ΤΣΙΠΡΑΣ – ΔΕΘ – ΥΓΕΙΑ : ΙΔΟΥ Η ΡΟΔΟΣ … Μερικές πρώτες σκέψεις

του Π. Παπανικολάου*

«Δωρεάν ιατρική περίθαλψη για όλους/ Δραστική μείωση συμμετοχής στη φαρμακευτική δαπάνη.

Το πρόγραμμά μας περιλαμβάνει δωρεάν πρόσβαση για όλους, ασφαλισμένους και ανασφάλιστους, στις δημόσιες δομές υγείας και διασφάλιση της πρόσβασης για όλους στην αναγκαία φαρμακευτική αγωγή με δραστικό περιορισμό – έως μηδενισμό για ειδικές κατηγορίες – της επιβάρυνσης στη συμμετοχή των ασθενών στη φαρμακευτική δαπάνη.»  από την ομιλία του Α.Τσίπρα στη ΔΕΘ, 13-9-14.

Σε αντίθεση με άλλα θέματα, οι πρόσφατες κυβερνητικές εξαγγελίες του ΣΥΡΙΖΑ για την...

περίθαλψη είναι εξαιρετικά γενικόλογες. Δεν αποτελούν προφανώς σκιαγράφηση κυβερνητικού προγράμματος, αλλά στην καλύτερη περίπτωση δεσμεύσεις αρχών. Και αυτό παρά το γεγονός πως η περίθαλψη αποτελεί ένα από τα βασικότερα συστατικά στοιχεία της λεγόμενης «ανθρωπιστικής κρίσης» - κατά κοινή ομολογία η κατάσταση έχει από καιρό πάρει διαστάσεις υγειονομικής γενοκτονίας.

Η γενικόλογη εξαγγελία του Α. Τσίπρα περιλαμβάνει δύο σκέλη. Το πρώτο αφορά την νοσοκομειακή περίθαλψη και το δεύτερο την φαρμακευτική.

Α. ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑΚΗ ΠΕΡΙΘΑΛΨΗ

Ο ΣΥΡΙΖΑ δεσμεύεται για «δωρεάν πρόσβαση για όλους, ασφαλισμένους και ανασφάλιστους, στις δημόσιες δομές υγείας».

Θεωρούμε αυτονόητο πως μιλάμε για τελείως δωρεάν, πλήρη και ισότιμη πρόσβαση  για όλους τους κατοίκους της χώρας στα δημόσια νοσοκομεία και ΚΥ χωρίς διακρίσεις. Ο στόχος αυτός όχι απλά είναι σωστός, αλλά αποτελεί ΑΜΕΣΗ ΕΠΙΤΑΚΤΙΚΗ ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ για την επιβίωση του λαού. Άρα πρέπει να αντιμετωπίζεται με υλικούς πραγματικούς όρους και όχι να παραπέμπεται σε ένα νεφελώδες ιδεολογικό απώτερο αύριο όπως γίνεται συνήθως από τις ηγεσίες της συστημικής αριστεράς, αυτής του ΚΚΕ συμπεριλαμβανομένης.

Αφού λοιπόν πρέπει να αντιμετωπιστεί το θέμα με άμεσους πραγματικούς όρους, πρέπει να απαντηθούν ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΑ ορισμένα βασικά ερωτήματα.

- Από πού θα χρηματοδοτηθεί το ΕΣΥ ώστε να προσφέρει   «δωρεάν πρόσβαση για όλους, ασφαλισμένους και ανασφάλιστους, στις δημόσιες δομές υγείας» ?

Είναι δεδομένο πως ο ΕΟΠΥΥ δεν μπορεί να χρηματοδοτήσει το σύστημα αφού είναι ήδη χρεοκοπημένος λόγω αδυναμίας είσπραξης ασφαλιστικών εισφορών και λόγω αιμορραγίας των πόρων του προς τους καπιταλιστές του μεγάλου ιδιωτικού τομέα διάγνωσης και περίθαλψης. 

Άρα :

1) πρέπει να εξασφαλιστεί η πλήρης χρηματοδότηση του συστήματος από τον κρατικό προϋπολογισμό, εφόσον άλλη πηγή ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ

2)πρέπει να περιοριστεί δραστικά η διοχέτευση πακτωλών ζεστού ασφαλιστικού χρήματος προς τους κρατικοδίαιτους χρυσοδάκτυλους τζάμπα μάγκες «επιχειρηματίες» του μεγάλου ιδιωτικού τομέα περίθαλψης.

Με απλά λόγια, χρειάζονται

1)      τουλάχιστον 5 δις ετησίως από τον κρατικό προϋπολογισμό για τις λειτουργικές δαπάνες του συστήματος

2)      η ριζική αναδιάρθρωση της διοίκησης και της οικονομικής διαχείρισης του συστήματος σε ΚΑΘΑΡΑ ΚΡΑΤΙΚΟΚΕΝΤΡΙΚΗ βάση, ώστε να γίνει η αναγκαία εξοικονόμηση πόρων και η αποφυγή της λαμογιάς και της διασπάθισης

3)      η κατάργηση των σκανδαλωδών συμβάσεων με τα μεγάλα ιδιωτικά θεραπευτήρια και τις διαγνωστικές αλυσίδες

Διαδικαστικά, πλήρης δωρεάν πρόσβαση όλων στην νοσοκομειακή περίθαλψη σημαίνει ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΤΗΣ ΔΙΑΚΡΙΣΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΜΕΝΟΥ – ΑΝΑΣΦΑΛΙΣΤΟΥ, δηλαδή πρακτικά ριζική ανατροπή συνολικά της μνημονιακής νομοθεσίας. Άμεση κατάργηση π.χ. του πρόσφατου νομοθετήματος περί «ΕΣΑΝ Α.Ε.» και γενικά κατάργηση όλων των ρυθμίσεων περί «ανταποδοτικότητας» των μονάδων υγείας. Επίσης κατάργηση των συμβάσεων για νοσηλεία με τα μεγάλα ιδιωτικά θεραπευτήρια για να εξοικονομηθούν πόροι προς ενίσχυση της περίθαλψης στις δημόσιες μονάδες. Τέλος, ριζική αναδιαμόρφωση των διαδικασιών προμηθειών με κεντρικοποίηση και έλεγχο ώστε να επιτευχθεί μείωση του κόστους και εξαφάνιση της λαμογιάς. Π.χ. να καταργηθεί η ΑΠΑΡΑΔΕΚΤΗ ΓΕΛΟΙΟΤΗΤΑ να γίνεται «διαγωνιστική διαδικασία» για οτιδήποτε σε ΚΑΘΕ μονάδα, να μην υπάρχουν κεντρικές φαρμακαποθήκες κλπ.

- Πως θα γίνει ο αναγκαίος απεγκλωβισμός από την ασφυξία της ΕΕ ;

«Δωρεάν ιατρική περίθαλψη για όλους» είναι στόχος που έρχεται σε ΠΛΗΡΗ ΚΑΙ ΚΑΘΕΤΗ ΑΝΤΙΠΑΡΑΘΕΣΗ με την τρέχουσα πολιτική της ΕΕ που ΕΠΙΒΑΛΛΕΤΑΙ σε όλες τις χώρες μέλη. Με εκβιαστικότερο δε τρόπο στις χώρες που υπόκεινται στο καθεστώς των μνημονίων.

1)Το «γερμανικό μοντέλο» χρηματοδότησης των μονάδων υγείας, σύμφωνα με το οποίο οι δημόσιες και οι ιδιωτικές-συμβεβλημένες μονάδες θεωρούνται ΙΣΟΤΙΜΕΣ ως προς την χρηματοδότηση από τον κοινωνικό ασφαλιστικό φορές, με καθαρά ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια «ανταποδοτικότητας». Προβλέπεται μάλιστα στην χρηματοδότηση αυτή να συμπεριλαμβάνεται ΚΑΙ Η ΜΙΣΘΟΔΟΣΙΑ των εργαζομένων με κατάργηση των κωδικών μισθοδοσίας του κρατικού προϋπολογισμού. Ο πρόσφατος νόμος περί «ΕΣΑΝ Α.Ε.» υπακούει ακριβώς σε αυτήν την λογική.

2)Η πολιτική outsourcing, που προβλέπει ανάθεση κάθε δραστηριότητας στον ιδιωτικό τομέα και σε ιδιωτικά συνεργεία, ακόμα και για αμιγώς υγειονομικές δραστηριότητες, π.χ. για τον εργαστηριακό τομέα των δημόσιων νοσοκομείων.

3)Η αρχή της ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ του ασφαλισμένου ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΣΕΠΗ ΤΟΥ στην νοσηλεία, όχι μόνο για οικονομικούς λόγους. Υπάρχει η (παράλογη) λογική πως δια της ίδιας οικονομικής συμμετοχής ο κάθε ασθενής θα αποκτά και τον ρόλο του … ελεγκτή (!!) για να αποφεύγονται περιττές ιατρικές πράξεις. Με απλά λόγια το κράτος αποσύρεται πλήρως όχι μόνο από την χρηματοδότηση αλλά και από την υποχρέωση του ΕΛΕΓΧΟΥ των υπηρεσιών υγείας.

Η πλήρης φιλελευθεροποίηση και ιδιωτικοποίηση των συστημάτων υγείας, με οδηγούς τις παραπάνω περιγραφόμενες ρυθμίσεις και πολλές άλλες, αποτελεί ΚΡΙΣΙΜΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ της ΕΕ και επεκτείνεται ΣΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΧΩΡΕΣ ΜΕΛΗ, εντός και εκτός ευρωζώνης. Ακόμα και το πάλαι ποτέ κραταιό Βρετανικό NHS κλυδωνίζεται από την προσπάθεια της κυβέρνησης Κάμερον να το καταργήσει.

-  Ποιο προσωπικό θα παράσχει την «δωρεάν περίθαλψη»;

Από το 2011 επί υπουργίας Λοβέρδου ισχύει κατ απαίτηση της τρόϊκας ισχύει η επαίσχυντη ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗ προσλήψεων κάθε είδους προσωπικού στο ΕΣΥ. Μάλιστα, όπως έγινε φανερό πρόσφατα με αφορμή την αναστολή επί υπουργίας Γεωργιάδη των μονιμοποιήσεων των «επί θητεία» Επ. Β, η τρόϊκα ΔΕΝ ΕΠΙΤΡΕΠΕΙ ούτε τις διαδικασίες μονιμοποιήσεων που προβλέπονται από την ισχύουσα νομοθεσία, γιατί τις θεωρεί … νέες προσλήψεις (!). Σε συνδυασμό με την «οικονομική αυτονομία» των μονάδων υγείας που αναφέρθηκε παραπάνω, προβλέπονται προσλήψεις μόνο εποχιακού προσωπικού με χαμηλούς μισθούς και προσωρινές συμβάσεις εργασίας, καθώς και «ενοικίαση» προσωπικού από εργολάβους υγειονομικής εργασίας – κάτι που γίνεται ΗΔΗ με τα βουτσέρς ανέργων μέσω ΕΣΠΑ. Το όλο και πιο λιγοστό μόνιμο προσωπικό που έχει απομείνει είναι εργασιακά και μισθολογικά υπερεξοντωμένο, έχοντας υποστεί μισθολογική μείωση 50-60% τα τελευταία χρόνια και έχοντας κυριολεκτικά λιώσει στις διπλοβάρδιες.

Για τους νοσοκομειακούς γιατρούς ειδικότερα, είναι ΔΡΑΜΑΤΙΚΟ το κύμα μετανάστευσης και φυγής των νέων γιατρών προς το εξωτερικό με απορφανισμό ολόκληρων γενεών που θα λείψουν μακροπρόθεσμα από την ελληνική ιατρική.

Άρα, δεν μπορούμε να μιλάμε για «δωρεάν περίθαλψη» :

-Χωρίς μαζικές προσλήψεις μόνιμου νοσηλευτικού και ιατρικού προσωπικού

-Χωρίς μισθολογική αποκατάσταση των υγειονομικών του ΕΣΥ

-Χωρίς κίνητρα στους νέους γιατρούς να μείνουν στον τόπο τους

Υπενθυμίζεται εδώ πως στην ίδια ομιλία σε άλλο σημείο ο κ. Τσίπρας δεσμεύεται ΜΟΝΟ για αύξηση του κατώτερου μισθού. Είναι προφανές όμως πως π.χ. ο αγροτικός γιατρός των 700 ευρώ που πληρώνει ο ίδιος από αυτόν τον μισθό τα έξοδα διαμονής και μετακίνησης, ή ο ειδικευόμενος γιατρός των 800 ευρώ δεν μπορούμε να έχουμε την απαίτηση να ανταποκριθούν με αυταπάρνηση στην παροχή περίθαλψης. 

B. ΓΙΑ ΤΗΝ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΠΕΡΙΘΑΛΨΗ

«διασφάλιση της πρόσβασης για όλους στην αναγκαία φαρμακευτική αγωγή με δραστικό περιορισμό – έως μηδενισμό για ειδικές κατηγορίες – της επιβάρυνσης στη συμμετοχή των ασθενών στη φαρμακευτική δαπάνη», αναφέρει επί λέξει στην ομιλία του ο κ. Τσίπρας.

Κατ αρχήν, το να ξεκινάς «από χέρι» με την παραδοχή πως ο ΑΣΦΑΛΙΣΜΕΝΟΣ πρέπει να πληρώνει συμμετοχή στα φάρμακα ΕΙΝΑΙ ΑΠΑΡΑΔΕΚΤΟ. Μάλιστα, ένας ασφαλισμένος που πληρώνει ΤΑ ΜΑΛΛΙΟΚΕΦΑΛΑ του σε ασφαλιστικές εισφορές, σε φόρους, σε κάθε λογής χαράτσια – και μάλιστα απειλείται ακόμα και με ΚΑΤΑΣΧΕΣΗ πρώτης κατοικίας αν δεν καταβάλλει τις ασφαλιστικές του εισφορές.

Ο «μηδενισμός για ειδικές κατηγορίες» άλλωστε ισχύει και σήμερα.

Παρακάτω, «πρόσβαση για όλους στην αναγκαία φαρμακευτική αγωγή» πρακτικά σημαίνει :

-         Ανάπτυξη ΕΘΝΙΚΗΣ ΦΑΡΜΑΚΟΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ που θα παράγει φτηνά φάρμακα πολλών κατηγοριών. Η υλικοτεχνική υποδομή υπάρχει έτοιμη «και κλαίει»: π.χ. φαρμακοβιομηχανίες όπως η πρώην  ALAPIS που οι ιδιοκτήτες τους χρωστούν στο δημόσιο εκατοντάδες εκ. ευρώ και ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΑΤΑΣΧΕΘΟΥΝ ΥΠΕΡ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ σύμφωνα ακόμα και με την σήμερα ισχύουσα νομοθεσία.

-         Απαλλοτρίωση της ΠΑΤΕΝΤΑΣ κρίσιμων φαρμάκων και αντιγραφή-παραγωγή τους. Εδώ υπάρχει προηγούμενο μάλιστα με την Ν. Αφρική και άλλες χώρες για τα φάρμακα του AIDS, που μάλιστα ΔΙΚΑΙΩΘΗΚΑΝ από διεθνή δικαστήρια γιατί κρίθηκε πως το «σπάσιμο» της πατέντας ήταν απαραίτητο για την επιβίωση του λαού.

Συμπερασματικά, ΔΩΡΕΑΝ ΠΛΗΡΗΣ ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΤΗ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑΚΗ ΠΕΡΙΘΑΛΨΗ ΚΑΙ ΣΤΟ ΑΝΑΓΚΑΙΟ ΦΑΡΜΑΚΟ σημαίνει σήμερα σκληρή σύγκρουση με την ΕΕ, τις πολυεθνικές εταιρείες και τα καπιταλιστικά συμφέροντα.

Το ίδιο φυσικά και όσον αφορά την δωρεάν πρόσβαση στην πρωτοβάθμια περίθαλψη και την διάγνωση, στις οποίες δεν αναφέρθηκε ο κ. Τσίπρας.

Συμπερασματικά πλήρης, ισότιμη και δωρεάν πρόσβαση όλου του πληθυσμού στην περίθαλψη σημαίνει:

- Απαλλαγή από τον βραχνά του δημόσιου χρέους, με ΠΛΗΡΗ ΔΙΑΓΡΑΦΗ του και όχι με «επιμηκύνσεις». Τα 180 δις σήμερα του ΑΕΠ είναι ΥΠΕΡΑΡΚΕΤΑ για να χρηματοδοτήσουν την περίθαλψη (10 δις συνολικά για νοσοκομειακή-πρωτοβάθμια-διάγνωση-φάρμακα δεν είναι παρά το 5,5 % του ΑΕΠ) αρκεί το ΑΕΠ αυτό να απαλλαγεί από τα «κερατιάτικα» του χρέους. Άρα απαιτείται άμεσα ΜΟΝΟΜΕΡΗΣ ΑΝΑΣΤΟΛΗ ΠΛΗΡΩΜΗΣ ΤΟΚΟΧΡΕΩΛΥΣΙΩΝ ΚΑΙ ΠΑΛΙΩΝ ΔΟΣΕΩΝ.

-Απαλλαγή από τον βραχνά των «ρυθμίσεων» της ΕΕ που ισχύουν είτε με μνημόνιο ή με «απλή» επιτήρηση. Στον –σίγουρο- εκβιασμό «αν θέλετε ευρώ, συμφωνήστε» η απάντηση πρέπει να είναι εκ των προτέρων ΕΞΟΔΟΣ ΑΠΟ ΕΥΡΩΖΩΝΗ ΚΑΙ ΑΠΟ ΕΕ πρωτίστως για την επιβίωση του λαού. Η υγειονομική γενοκτονία δεν μπορεί να περιμένει ούτε «την αλλαγή των συσχετισμών σε όλη την Ευρώπη» του ΣΥΡΙΖΑ, ούτε την νεφελώδη «λαϊκή εξουσία» του ΚΚΕ. Από την στιγμή που η ΕΕ χρησιμοποιώντας το νόμισμά της σαν ΕΚΒΙΑΣΜΟ επιβάλλει τον αποκλεισμό μεγάλου μέρους του πληθυσμού από την περίθαλψη, η ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΚΑΙ ΡΗΞΗ μαζί της είναι ΖΩΤΙΚΗ ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ και όχι «ιδεολογική εμμονή».

-Απαλλαγή από τους εγχώριους χρυσοδάκτυλους κρατικοδίαιτους τζάμπα μάγκες «επιχειρηματίες» του μεγάλου ιδιωτικού τομέα. Π.χ. πρόσφατα έγινε γνωστό πως η κυβέρνηση ΧΑΡΙΖΕΙ το «Ερρίκος Ντυνάν» στην Τράπεζα Πειραιώς και μάλιστα διαγράφοντας τα χρέη του. Ένα «Ερρίκος Ντυνάν» που φτιάχτηκε με σκανδαλώδεις κρατικές χορηγίες προς τον «Ελληνικό Ερυθρό Σταυρό», και μόλις παραληφθεί από την Τράπεζα … αγνό και άσπιλο, ΑΜΕΣΩΣ θα ζητήσει συμβάσεις με τον ΕΟΠΥΥ. Τα ίδια ισχύουν και για τις μεγάλες διαγνωστικές αλυσίδες καθώς και για ιδιωτικές κλινικές.

Ιδού η Ρόδος, ιδού και το πήδημα λοιπόν για την «δωρεάν περίθαλψη» …   

*Νευροχειρουργός ΕΣΥ, Μέλος ΔΣ ΕΙΝΑΠ και ΔΣ ΠΙΣ