Η αλλαγή είναι ιστορική! Πώς θα έχει μακρόπνοη προοπτική; / Σ. Παπαθανασίου

του Σάκη Παπαθανασίου*

Οι στιγμές είναι ιστορικές. Πρώτη φορά η Ριζοσπαστική Αριστερά αναδεικνύεται σε κυβέρνηση της χώρας. Θέλουμε να πετύχει. Ζητούμενο είναι η νέα διακυβέρνηση να προωθήσει ένα νέο υπόδειγμα αντιμετώπισης της κρίσης με όρους δημοκρατίας, δίκαιης ανάπτυξης και κοινωνικής συνοχής. Αυτό προϋποθέτει την επαναδιαπραγμάτευση με τους εταίρους στη βάση ενός εναλλακτικού σχεδίου και συμμαχιών στην Ευρώπη με στόχο την επίτευξη μας νέας συμφωνίας.

Ποιες είναι οι παράμετροι που δεν πρέπει να ξεχάσει μια προοδευτική κυβέρνηση;

1). Διεκδίκηση και συμμαχίες για την αναδιάρθρωση του χρέους.
Η ΔΗΜΑΡ υποστηρίζει ότι το χρέος δεν είναι βιώσιμο και....
απαιτείται η ουσιαστική αναδιάρθρωση του.  Στην κατεύθυνση αυτή εκτός της μείωσης επιτοκίων και της μακρόχρονης επιμήκυνσης πρέπει να υπάρξουν και άλλα μέτρα όπως η επιστροφή από τους φορείς του ευρωσυστήματος των κερδών που επέτυχαν από τη διαφορά ονομαστικής τιμής και τιμής αγοράς των ελληνικών ομολόγων και η αναδρομική εγγραφή του ποσού της ανακεφαλαιοποίησης των Τραπεζών στον Ευρωπαϊκό  Μηχανισμό Σταθερότητας.
Οι επισημάνσεις που κάνουμε είναι δύο: Η πρώτη αφορά την πιθανότητα οι ρυθμίσεις του χρέους να γίνουν σε δύο φάσεις. Η πρώτη φάση που θα αφορά ειδικά το ελληνικό χρέος αξιοποιώντας και τη δέσμευση των εταίρων ότι όταν η Ελλάδα φτάσει σε πρωτογενή πλεονάσματα θα εξετάσουν την ελάφρυνση του χρέους. Η δεύτερη φάση που θα αφορά συνολικές ευρωπαϊκές ρυθμίσεις αμοιβαιοποίησης του χρέους π.χ δανεισμός μέσω ευρωομολόγου και κοινή εγγύηση έως το όριο του 60% του ΑΕΠ του κάθε κράτους – μέλους, που όμως συναρτώνται με αλλαγές συσχετισμών όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά συνολικά στην Ευρώπη και άρα μπορεί να προκύψουν σε μεταγενέστερη φάση. Η ελληνική κυβέρνηση πρέπει να είναι έτοιμη και για το ενδεχόμενο να προωθηθούν σε πρώτη φάση ειδικές ρυθμίσεις μόνο για το ελληνικό χρέος.

2) Διεκδίκηση μιας νέας συμφωνίας για δημοσιονομική προσαρμογή συνδεδεμένης με την ανάπτυξη, την απασχόληση και την κοινωνική προστασία.
Η χώρα δεν μπορεί να παραιτηθεί από το καθήκον της δημοσιονομικής προσαρμογής. Μπορεί  όμως να την πετύχει με άλλα μέσα. Βασικά συστατικά στοιχεία μιας διαφορετικής πολιτικής είναι τα εξής:

α) αναπτυξιακό πρόγραμμα
Η ενίσχυση της χώρας με ένα αναπτυξιακό πρόγραμμα έκτακτης ανάγκης ικανό να αντιμετωπίσει την ύφεση, να ανατάξει την οικονομία μέσω κοινωνικών-περιβαλλοντικών-καινοτόμων επενδύσεων και να δημιουργήσει θέσεις εργασίας. Όλες οι πρωτοβουλίες αντίστοιχου περιεχομένου που θα ληφθούν σε επίπεδο Ε.Ε πρέπει να έχουν τη ρήτρα ειδικής προτεραιότητας για την Ελλάδα που είναι η μόνη χώρα που γνώρισε τόσο τεράστια μείωση του ΑΕΠ και τρομακτική αύξηση της ανεργίας.


β) Αλλαγές στους στόχους και τους δείκτες – νέο πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής.
Η χώρα χρειάζεται ένα νέο πρόγραμμα που θα τερματίσει την άδικη πολιτική λιτότητας Προτεραιότητα έχει η προώθηση ρυθμίσεων όπως
• Η αξιολόγηση και διόρθωση των δημοσιονομικών πολιτικών ώστε είναι συμβατές με τον Ευρωπαϊκό Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων.
• Η αύξηση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων
• Η βελτιστοποίηση της διαχείρισης των κοινοτικών πόρων (διαφάνεια, ταχύτητα, παρεμβάσεις με υψηλό εισοδηματικό πολλαπλασιαστή και θετική επενέργεια στη δημιουργία θέσεων εργασίας).
• Η ενίσχυση των αναπτυξιακών κινήτρων για την αύξηση των ιδιωτικών επενδύσεων
• Η ρεαλιστική «προσγείωση» των δημοσιονομικών στόχων που σήμερα είναι πολύ υψηλοί, που θα βοηθήσει στη μείωση της φορολογίας.
• Η αυτόματη διάθεση του 30% του συνολικού ποσού του πρωτογενούς πλεονάσματος σε δράσεις κοινωνικής στήριξης.
• Η εξαίρεση των δημοσίων επενδύσεων από τον υπολογισμό του δημοσιονομικού ελλείμματος (αίτημα που υποστηρίζεται από ευρύτερες δυνάμεις στην Ευρώπη)
• Η διασφάλιση της συμμετοχής της χώρας σε μέτρα χρηματοοικονομικής υποβοήθησης με πρώτο το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων της ΕΚΤ παράλληλα με την αναδιάρθρωση του τραπεζικού κλάδου και την ενίσχυση της ρευστότητας προς την παραγωγική οικονομία.


3) Νέα σχέση με τους εταίρους / χωρίς μονομερείς ενέργειες αμφοτέρων των μερών
Η χώρα μας είναι απαραίτητο να επιτύχει μια νέα σχέση με τους εταίρους ώστε να ορίζονται, μέσα από διαπραγμάτευση, οι δημοσιονομικοί στόχοι και η ελληνική κυβέρνηση να καθορίζει με αυτονομία τα μέτρα πολιτικής για την επίτευξη τους. Η τρόικα πρέπει να αντικατασταθεί από ευρωπαϊκούς θεσμούς βοήθειας, που υπόκεινται στον έλεγχο του ευρωπαϊκού και του εθνικού κοινοβουλίου.
Στο πλαίσιο αυτό ο αποκλεισμός μονομερών ενεργειών από αμφότερα τα μέρη είναι προϋπόθεση για μια ισορροπημένη σχέση. Και για τα δύο μέρη έχουν ανάγκη από μια νέα συμφωνία εντός ευλόγου χρονικού διαστήματος, που στη συνέχεια πρέπει να εφαρμοστεί μέσα σε ένα πλαίσιο αλληλεγγύης των εταίρων προς την Ελλάδα και ευθύνης της Ελλάδας έναντι των εταίρων και των λαών της Ευρώπης.


4) Εναλλακτικό πρόγραμμα εσωτερικών αλλαγών με διασφάλιση της χρηματοδότησης
Η εφαρμογή ενός εσωτερικού προγράμματος δημοκρατικών μεταρρυθμίσεων, αναβάθμισης της κοινωνικής πολιτικής, φορολογικής ελάφρυνσης και αναζωογόνησης της οικονομίας – όπως το πρόγραμμα που εξήγγειλε ο ΣΥΡΙΖΑ στη Θεσσαλονίκη – δεν μπορεί παρά να προωθείται με συνυπολογισμό των δημοσιονομικών διαστάσεων και επιπτώσεων, αφού θεωρείται δεδομένη η προσήλωση στην επίτευξη πρωτογενών πλεονασμάτων.
Άμεσα μπορούν βεβαίως να γίνουν πολλές αλλαγές στους θεσμούς, στο κράτος, τη δημόσια διοίκηση, που δεν έχουν δημοσιονομικό αποτύπωμα. Οι αλλαγές όμως που έχουν δημοσιονομικό κόστος μπορούν να προωθούνται υπό τον όρο της ύπαρξης δυνατότητας αρχικής χρηματοδότησης καθώς και με συνυπολογισμό της προβλεπόμενης επίπτωσης. Υπ΄αυτό το πρίσμα τέτοιες πολιτικές υποχρεωτικά θα ξεδιπλώνονται σταδιακά σε αλληλεπίδραση με τη δημοσιονομική διάσταση. Είναι εφικτή η προώθηση εναλλακτικών προτάσεων οικονομικά και κοινωνικά αποτελεσματικότερων όμως δεν πρέπει να παραβλέπεται το γεγονός ότι αυτή δεν μπορεί να συντελεστεί από τη μια μέρα στην άλλη.


Επίλογος
Τελειώνοντας θεωρώ απαραίτητο να απαντήσω σε δύο ερωτήματα.
Το πρώτο: Είναι χρήσιμες αυτές οι θέσεις (που αποτελούν μόνο ένα μέρος των προγραμματικών συμβολών της ΔΗΜΑΡ αλλά και του συνδυασμού Πράσινοι – Δημοκρατική Αριστερά) στην πολιτική μιας προοδευτικής διακυβέρνησης;
Πιστεύω πως ναι αν ενδιαφέρει η μακρόπνοη προοπτική της μέσω της παραγωγής αποτελεσμάτων και όχι απλής εκδήλωσης προθέσεων! Αν κατανοείται ότι ο αγώνας θα είναι μαραθώνιος και όχι κατοστάρι.

Το δεύτερο: Δικαιούνται τα στελέχη της ΔΗΜΑΡ «δια να ομιλούν» μετά το συντριπτικό σε βάρος της εκλογικό αποτέλεσμα;
Νομίζω πως μόνο έτσι συμβάλλουμε στην προοδευτική αλλαγή προσθέτοντας την όποια αξία διαθέτουμε. Με τη λογική συνέχεια και αλληλουχία των θέσεων μας.
Αυτό δεν είναι εμμονή αλλά πολιτική αξιοπρέπεια και συνέπεια.
Εξάλλου η ΔΗΜΑΡ δεν ηττήθηκε λόγω προγραμματικής ανεπάρκειας.


-O Σάκης Παπαθανασίου είναι μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΔΗΜΑΡ

www.badiera.gr