Μέρες τώρα, βδομάδες τώρα, μήνες τώρα, χρόνια τώρα, προσπαθούμε να κρατήσουμε ζωντανό έναν πεθαμένο. Κι εκείνος, το πτώμα δηλαδή, επιμένει να μας βαστά σφιχτά από το μανίκι. «Le mort saisit le vif», που έγραφε ο Μαρξ για τις παλιές σχέσεις που επιβιώνουν αναπαράγοντας και νοθεύοντας τις καινούριες.
Για να μην παρεξηγηθώ, ας ξεκαθαρίσω από ...
την αρχή την άποψή μου. Δεν πιστεύω διόλου ότι έχει τελειώσει η ιστορία και η προοπτική του συνασπισμού των ανανεωτικών και ριζοσπαστικών δυνάμεων της Αριστεράς. Η συγκεκριμένη όμως συμμαχία με τους συγκεκριμένους εταίρους και, κυρίως, υπό τους συγκεκριμένους όρους, ο ΣΥΡΙΖΑ δηλαδή όπως τον ζήσαμε τα τελευταία χρόνια, έχει παραδώσει το πνεύμα στα βιβλία πεπραγμένων, στα λογιστήρια και στους μελετητές του παρελθόντος. Τετέλεσται. Ας αναπαύεται τετιμημένος εν ειρήνη. Κάποτε μας γέμισε αισιοδοξία κι άνοιξε δρόμους που δεν σταθήκαμε ικανοί να τους περπατήσουμε. Δυστυχώς όμως, το στοίχημα του ΣΥΡΙΖΑ πνίγηκε στο απεχθές γραφειοκρατικό μόρφωμα της οδού Βαλτετσίου, σε μια ασώματη κεφαλή που δεν θέλησε και δεν μπόρεσε να ανταποκριθεί στην αισιοδοξία των ανώνυμων και ανένταχτων αριστερών τους οποίους ενέπνευσε το πρόταγμα της ενότητας και της κοινής δράσης της Αριστεράς. Τα μικρά θαύματα που έγιναν σε τοπικό επίπεδο, οι ανέλπιστες συγκλίσεις που δημιουργήθηκαν στα συνδικάτα και στους χώρους συλλογικής παρέμβασης, όλα αυτά έμειναν στα κρύα του λουτρού. Εδώ ο ΣΥΝ έχει τη μεγαλύτερη ευθύνη. Και πλήρωσε πολύ ακριβά.
Πλήρωσε, δεν ξέρω αν έμαθε. Εκείνο που φοβάμαι, εν τέλει, είναι ότι μας λείπουν ακόμη το θάρρος, η ικανότητα και η διάθεση του απολογισμού. Μάθαμε δηλαδή, εδώ και πολύ καιρό, να κάνουμε εφόδους στο μέλλον καβαλικεύοντας την τύχη. Κι επί μακρόν μας συντροφεύει μόνο εκείνος ο παλιός θεός με το τσουλούφι, για τον οποίον μίλαγε ο Βλαντιμίρ Ίλιτς. Βάλαμε, θέλω να πω, τις προγραμματικές θέσεις του κόμματος στον καταψύκτη, παραιτηθήκαμε από τη βάσανο της συγκεκριμένης ανάλυσης της συγκεκριμένης κατάστασης κι επιδιδόμαστε στην πολιτική της ατάκας, των επικοινωνιακών ευρημάτων, των διαγκωνισμών και των ατελέσφορων ηγεμονισμών. Έτσι, η περίφημη εκείνη δημοσκοπική έκρηξη του ΣΥΡΙΖΑ έγινε εργαλείο ελεύθερης πτήσης στους κόσμους της ασυναρτησίας και του καιροσκοπισμού.
Μάθαμε, μέσα στην αυτοαναφορικότητά μας, ν’ αποδίδουμε τα κακά στα διαπλεκόμενα ΜΜΕ και στις μηχανορραφίες των αντιπάλων, στις πραγματικές ή όχι ιδιοτέλειες των συμμάχων μας. Εμείς καλά αρμενίζουμε. Πράγμα που σημαίνει, δηλαδή, ότι αν δεν φαίνεται λιμάνι ο γιαλός είναι στραβός. Κρίμα.
Στο τελευταίο συνέδριο του ΣΥΝ όλα, μα όλα αυτά ειπώθηκαν με αγωνία από πολλές και πολλούς. Και παρά τις βεβαιότητες που κήρυτταν οι εκπρόσωποι των φραξιών και των τάσεων, την ύστατη στιγμή, συμφωνήθηκε η ανάγκη, «από Δευτέρα», να μιλήσουμε καθαρά για τις συμφωνίες και τις διαφωνίες στον ΣΥΡΙΖΑ, για τις δυνατότητες συνύπαρξης στη συμμαχία, για την ανάγκη προγραμματικού διαλόγου, για την εξομάλυνση των εντάσεων και της κρίσης που δημιουργούσαν τα δια γυμνού οφθαλμού ορατά ανταγωνιστικά πολιτικά σχέδια. Πέρασε κι η Δευτέρα, κι η επόμενη Δευτέρα, κι η μεθεπόμενη και φτάσαμε πάλι παραμονές των εκλογών με τα κάστανα στη φωτιά. Κι έχοντας πάλι καταστήσει υπόθεση εκπροσώπων και προσώπων εκλεκτών και προφητών την υπόθεση των συμμαχιών.
Άγαρμπα, είναι αλήθεια, ο ΣΥΝ αναγκάστηκε να ξεπεζέψει απ’ τ’ αλογάκια του καρουζέλ. Δυστυχώς, όμως, η ένταση εστιάστηκε και πάλι σε πρόσωπα ή σε επικοινωνιακές τρακατρούκες κι όχι στην πολιτική και στις διακυβεύσεις της. Ωστόσο, παρά τις αστοχίες, φαίνεται ότι η σύγκρουση βοήθησε λίγο να ξεθολώσει κάπως ο από καιρό διατυπωμένος στόχος για την πολιτική δεξίωση του ρήγματος στον σοσιαλιστικό χώρο, που φάνηκε από την εποχή του άρθρου 16 και απέτρεψε τη συμπεφωνημένη από τα κόμματα εξουσίας συνταγματοποίηση του νεοφιλελευθερισμού. Όχι ευκαιριακά κι όχι μόνο στα λόγια, ελπίζω. Τα είπε πολύ καλά όλα αυτά ο Άγγελος Μανταδάκης: Ας ξαναδούμε κι ας διδαχτούμε από τις επιτυχίες και τις δυσκολίες «της σύγκλισης των δυνάμεων που αποστασιοποιούνται από την νεοφιλελεύθερη ατζέντα της σοσιαλδημοκρατίας με τις δυνάμεις της Ευρωπαϊκής Αριστεράς».
Πιστεύω, λοιπόν, ότι, κι αν ακόμη δεν την είχαμε σκεφτεί ως σήμερα την πολιτική της ευρύτερης δυνατής συμμαχίας των δυνάμεων της Αριστεράς, θα έπρεπε τώρα δα να την ανακαλύψουμε. Πράγμα που σημαίνει ότι, αν τον ΣΥΡΙΖΑ τον μετατρέψαμε σε γαϊτανάκι, πρέπει πια να βοηθήσουμε να ξεμασκαρευτεί, να ανασυσταθεί, να αναδειχτεί σε τόπο διαλόγου και προγραμματικών συγκλίσεων. Κι αν αυτό δεν μπορεί να γίνει, όπως δυστυχώς πιστεύω, ας δώσουμε τις δυνάμεις μας για ένα νέο εγχείρημα με σαφέστερο προγραμματικό και κινηματικό περίγραμμα, με περισσότερη δημοκρατία και λιγότερους δογματισμούς. Χρειαζόμαστε ένα πολιτικό υποκείμενο συνάντησης και συνεργασιών που θα πάρει στις πλάτες του τη ρήξη με την καταστροφική ηγεμονία των σπεκουλαδόρων της αγοράς, των πολιτικών πελατειών που στηρίζουν τους κερδοσκόπους, του καπιταλισμού που πολλαπλασιάζει το αποτέλεσμα των τεχνολογικών επαναστάσεων ξαναγυρίζοντας σε αρχαϊκές διαδικασίες συσσώρευσης και κερδοφορίας. Ένα πολιτικό υποκείμενο, θέλω να πω, που να ξαναδώσει γήινη μορφή στο φάντασμα του σοσιαλισμού, να βρει, να πείσει και να ξαναοργανώσει όσες και όσους επιμένουν στον δημοκρατικό δρόμο για μια κοινωνία ελευθερίας, σεβασμού της ζωής και της φύσης, επένδυσης στην ευτυχία και την ευημερία των ανθρώπων.
Μάθαμε πια καλά ότι δεν υπάρχει καμία βίβλος συνταγών για το μαγειρείο του μέλλοντος, κανένας προορισμός της ιστορίας. Ο χιλιαστικές επαγγελίες έχουν πια θολώσει τα κομμουνιστικά προτάγματα και η δυναμική του νεοφιλελευθερισμού έχει ενσωματώσει τη σοσιαλδημοκρατία. Κανένα άλμα στο παρελθόν δεν μπορεί ν’ ανοίξει νέες προσδοκίες για το μέλλον.
Ν’ αφήσουμε λοιπόν τα συνθήματα και τα ευχολόγια και τα ευαγγέλια. Να πούμε επιτέλους τα πράγματα με τ’ όνομά τους. Δίχως κοσμητικά επίθετα, δίχως να ψάχνουμε σε ποιον θα φορτώσουμε δικές μας ανεπάρκειες και ευθύνες.
Διάσπαση στον ΣΥΝ με τη δημιουργία της «Δημοκρατικής Αριστεράς», διάσπαση στον ΣΥΡΙΖΑ με τη δημιουργία του «Μετώπου Αλληλεγγύης και Ανατροπής». Έχουμε ξαναπεράσει τέτοιες δυσκολίες. Πιθανώς θα ξαναβρεθούμε, όπως ξαναβρέθηκαν στον ΣΥΝ και στον ΣΥΡΙΖΑ παλιές συντρόφισσες και σύντροφοι που είχαν να μιλήσουν απ’ το ’68, απ’ το ’74 ή απ’ το ’80. Πιθανώς και όχι. Δεν χρειάζεται όμως να βριζόμαστε και να χύνουμε τη χολή με τον κουβά.
Τα τραύματα από τις διασπάσεις τα επουλώνει μόνο ο στοχασμός και η δράση για ν’ αλλάξουμε τον κόσμο, για να βγούμε από τη βολή του ξερόλα, για να ανανεώσουμε τα εργαλεία της σκέψης μας, για να ξαναψάξουμε ερωτήματα που τα εναποθέσαμε στην πρόνοια του θεού ή στις κατασκευές ενός μεταφυσικού υλισμού όπου η αναφορά στο αστάθμητο ακούγεται σαν βλασφημία.
Κι ας θυμόμαστε ότι τα τραύματα από τις διασπάσεις δεν θεραπεύονται καθόλου με μια καράφα ούζο και δυο μάγκικες στροφές μ’ εκείνο το βαρύ του Μάρκου Βαμβακάρη: «Σού ’δωσα διαζύγιο / τι θέλεις πια από μένα / τώρα γυρίζεις κι όλο λες / τι μού ’χεις καμωμένα…».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου