για την αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας,
δεν ήταν και ο στόχος του προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ; Πάντως, λάθος είχε καταλάβει
και ο Παναγιώτης Λαφαζάνης, αφού οι ιδιωτικοποιήσεις όχι μόνο της ΔΕΣΦΑ και
ΔΕΠΑ, αλλά και της ΔΕΗ, έχουν προγραμματιστεί και άρα θα πρέπει να γίνουν υπ’
αυτό το πρίσμα…
·
«Υιοθετήσουν
μια προσέγγιση μέσω της οποίας οι νέες περιπτώσεις θα εξετάζονται κατά
περίπτωση ανάλογα με την αξία τους, με έμφαση στις μακροχρόνιες μισθώσεις,
κοινοπραξίες ιδιωτικού και δημόσιου τομέα και συμβολαίων που μεγιστοποιούν όχι
μόνο τα κυβερνητικά έσοδα αλλά και τις προοπτικές των ιδιωτικών επενδύσεων». Διότι εκτός από τις προγραμματισμένες που δεν
πρόλαβαν να δρομολογηθούν, πρέπει να υπάρξουν και «νέες περιπτώσεις»…
·
«Ενοποιήσουν
το ΤΑΙΠΕΔ με διάφορους δημόσιους οργανισμούς που βρίσκονται διασκορπισμένοι με
στόχο την ανάπτυξη της δημόσιας περιουσίας και την ενίσχυση της αξίας του μέσω
μικροοικονομικών πολιτικών και αναθεωρήσεων στα δικαιώματα ιδιοκτησίας». Ώστε λοιπόν το ΤΑΙΠΕΔ δεν θα καταργηθεί αλλά
θα… ενοποιηθεί, ώστε να υπάρξει συγκέντρωση της δημόσιας περιουσίας που θα…
αξιοποιηθεί.
Πάντως, αποδείχτηκε
επαρκώς ότι πολλοί υπουργοί δεν κατάλαβαν καλά, αλλά ο Βαρουφάκης κάτι ήξερε
που προσέλαβε σύμβουλό του την ειδική επί των ιδιωτικοποιήσεων Παναρίτη. Και
σίγουρα ο Αλέξης Τσίπρας δεν γνώριζε λιγότερα από τον Βαρουφάκη…
5. Συντάξεις:
Εδώ τα ουσιαστικά αναβάλλονται για αργότερα, αλλά ήδη ξέρουμε ότι δεν αίρεται ο
κανόνας του μηδενικού ελλείμματος για τα επικουρικά ταμεία (που σημαίνει ότι,
παρά τις φιλότιμες προσπάθειες και τα προσωρινά μπαλώματα του Δημήτρη
Στρατούλη, θα έρθει γρήγορα η ώρα για τις συνέπειες). Υπάρχει όμως ένα
«καλούδι» που υπόσχεται… πολλά ισοδύναμα μέτρα:
«Καταρτίσει και
εφαρμόσει μια στρατηγική για την εκκαθάριση των καθυστερούμενων, των επιστροφών
φόρων και των αιτήσεων συνταξιοδότησης».
Καλώς να έρθουν όλα
αυτά, για να πάρουν επιτέλους σύνταξη όσοι περιμένουν στην ουρά για μήνες και
χρόνια και για να πάρουν κάποιοι άλλοι τα λεφτά τους πίσω (ληξιπρόθεσμα και
επιστροφές φόρων). Όμως όλοι ξέρουν ότι εδώ κρύβεται το «παχουλό» μυστικό του
πρωτογενούς πλεονάσματος, αφού η στάση πληρωμών του Δημοσίου σε όλα αυτά
«εξοικονομεί» έως και 9 δισ. ευρώ! Που σημαίνει ότι, με αυτή τη δέσμευση, η
όποια ελάφρυνση στο πρωτογενές πλεόνασμα θα υπεραντισταθμιστεί. Και δεδομένων
των «άδειων ταμείων» στα ασφαλιστικά ταμεία (ο Ρωμανιάς είπε ότι τα ταμεία
στερεύουν το Μάρτιο…) και της λεηλασίας των αποθεματικών τους, η υπόθεση της
μείωσης των συντάξεων μόνο προσωρινά έχει αποκλειστεί. Και για να είμαστε
ακριβείς, απλώς έχει μετατεθεί χρονικά.
Προς το παρόν, το
άμεσο ζήτημα είναι η δέσμευση στη ΔΕΘ περί 13ης σύνταξης, που επαναλήφθηκε στις
προγραμματικές δηλώσεις. Η κυβέρνηση δηλώνει τώρα ότι είναι υπόθεση του
δεύτερου εξαμήνου. Ο Αλέξης Τσίπρας δεσμεύτηκε στις προγραμματικές ότι θα δοθεί
το Δεκέμβριο του 2015 – κάτι γνώριζε για την ουσία της σκληρής διαπραγμάτευσης
και ας μην είχε ακόμη κορυφωθεί... Το αμείλικτο ερώτημα είναι: αν η 13η σύνταξη
δεν χώρεσε στη συμφωνία-«γέφυρα» επειδή έχει δημοσιονομικό κόστος, γιατί θα
χωρέσει στην καθαυτό συμφωνία όταν η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί στην αρχή των μη
αρνητικών δημοσιονομικών επιπτώσεων και των ισοδυνάμων;
6. Φορολογία:
Εδώ το μόνο χειροπιαστό είναι η με διάφορους τρόπους ανάληψη της δέσμευσης για
πάταξη της φοροδιαφυγής. Ανεξάρτητα από εκτιμήσεις για την αποτελεσματικότητα
των όποιων μέτρων, αυτό είναι αδιαμφισβήτητα θετικό, αφού ό,τι εξοικονομηθεί
απ’ αυτή την πηγή, θα έχει χαρακτήρα «θετικού ισοδύναμου». Υπό τον όρο όμως ότι
η πάταξη θα αφορά πράγματι τα μεγάλα εισοδήματα και τα κέρδη και δεν θα έχει
οριζόντιο χαρακτήρα.
Όσον αφορά την πραγματική
κατανομή των φορολογικών βαρών όμως, το μόνο διαθέσιμο δείγμα είναι αρνητικό: η
κατάργηση των εξαιρέσεων από τον υψηλό συντελεστή ΦΠΑ. Και δεν μιλάμε για το
ΦΠΑ στα νησιά, όπου έχει αποδειχτεί ότι από την ελάφρυνση επωφελήθηκε κατά
κύριο λόγο η κανιβαλική επιχειρηματικότητα στο χώρου του τουρισμού, αλλά για το
μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ στα βιβλία για παράδειγμα.
Πέρα από αυτά, όμως,
η ταξική καρδιά στο φορολογικό ζήτημα είναι η ανακατανομή των βαρών. Μέχρι να
δούμε τους φορολογικούς συντελεστές επί των κερδών και τις φορολογικές κλίμακες
στα φυσικά πρόσωπα, μέχρι κυρίως να δούμε αν θα ισχύσει το αφορολόγητο των
12.000 ευρώ και, στην περίπτωση που ισχύσει, αν θα αντισταθμιστεί με ισοδύναμες
επιβαρύνσεις στα χαμηλά φορολογικά κλιμάκια, δεν θα γνωρίζουμε πραγματικά το
ταξικό πρόσημο της φορολογικής πολιτικής.
7. Πρώτη
κατοικία και ρύθμιση μη εξυπηρετούμενων δανείων: Εδώ τίθενται τα δρακόντεια
κριτήρια της κεφαλαιακής επάρκειας των τραπεζών και του αρνητικού αντίκτυπου
στη δημοσιονομική θέση της χώρας. Και ύστερα, τίθεται ο στόχος
«Συνεργασία με
τις διοικήσεις των τραπεζών και των θεσμών ώστε να αποφευχθούν την επόμενη
περίοδο πλειστηριασμοί κύριων κατοικιών με αξία χαμηλότερη από κάποιο
συγκεκριμένο όριο».
Επειδή ό,τι εγκρίνει
το Eurogroup έχει περάσει από τριπλό «κόσκινο» όσον αφορά τις διατυπώσεις,
απομένει να δούμε ποια η σημασία της φράσης «αποφευχθούν την επόμενη περίοδο».
Πάντως, δεν μιλάμε για απαγόρευση πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας και πολύ
περισσότερο για μόνιμη.
Πόσο «επικές» και
μακρινές, κυρίως όμως απατηλές, ηχούν οι εξαγγελίες για σεισάχθεια…
8. Και
«πού θα βρείτε τα λεφτά»; Όσο γι’ αυτό, μην ανησυχείτε. Για ένα πρόγραμμα τόσο
λιτό όσο και η μνημονιακή λιτότητα και όταν όλα είναι συμφωνημένα με την
τρόικα, «λεφτά υπάρχουν»:
«Πρόθεσή μας
είναι να τα εφαρμόσουμε, βασιζόμενοι ταυτόχρονα στην τεχνική βοήθεια και
χρηματοδότηση από τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία».
Κι έτσι, οι Γιάννης
Δραγασάκης και Γιώργος Σταθάκης, που είχαν αποθεώσει το στόχο ενός ευρωπαϊκού
New Deal, τώρα δικαιώνονται: αφού αποφεύχθηκαν… τεράστια κόστη όπως η μείωση
των τιμών του πετρελαίου θέρμανσης, η 13η σύνταξη κ.λπ., το ελάχιστο εγγυημένο
εισόδημα και τα συναφή θα τα αναλάβουν το ΕΣΠΑ, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων
(ΕΤΕπ) και τα αναπτυξιακό ταμείο του Γιουνκέρ με προίκα 21 δισ. ευρώ για όλη
την Ευρώπη!
Υπάρχουν βέβαια και
τα θετικά: οι προβλέψεις για τα ΜΜΕ, για την πάταξη της διαφθοράς, για την
προαναφερθείσα πάταξη της φοροδιαφυγής, αλλά και όσα δεν αφορούν ούτε τη
συμφωνία του Eurogroup ούτε τη «λίστα μεταρρυθμίσεων» του Βαρουφάκη
(δημοκρατικά δικαιώματα, δικαιώματα μεταναστών, παιδεία κ.λπ.). Όμως, η
ιστορική επαγγελία του ΣΥΡΙΖΑ δεν ήταν ένα μνημονιακό πλαίσιο με δημοκρατικό
και αντιρατσιστικό πρόσωπο, αλλά πάνω απ’ όλα η ανατροπή των μνημονίων και της
λιτότητας. Και επιπλέον, με τις επιλογές ταξικού συμβιβασμού και εθνικής
συναίνεσης που έχουν γίνει σε κρίσιμους τομείς, μένει να αποδειχτεί πόσο μακριά
μπορεί να φτάσει αυτή η κυβέρνηση και σε αυτούς τους τομείς. Διότι μπορεί να
μην έχουν δημοσιονομικό κόστος, έχουν όμως κόστος για τη μορφή του αστικού
κράτους που απαιτούν τα μνημόνια.
Η Συμφωνία στο Eurogroup
Όλα τα προηγούμενα
είναι το νόμιμο τέκνο της συμφωνίας της περασμένης Παρασκευής στο Eurogroup.
Όπου έγινε ο μεγάλος συμβιβασμός με τα μνημόνια. Σύμφωνα με το ανακοινωθέν,
συμφωνήθηκαν τα εξής:
1. Συμφωνία ολοκλήρωσης του τρέχοντος «προγράμματος
προσαρμογής» για την εκταμίευση της τελευταίας δόσης και αποδοχή της τρόικας
και των μηχανισμών αξιολόγησης
Το ανακοινωθέν
προβλέπει με σαφήνεια την επέκταση του τρέχοντος προγράμματος για ένα τετράμηνο
και την ολοκλήρωσή του με την επιτυχή τελευταία αξιολόγηση, με αξιολογητή την
Τρόικα που μετονομάζεται σε Θεσμούς, ώστε -με αυτή την προϋπόθεση- να
εκταμιευτεί η τελευταία του δόση ύψους 7,2 δισ. ευρώ και να επιστραφούν στο
ελληνικό Δημόσιο τα κέρδη των κεντρικών τραπεζών από τα ελληνικά κρατικά
ομόλογα που έχουν στην κατοχή τους, ύψους 1,9 δισ. ευρώ.
Συγκεκριμένα, η
κυβέρνηση συμφώνησε:
(α) Σε παράταση του μνημονίου και σε αξιολόγηση στο
πλαίσιο αυτού του μνημονίου:
«Το Eurogroup σημειώνει, στο πλαίσιο της
υπάρχουσας διευθέτησης, το αίτημα της Ελλάδας για παράταση της Κύριας
Σύμβασης Χρηματοδοτικής Διευκόλυνσης , η οποία διέπεται από μία
σειρά δεσμεύσεων» , «Ο σκοπός της επέκτασης είναι η επιτυχής
ολοκλήρωση της αξιολόγησης στη βάση των όρων της υπάρχουσας
διευθέτησης (συμφωνίας)».
(β) Στην αποδοχή της τρόικας και των μηχανισμών ελέγχου
του μνημονίου:
«ολοκλήρωση της
αξιολόγησης αυτής της παρατεινόμενης συμφωνίας από τους Θεσμούς», «Η παράταση
αυτή θα παράσχει επίσης τη γεφύρωση του χρόνου για
τις συζητήσεις προς μία πιθανή επόμενη διευθέτηση (συμφωνία) μεταξύ του Eurogroup ,
των Θεσμών και της Ελλάδας», «Συμφωνούμε επιπλέον ότι το Διεθνές
Νομισματικό Ταμείο θα συνεχίσει να παίζει το ρόλο του».
(γ) Στη χρηματοδότηση των αναγκών του ελληνικού Δημοσίου
για καταβολή τοκοχρεολυσίων με ποσά που θα εκταμιευτούν ύστερα από την επιτυχή
ολοκλήρωση της τελευταίας αξιολόγησης του μνημονιακού προγράμματος
« Μόνο με
την ολοκλήρωση της αξιολόγησης αυτής της παρατεινόμενης συμφωνίας από τους
θεσμούς θα επιτραπεί την εκταμίευση της δόσης που απομένει από το Ευρωπαϊκό
Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας ( EFSF ) και τη
μεταφορά των κερδών του 2014 από τα ελληνικά ομόλογα
που διακρατούν οι κεντρικές τράπεζες της ευρωζώνης ( SMP ) ».
2. Το τετράμηνο της παράτασης δεν είναι ουδέτερο, αφού η
τρόικα διατηρεί όλα τα όπλα πίεσης και εκβιασμού, ενώ η κυβέρνηση αφοπλίστηκε:
Έχοντας αποδεχτεί
καταρχήν το μνημονιακό πλαίσιο και τους μνημονιακούς θεσμούς, η κυβέρνηση
συνομολόγησε και άλλες, ακόμη που καίριες παραχωρήσεις. Η τρόικα διατήρησε όλα
τα όπλα πίεσης και εκβιασμού, ενώ η κυβέρνηση κατέθεσε όλα τα δικά της όπλα
πάλης. Συγκεκριμένα:
(α) Τα έως τώρα τετελεσμένα των μνημονίων θεωρούνται
απαραβίαστα, αφού η κυβέρνηση δεσμεύεται να μη νομοθετήσει μονομερώς με τρόπο
που θα τα ανατρέπει:
«Οι ελληνικές
αρχές δεσμεύονται να απόσχουν από κάθε ανατροπή μέτρων ή μονομερείς
αλλαγές στις
πολιτικές αυτές και στις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που θα είχαν αρνητικές
συνέπειες στους δημοσιονομικούς στόχους, στην οικονομική ανάκαμψη ή τη
χρηματοπιστωτική σταθερότητα, όπως αξιολογούνται από τους θεσμούς».
Μάλιστα, πρέπει να
αποφεύγονται όχι μόνο οι «μονομερείς ενέργειες» που έχουν δημοσιονομικό
αποτέλεσμα αλλά και αυτές που επηρεάζουν αρνητικά την οικονομική ανάκαμψη ή τη
χρηματοπιστωτική σταθερότητα. Που σημαίνει ότι σε αυτή τη δέσμευση
περιλαμβάνονται και τα μέτρα που αφορούν τον ταξικό πυρήνα του προγράμματος του
ΣΥΡΙΖΑ: αποκατάσταση εργασιακών δικαιωμάτων-εργασιακών σχέσεων, αύξηση
κατώτερου μισθού.
(β) Ο έλεγχος για την επιτυχή ολοκλήρωση του τρέχοντος
«προγράμματος προσαρμογής» ξεκινάει άμεσα, με πρώτο βήμα τη λίστα μεταρρυθμιστικών μέτρων που θα
παρουσιάσει η ελληνική κυβέρνηση και θα πρέπει να προεγκρίνει η τρόικα ώστε να
θεωρηθεί ότι εκκινεί η διαδικασία αξιολόγησης:
«Οι ελληνικές
αρχές θα παρουσιάσουν μία πρώτη λίστα των μεταρρυθμιστικών μέτρων , βασισμένων στην τρέχουσα
συμφωνία , έως το τέλος της Δευτέρας 23 Φεβρουαρίου .
Οι θεσμοί θα παράσχουν μία πρώτη άποψη για το κατά πόσον αυτά είναι επαρκή για
να υπάρξει ένα έγκυρο σημείο έναρξης για την επιτυχή ολοκλήρωση της
αξιολόγησης».
(γ) Για το διάστημα που εκκρεμεί η αξιολόγηση, η ελληνική
κυβέρνηση αποδέχεται μια κατάσταση χρηματοδοτικής ασφυξίας, αφού αποδέχτηκε ότι
τα 11,4 δισ. ευρώ αδιάθετα υπόλοιπα του ΤΧΣ θα παραμείνουν δεσμευμένα για τις
ανάγκες ανακεφαλαίωσης των τραπεζών, υπό τον όρο μάλιστα σχετικής άδειας από
την ΕΚΤ:
«Εν αναμονή της
αξιολόγησης από τους θεσμούς, το Eurogroup συμφωνεί ότι τα κεφάλαια που είναι
διαθέσιμα ως απόθεμα του Ελληνικού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας ( HFSF ) θα πρέπει να παραμείνουν
δεσμευμένα από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας ( EFSF )
και εκτός της δικαιοδοσίας τρίτου μέρους κατά τη διάρκεια της περιόδου
παράτασης της δανειακής σύμβασης (MFFA). Τα κεφάλαια αυτά θα είναι διαθέσιμα
καθ όλη τη διάρκεια της επέκτασης της δανειακής σύμβασης και μπορούν να
χρησιμοποιηθούν μόνο για την ανακεφαλαίωση τραπεζών και το κόστος των
αποφάσεων. Θα αποδεσμευτούν μόνο με αίτημα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής
Τράπεζας» .
(δ) Στα τέλη Απριλίου τοποθετείται ο δεύτερος σταθμός
αξιολόγησης:
«Η λίστα αυτή θα διευκρινισθεί περαιτέρω και
μετά θα συμφωνηθεί με τους θεσμούς στα τέλη Απριλίου» .
(ε) Οι δανειστές κρατάνε τα κλειδιά του χρηματοδοτικού
εκβιασμού και της ασφυξίας ρευστότητας, αφού η τελική απόφαση για την
εκταμίευση της δόσης και την επιστροφή των κερδών από τα ελληνικά ομόλογα των
κεντρικών τραπεζών θα ληφθεί από το Eurogroup :
«Και τα δύο
χρειάζονται εκ νέου έγκριση από το Eurogroup ».
(στ) Η ελληνική κυβέρνηση δεσμεύεται ότι θα σεβαστεί την
ανεξαρτησία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ):
«Υπό αυτό το φως,
καλωσορίζουμε τη δέσμευση των ελληνικών αρχών να εργαστούν σε συμφωνία με τους
ευρωπαϊκούς και διεθνείς θεσμούς και εταίρους. Στο πλαίσιο αυτό, υπενθυμίζουμε
την ανεξαρτησία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας».
Και για όποιον δεν
κατάλαβε, η ΤτΕ είναι «υποκατάστημα» της ΕΚΤ και ο διοικητής της Γιάννης
Στουρνάρας χαίρει «ασυλίας»...
3. Μια
εντελώς άνιση «ανακωχή»: Τα θετικά της συμφωνίας είναι ασθενικά και
κινδυνεύουν να αποδειχτούν προσωρινά και να «πνιγούν» σε ένα τέτοιο ασφυκτικό
πλαίσιο
Υπάρχουν, παρ’ όλα
αυτά, θετικά σε αυτή τη συμφωνία και, αν ναι, ποια; Υπάρχουν και είναι τα εξής:
(α) Ότι
αποκρούστηκε -για το τετράμηνο αυτό διάστημα- η υλοποίηση των γνωστών μέτρων
του mail Χαρδούβελη. Η ελληνική κυβέρνηση δεσμεύεται να «παγώσει» οποιαδήποτε
ανατροπή των τετελεσμένων του μνημονίου χωρίς την έγκριση της τρόικας, αλλά
απέτρεψε τη δημιουργία νέων τετελεσμένων στα οποία είχαν συμφωνήσει οι Σαμαράς
- Βενιζέλος με το mail Χαρδούβελη.
(β) Ότι
για 4 μήνες αίρεται ο λόγος που η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) απειλούσε με
χρηματοδοτική ασφυξία τις ελληνικές τράπεζες. Ο λόγος που επικαλούνταν ο Μάριο
Ντράγκι ήταν ότι η Ελλάδα δεν θα ήταν σε πρόγραμμα ύστερα από τη λήξη του
τρέχοντος προγράμματος στις 28 Φεβρουαρίου. Αυτό σημαίνει ότι αποκαθίσταται η
ομαλή παροχή ρευστότητας στο τραπεζικό σύστημα και σταματάει η εκροή
καταθέσεων.
(γ) Ότι
αναγνωρίζεται το δικαίωμα της «ευελιξίας» στη διαδικασία υλοποίησης του
τρέχοντος προγράμματος. Τα όρια αυτής της «ευελιξίας» όμως είναι αυτά που
αποκαλύπτει η «λίστα μεταρρυθμίσεων» όπως την παρουσιάσαμε παραπάνω.
(δ) Ότι
υπάρχει μια αόριστη υπόσχεση για αναπροσαρμογή σε επίπεδα κάτω από τα έως
σήμερα συμφωνηθέντα (3%) του πρωτογενούς πλεονάσματος του 2015:
«Οι θεσμοί θα
λάβουν υπόψη τις οικονομικές συνθήκες του 2015 για τον στόχο του πρωτογενούς
πλεονάσματος του 2015».
Ωστόσο, οι δανειστές
έχουν εξασφαλίσει το μείζον: την αποδοχή του παρόντος προγράμματος, της
διαδικασίας της αξιολόγησης, της τρόικας και της δέσμευσης ότι τα τετελεσμένα
του υπάρχοντος μνημονίου θα γίνουν σεβαστά, ότι το πρόγραμμα της ΔΕΘ θα
ξεδοντιαστεί, ότι η «λίστα μεταρρυθμίσεων» θα υπακούει στους δρακόντειους
μνημονιακούς νόμους. Ακόμη και αν πάρουμε σαν δεδομένο -παρόλο που καθόλου δεν
πρέπει να θεωρείται δεδομένο- ότι σε αυτούς τους τέσσερις μήνες δεν θα
δημιουργηθούν νέα τετελεσμένα σε βάρος μας, το ερώτημα είναι συντριπτικό: πώς
όταν η κυβέρνηση προσυπέγραψε όλα αυτά και επικυρώθηκαν από 19 Κοινοβούλια
χωρών-μελών και όταν θα βρεθούμε στα τέλη Ιουνίου μπροστά στο νέο εκβιασμό για
τη λήξη του προγράμματος, τις μεγάλου ύψους λήξεις ελληνικών ομολόγων που
κατέχει η ΕΚΤ και το χρηματοδοτικό κενό για τα επόμενα χρόνια, θα αναιρεθούν;
Πώς υπ’ αυτούς τους όρους θα γίνει τότε κάτι διαφορετικό απ’ ό,τι έγινε τώρα;
Πλήρης ανατροπή του προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ
Τα δεδομένα αυτά
σηματοδοτούν την πλήρη εγκατάλειψη των βάθρων του προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ:
1. Η εγκατάλειψη της θέσης για τη διαγραφή του
μεγαλύτερου μέρους του χρέους είναι πλήρης και οριστική. Αυτή η εγκατάλειψη
μπορεί να αναστραφεί πλέον μόνο με ευθεία αθέτηση του σημερινού πλαισίου των
συμφωνιών.
Μάλιστα, η συμφωνία
περιέχει μια μονομερή δέσμευση της ελληνικής κυβέρνησης που όχι μόνο αποδέχεται
την υποχρέωση αποπληρωμής του συνόλου του χρέους, αλλά αποδέχεται και την
«πλήρη και έγκαιρη» τήρηση των δανειακών υποχρεώσεων προς όλους τους πιστωτές:
«Οι ελληνικές
αρχές επαναλαμβάνουν την αδιαμφισβήτηση δέσμευσή τους να τηρήσουν τις δανειακές
υποχρεώσεις προς όλους τους πιστωτές, πλήρως και έγκαιρα».
Από την πλευρά των
δανειστών, η μόνη αναφορά που υπάρχει για το διάστημα ύστερα από την πάροδο της
τετράμηνης παράτασης είναι μια αόριστη διατύπωση για παροχή «επαρκούς
υποστήριξης», υπό την προϋπόθεση ότι η ελληνική κυβέρνηση θα τιμήσεις τις
δεσμεύσεις της:
«Παραμένουμε
δεσμευμένοι να παράσχουμε επαρκή υποστήριξη στην Ελλάδα , εωσότου κατακτήσει πλήρη πρόσβαση
στην αγορά και εφόσον τιμήσει τις δεσμεύσεις της εντός του συμπεφωνημένου
πλαισίου».
Για να μεταφραστεί
αυτή η εντελώς αόριστη δέσμευση σε αναδιάρθρωση -έστω- του χρέους με
επιμήκυνση, μείωση επιτοκίου κ.λπ., προϋποτίθεται η πλήρης συμμόρφωση προς τα
συμφωνηθέντα – άλλο ένα όπλο εκβιασμού που δόθηκε στους δανειστές ώστε η
τετράμηνη παράταση να λειτουργήσει υπέρ τους.
2. Η αναθεώρηση του στόχου για το ύψος του πρωτογενούς
πλεονάσματος του 2015 επαφίεται στην τρόικα:
«Οι θεσμοί θα
λάβουν υπόψη τις οικονομικές συνθήκες του 2015 για το στόχο του πρωτογενούς
πλεονάσματος του 2015» .
Στη συνέχεια, τα
πρωτογενή πλεονάσματα συνδέονται ευθέως με την αποπληρωμή του χρέους και
μάλιστα σύμφωνα με την απόφαση του Eurogroup του 2012:
« Οι ελληνικές αρχές δεσμεύονται
επιπλέον να διασφαλίσουν τα πρέποντα πρωτογενή πλεονάσματα ή τα οικονομικά
έσοδα που απαιτούνται για τη βιωσιμότητα του χρέους, σύμφωνα με την απόφαση του Eurogroup του Νοεμβρίου
του 2012» .
Επομένως, η ελληνική
κυβέρνηση συμφώνησε από τώρα, στην αρχή της περιόδου της «γέφυρας» και πριν καν
ξεκινήσει η συζήτηση για τη συνολική συμφωνία, ένα πλαίσιο διευθέτησης για
χρέος - πρωτογενή πλεονάσματα που διατηρεί το δημοσιονομικό «στενό κορσέ» των
μνημονίων!
Πριν από την πλήρη
υποχώρηση στο ζήτημα του χρέους αλλά και των πρωτογενών πλεονασμάτων (ορθότερα:
στη μεταξύ τους σχέση), είχε εγκαταλειφθεί ο τρίτος μεγάλος πυλώνας του
προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ: ο δημόσιος έλεγχος και ιδιοκτησία στις τράπεζες. Με
την παλινόρθωση στις διοικήσεις τους των στελεχών του «κύκλου Καρατζά» και του
σημιτικού κατεστημένου (που προδιαγράφει ένα σχέδιο συνέχισης της πορείας
ιδιωτικοποίησής τους), αλλά και με την παραίτηση από οποιοδήποτε έλεγχο στο ΤΧΣ
και την Τράπεζα της Ελλάδος.
Με τη συνομολόγηση
τέτοιων δημοσιονομικών πλαισίων και με την πλήρη παραίτηση από κάθε ουσιαστικό,
ή έστω και στοιχειώδη, έλεγχο του χρηματοπιστωτικού τομέα, το μνημόνιο είναι η
μόνη -και αναπόφευκτη- συνέπεια. Το τρέχον μνημόνιο, που παρατείνεται, αλλά και
το επόμενο που με μαθηματική ακρίβεια θα ’ρθει στο βαθμό που παραμένουμε στο
έδαφος αυτής της συμφωνίας.
Και είναι προφανές
ότι σε ένα τέτοιο πλαίσιο το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ ανατρέπεται 100%.
«Ιστορικός συμβιβασμός» με το τρέχον μνημόνιο
και «γέφυρα» προς ένα νέο μνημόνιο!
Με αυτά δεδομένα,
όπως τεκμαίρονται από μια ψυχρή εξέταση όσων περιλαμβάνονται στη συμφωνία του
Eurogroup της περασμένης Παρασκευής, είναι φανερό ότι η τετράμηνη «γέφυρα»
είναι μνημονιακή, το δε ασφυκτικό πλαίσιό της, δεν επιτρέπει παρά να δοθούν
κάποιες δευτερεύουσες μάχες οπισθοφυλακών πριν την οριστική υποταγή στο νέο
μνημόνιο, που θα έρθει υπό κάποια εύηχη ονομασία του τετραετούς προγράμματος
2015-2018.
Δεν είναι θέμα
προθέσεων, αλλά της αδήριτης λογικής του συσχετισμού δύναμης που διαμορφώνεται
ύστερα από την αποδοχή του πλαισίου της συμφωνίας στο Eurogroup της Παρασκευής,
που αναβαθμίζει καταλυτικά τα εκβιαστικά μέσα και τα όπλα της πλευράς των
δανειστών ενώ ταυτόχρονα παραδίδει ή αχρηστεύει τα δικά μας «όπλα». Πρώτα απ’
όλα, τα διαπραγματευτικά όπλα με τη στενή έννοια του όρου (την άμεση απόσπαση
από τον έλεγχο των δανειστών του χρηματοπιστωτικού τομέα, την απειλή λήψης
μέτρων περιορισμού της κίνησης κεφαλαίων, την απειλή στάσης πληρωμών στο χρέος
κ.λπ.). Αλλά και, στη συνέχεια, τα ακόμη σημαντικότερα διαπραγματευτικά μας
όπλα: τη σύμπηξη ενός πλατιού αγωνιστικού μετώπου στο εσωτερικό και την
επέκταση και εμβάθυνση της διεθνιστικής αλληλεγγύης και του πολιτικού «ντόμινο»
στο εξωτερικό και ιδιαίτερα στην Ευρωζώνη και την Ε.Ε.
Καταθέτοντας ή
απαξιώνοντας τόσο σημαντικά όπλα και ταυτόχρονα αναβαθμίζοντας το οπλοστάσιο
των δανειστών, η «γέφυρα» δεν είναι «γέφυρα» ανατροπής της λιτότητας ούτε καν
μια σχετικά ισορροπημένη «ανακωχή», αλλά μια «γέφυρα» μνημονιακή στο
περιεχόμενό της η ίδια, που οδηγεί σε νέο μνημόνιο.
Πλήρης κατάρρευση της πολιτικής-διαπραγματευτικής
στρατηγικής του ηγετικού κέντρου του ΣΥΡΙΖΑ
Η εξέλιξη αυτή
συνιστά πλήρη κατάρρευση της πολιτικής (και όχι μόνο διαπραγματευτικής) στρατηγικής
του ηγετικού κέντρου του ΣΥΡΙΖΑ, με τρόπο κάτι περισσότερο από εντυπωσιακό,
καθώς οι πυλώνες αυτής της στρατηγικής κατέρρευσαν στο σύνολό τους!
Συγκεκριμένα, κατέρρευσαν:
1. Η
επιλογή για διαχωρισμό της δανειακής σύμβασης από το μνημόνιο. Αποδείχτηκε ότι
δανειακή σύμβαση χωρίς τις αναλογούσες «ανειλημμένες υποχρεώσεις» προς τους
δανειστές δεν μπορεί να υπάρξει.
2. Η
τακτική διεκδίκησης της διαγραφής του μεγαλύτερου μέρους του χρέους μέσω
ευρωπαϊκής διάσκεψης για το χρέος και όχι με την πίεση των μονομερών ενεργειών,
της απειλής για στάση πληρωμών κ.λπ. Ήταν τόσο αδιέξοδη η τακτική που
υιοθετήθηκε, ώστε όχι μόνο να έχει ήδη εγκαταλειφθεί (με υπογεγραμμένη
δέσμευση!) ο στόχος της διαγραφής, αλλά να μην καταφέρει η κυβέρνηση να
αποσπάσει ούτε μια αόριστη δέσμευση για οποιαδήποτε ελάφρυνση του χρέους!
3. Ο
στόχος για «συμφωνημένη λύση» εντός της Ευρωζώνης, στο πλαίσιο της οποίας θα
ήταν εφικτή τόσο η διαγραφή του χρέους όσο και η ανατροπή της λιτότητας.
Αποδείχτηκε πως όταν το όριο της πολιτικής της Αριστεράς είναι οι λύσεις εντός
της Ευρωζώνης, το αναπόφευκτο αποτέλεσμα είναι η υποταγή στην Ευρωζώνη.
4. Η
κεϊνσιανή προσέγγιση της διαπραγμάτευση σαν διαδικασίας συζήτησης στο πλαίσιο
του «ορθού λόγου»: ότι αρκεί μια διαδικασία πειθούς των δανειστών πως τα
μνημόνια είναι καταστροφικά όχι μόνο για τα θύματά τους αλλά και για το ίδιο το
σύστημα για να οδηγήσει σε αμοιβαία αποδεκτή λύση. Αποδείχτηκε ότι η
διαπραγμάτευση είναι ταξική πάλη και ότι η πανευρωπαϊκή στρατηγική της
λιτότητας είναι ταξικά προσανατολισμένη και όχι «παρανοϊκή» πολιτική. Επομένως,
δεν αρκούν ευφυείς και αποφασισμένοι διαπραγματευτές εξοπλισμένοι με τα
πορίσματα της θεωρίας των παιγνίων, αλλά χρειάζεται ταξικός συσχετισμός (στην
Ελλάδα και στην Ευρώπη) και ταξικά εργαλεία πολιτικής. Που σημαίνει ότι τα
μεγαλύτερα διαπραγματευτικά μας όπλα είναι το κόμμα, το ενιαίο μέτωπο της
Αριστεράς, το κίνημα και η διεθνιστική αλληλεγγύη – ό,τι ακριβώς υποτιμήθηκε ή
και εγκαταλείφθηκε εντελώς, με βασική ευθύνη του ηγετικού κέντρου.
5. Η
διαπραγμάτευση με την «απειλή» των αμοιβαία καταστροφικών αποτελεσμάτων μιας
ρήξης: μια ρήξη μπορεί να συντρίψει εμάς, αλλά θα προκαλέσει μεγάλα προβλήματα
και για σας. Πρόκειται για την κεϊνσιανή λογική του «ορθού λόγου» από την
ανάποδη: οι «παρανοϊκοί» ακραίοι νεοφιλελεύθεροι όχι μόνο δεν καταλαβαίνουν ότι
η λιτότητα είναι επιζήμια και για το ίδιο το σύστημα, αλλά δεν αντιλαμβάνονται
καν ή υποτιμούν απερίσκεπτα τις τεράστιες συνέπειες από μια ρήξη και Grexit.
Όμως μια πολιτική
και διαπραγματευτική στρατηγική που στηρίζεται στο σύνδρομο του Σαμψών
(«αποθανέτω η ψυχή μου μετά των αλλοφύλων») δεν μπορούσε να οδηγήσει μακρύτερα
από κει που οδήγησε.
Που σημαίνει ότι
χωρίς εναλλακτικό σχέδιο για τη ρήξη, η απειλή της ρήξης έχει περιορισμένη
πειστικότητα και αποτελεσματικότητα.
6. Ο
στόχος -ή η προσδοκία- για συγκρότηση «αντι-μερκελικού» μετώπου με τις
πολιτικές εκπροσωπήσεις των αστικών τάξεων της Γαλλίας, της Ιταλίας και των
χωρών του Νότου (Ισπανία, Πορτογαλία). Αποδείχτηκε ότι οι πιο σκληροί πολέμιοι
της ελληνικής κυβέρνησης ήταν οι κυβερνήσεις της Ισπανίας και της Πορτογαλίας και
ότι η Γαλλία και Ιταλία υποστήριξαν δειλά και μέχρι του σημείου που δεν έμπαινε
θέμα αμφισβήτησης της στρατηγικής της λιτότητας. Που σημαίνει ότι μόνο η
αποφασιστικότητα να οδηγεί μια πολιτική-διαπραγματευτική στρατηγική της ρήξης
στις λογικές της συνέπειες θα μπορούσε να οδηγήσει επίσης στα ανατρεπτικά τους
όρια το πολιτικό ντόμινο και τη διεθνή αλληλεγγύη. Όχι η συμμαχία του Νότου
ενάντια στο Βορρά ούτε η «συμφωνημένη λύση εντός της Ευρωζώνης», αλλά το
σπάσιμο του «αδύναμου κρίκου»!
7. Η
τακτική επιλογή να υλοποιηθεί το πρόγραμμα της ΔΕΘ ξεχωριστά από τη διαδικασία
της συνολικής διαπραγμάτευσης - σύγκρουσης με τους δανειστές, την ίδια μάλιστα
στιγμή που διατρανωνόταν η διάθεση αποχής από «μονομερείς ενέργειες».
Αποδείχτηκε τώρα ότι ούτε τα χρηματοδοτικά εργαλεία αλλά ούτε τα ίδια τα μέτρα
της ΔΕΘ μπορούσαν να εξαιρεθούν από το «πακέτο» της διαπραγμάτευσης: ή θα
έπρεπε να υλοποιηθούν με μονομερείς ενέργειες ή θα έπρεπε να γίνουν και αυτά
μέρος της διαπραγμάτευσης. Έτσι και έγινε, αφού το «συμβόλαιο» της αποφυγής
μονομερών ενεργειών τηρήθηκε απόλυτα!
8. Η
επιλογή της πολιτικής ταξικού συμβιβασμού και «εθνικών συναινέσεων» στο
εσωτερικό: ισχυρός θύλακος συστημικών στελεχών στο υπουργικό συμβούλιο (ΑΝΕΛ,
Βαρουφάκης, Κοτζιάς, Σαγιάς, Σπίρτζης, Σγουρίδης), Προκόπης Παυλόπουλος στην
Προεδρία της Δημοκρατίας, Ρουμπάτης στην ΕΥΠ, Ρουμελιώτης στο ΤΧΣ,
συστημικά-σημιτικά στελέχη στις τράπεζες.
Όλα αυτά όχι μόνο
δεν δημιούργησαν κάποιου είδους ισχυρό «εθνικό μέτωπο διαπραγμάτευσης», αλλά
έβαλαν εντός της κυβέρνησης τις «κόκκινες γραμμές» της αστικής τάξης. Πρώτα απ’
όλα, στο ζήτημα της Ε.Ε., όπου η παραμονή στην Ε.Ε. είναι το απαραβίαστο
«συμβόλαιο» για την ελληνική αστική τάξη. Έχοντας παραχωρήσει σε στελέχη δικά
της, ή έστω της αρεσκείας της, τον έλεγχο του υπουργείου Οικονομικών, της
εξωτερικής πολιτικής, του στρατού, της ΕΥΠ, των τραπεζών, καμία σύγκρουση με
την Ευρωζώνη δεν μπορούσε να γίνει χωρίς να ενεργοποιηθούν άμεσα διαδικασίες
ανατροπής της κυβέρνησης με ενεργοποίηση αυτών ακριβώς των αποφασιστικών κρίκων
που η ίδια παρέδωσε στον έλεγχο της αστικής τάξης!
Διότι εν τέλει η
συμμετοχή στην Ευρωζώνη είναι κορυφαία στρατηγική επιλογή της ελληνικής αστικής
τάξης, το δε μνημόνιο είναι ο καταστατικός χάρτης των συμφερόντων τόσο των
δανειστών όσο και της ελληνικής αστικής τάξης. Όταν λοιπόν το ηγετικό κέντρο,
συνειδητά, αποφάσισε να μετατρέψει τον ΣΥΡΙΖΑ σε δευτερεύοντα θύλακο στο
υπουργικό συμβούλιο και να παραδώσει όλους τους κρίσιμους κρίκους πολιτικής και
οικονομικής εξουσίας στην αστική τάξη, πόσο μακριά μπορούσε να φτάσει στη
σύγκρουση με τα μνημόνια και τους δανειστές; Όχι μακρύτερα από κει που έφτασε.
9. Η
διαρκής υποβάθμιση του ταξικού πυρήνα της αναδιανομής του εισοδήματος στο
«θαύμα» της ανακατανομής των φορολογικών βαρών. Τώρα αποδεικνύεται ότι η
περιβόητη πάταξη της φοροδιαφυγής και εισφοροδιαφυγής, κατά τα’ άλλα καθ’ όλα
καλοδεχούμενη, ιδιαίτερα μάλιστα αν συνδυαστεί με την αποδοχή του μνημονιακού
πλαισίου, δεν είναι τίποτε περισσότερο από ένα καλό «θετικό ισοδύναμο» που δεν
αρκεί για καμία ουσιαστική αλλαγή.
10. Η
κυβέρνηση «κοινωνικής σωτηρίας». Αποδείχτηκε πως ούτε τα ελάχιστα μέτρα
επούλωσης των πληγών της ανθρωπιστικής κρίσης δεν ξεφεύγουν από τη δαγκάνα της
απαγόρευσης των μονομερών ενεργειών και των «ισοδυνάμων». Το αποτέλεσμα είναι
ότι ξεχάστηκε εντελώς ακόμη και η μείωση της φορολογίας στο πετρέλαιο θέρμανσης
και τα άλλα μέτρα αντιμετώπισης της ανθρωπιστικής κρίσης μπήκαν στη λίστα των
προτεινόμενων «μεταρρυθμίσεων» που η κυβέρνηση παρέδωσε στον έλεγχο της
τρόικας! Για να αποδειχτεί ότι ακόμη και τα ελάχιστα μπορούν να είναι μόνο
πάρεργο μιας συνολικής σύγκρουσης.
Το ηγετικό κέντρο
και οι υποστηρικτές του ξέχασαν τις μεγάλες κουβέντες περί «ιστορικής
ευκαιρίας», «ιστορικών καθηκόντων» κ.λπ. και τώρα μιλούν για μια ελάσσονα
πολιτική εντολή αντιμετώπισης των συμπτωμάτων της ανθρωπιστικής κρίσης και
στοιχειώδους «ανακούφισης». Όμως το δικαστήριο της Ιστορίας θα δικάσει πολύ
αυστηρά μια τέτοια απαξίωση της ιστορικής πολιτικής εντολής.
Ανατροπή του ιστορικού συμβιβασμού με το μνημόνιο τώρα!
Οι υποστηρικτές του
ηγετικού κέντρου και αυτών του των επιλογών, ισχυρίζονται τώρα, σε πείσμα των
στοιχείων που είναι στη διάθεση όλων μας, ότι κερδήθηκε μια πρώτη μάχη και
συνεχίζουμε για να κερδίσουμε τον πόλεμο. Όμως, η «γέφυρα», εκτός από
μνημονιακή, είναι και τόσο ασφυκτική, ώστε κάθε μέρα που θα περνάει, θα
σηματοδοτεί άλλο ένα τετελεσμένο σε βάρος μας.
Η συμφωνία ήταν ένα
μεγάλο πλήγμα, αλλά δεν έχουν ακόμη χαθεί όλα. Δεν γνωρίζουμε αν υπάρχει
δυνατότητα και χρόνος για τη «μεγάλη επιστροφή» της στρατηγικής της ρήξης.
Υπάρχει όμως τουλάχιστον «χώρος» και σίγουρα κατεπείγουσα ανάγκη για να δοθεί
μια τέτοια μάχη πολιτικού και στρατηγικού προσανατολισμού μέσα στον ΣΥΡΙΖΑ.
Αν μια τέτοια συμφωνία γίνει αποδεκτή από τα μέλη και τα
στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, θα έχουμε διαβεί ανεπιστρεπτί το Ρουβίκωνα προς τη «χώρα»
του νέου μνημονίου.
Πέρα από αυτό, μια
τέτοια επική κατάρρευση της ακολουθούμενης γραμμής θέτει αντικειμενικά το
ζήτημα της ανατροπής της. Δεν αρκούν πλέον «αριστερές επιδιορθώσεις» ούτε
«αστερίσκοι» σε μια καταστροφικά λαθεμένη γραμμή, ούτε -πολύ περισσότερο- να
λειτουργήσουν τα κομματικά όργανα κατόπιν εορτής, όταν όλα έχουν κριθεί, απλώς
για να εκτονωθεί η εσωκομματική δυσαρέσκεια. Απαιτείται συνολική αλλαγή πορείας
«εδώ και τώρα» και πριν είναι πλέον αργά για οτιδήποτε! Δεν αρκεί καν η
επιστροφή στο πρόγραμμα του συνεδρίου του ΣΥΡΙΖΑ, γιατί τα σημερινά λάθη
γεννήθηκαν και γιγαντώθηκαν ακριβώς μέσα στις αντιφάσεις και αμφισημίες των
επίσημων αποφάσεων, παρόλο που το ηγετικό κέντρο ήρε με ακραία καταχρηστικό και
αυθαίρετο τρόπο τις αντιφάσεις του πολιτικού σχεδίου και του προγράμματος του
ΣΥΡΙΖΑ προς τα δεξιά. Το αποτέλεσμα ήταν να φτάσουμε εδώ που φτάσαμε. Τώρα,
χρειάζεται η άρση αυτών των αντιφάσεων απ’ τ’ αριστερά.
Χρειαζόμαστε γραμμή
ρήξης, με όλες τις μέριμνες για το πώς θα σταθούμε όρθιοι και θα
αντιμετωπίσουμε τις συνέπειες της ρήξης. Ποιοι; Εμείς, δηλαδή το στρατόπεδο της
εργατικής τάξης και των συμμάχων της, η «πατρίδα των εργαζομένων», και η
Αριστερά σαν πολιτική τους έκφραση.
Για όλες τις
αριστερές δυνάμεις του ΣΥΡΙΖΑ, για την Αριστερή Πλατφόρμα ιδιαίτερα, τώρα είναι
η ώρα της μάχης και των άμεσων πρωτοβουλιών για την αλλαγή του γενικού
προσανατολισμού που το ηγετικό κέντρο επέβαλε στο κόμμα και ο οποίος μας
απειλεί με ιστορική ήττα.
Το ηγετικό κέντρο
απέδειξε ότι το καλύτερο που μπορεί, είναι η συμφωνία του Eurogroup και η
«λίστα μεταρρυθμίσεων» του Βαρουφάκη, δηλαδή ο συμβιβασμός με το μνημόνιο. Οι
αριστερές δυνάμεις του ΣΥΡΙΖΑ έχουν καθήκον να αποδείξουν ότι έχουν τη διάθεση
και την τόλμη να κινητοποιηθούν για να ανατρέψουν αυτόν το συμβιβασμό.
Είναι η στιγμή της αλήθειας για όλα και για όλους!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου