 |
| του Λέανδρου Μπόλαρη |
είχαν επιβληθεί.
Η Γερμανία είχε ηττηθεί στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Το 1919 οι Σύμμαχοι (Αγγλία, Γαλλία, ΗΠΑ) της είχαν επιβάλει την ταπεινωτική Συνθήκη Ειρήνης, που έμεινε γνωστή ως Συνθήκη των Βερσαλλιών. Η Γερμανία έχασε εδάφη στα ανατολικά, το ναυτικό κι η αεροπορία της καταργήθηκαν κι ο στρατός της μειώθηκε σε 100.000 άνδρες χωρίς βαρύ πυροβολικό ή τανκς.
Ακόμα πιο ταπεινωτική ήταν η επιβολή «πολεμικών επανορθώσεων». Το αρχικό ποσό ήταν 226 δις χρυσά μάρκα, 835 δις δολάρια σε σημερινές τιμές. Το 1921 το ποσό μειώθηκε σε 132 δις χρυσά μάρκα, δηλαδή 445 δις σημερινά δολάρια. Ένα μέρος του θα έπρεπε να καταβληθεί σε ρευστό κι ένα άλλο σε πρώτες ύλες, όπως κάρβουνο και ξυλεία.
Η «Ειρήνη των Βερσαλλιών» ήταν μια ληστρική, ιμπεριαλιστική συνθήκη. Ένα χρόνο πριν, τον Μάρτη του 1918 η αυτοκρατορική Γερμανία είχε επιβάλει μια εξίσου ληστρική συνθήκη ειρήνης στην επαναστατική Ρωσία, την «Συνθήκη του Μπρεστ-Λιτόφσκ». Τώρα η Γερμανική άρχουσα τάξη δοκίμαζε στο πετσί της τις δικές της μεθόδους. Η απάντησή της ήταν διπλή.
Οικονομικά, χρησιμοποίησε την υποτίμηση του μάρκου για να μειώνει την αξία των χρεών της. Ταυτόχρονα, η γερμανική κυβέρνηση καθυστερούσε συστηματικά στην καταβολή των δόσεων για τις επανορθώσεις, ιδιαίτερα σε πρώτες ύλες. Πολιτικά, η Συνθήκη των Βερσαλλιών έδινε στην γερμανική δεξιά την ευκαιρία να καλλιεργεί την εθνικιστική υστερία.
Η συντηρητική κυβέρνηση του Βίλχελμ Κούνο κήρυξε «παθητική αντίσταση» στην γαλλική κατοχή. Κάλεσε «όλους τους Γερμανούς» να ενωθούν και να αρνηθούν κάθε συνεργασία με τους Γάλλους. Ο στρατός άρχισε να εξοπλίζει «εθνικιστικές ομάδες», δηλαδή ακροδεξιές συμμορίες για «ανταρτοπόλεμο» στο Ρουρ. Τεράστιες πατριωτικές συγκεντρώσεις γίνονταν σε όλες τις μεγάλες πόλεις.
Για την Αριστερά της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης η κατοχή του Ρουρ ήταν ένα μεγάλο τεστ. Το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα για άλλη μια φορά τάχτηκε στο πλευρό της γερμανικής άρχουσας τάξης, όπως είχε κάνει το 1914 όταν ξέσπασε ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος. Παρόλο που είχε στηρίξει την υπογραφή της Συνθήκης των Βερσαλλιών, τώρα τάχτηκε ενθουσιωδώς στο πλευρό της αστικής κυβέρνησης.
Το Κομμουνιστικό Κόμμα της Γερμανίας, αντίθετα, δεν υπέκυψε στην εθνικιστική υστερία. Στη ψηφοφορία που έγινε στο Ράιχσταγκ (κοινοβούλιο) στις 13 Γενάρη, οι κομμουνιστές βουλευτές καταψήφισαν την κυβέρνηση και την «παθητική αντίσταση». Ο Πάουλ Φρέλιχ, ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του κόμματος δήλωσε ότι ο Κούνο κι ο Πουανκαρέ (ο πρωθυπουργός της Γαλλίας) είναι «δίδυμα αδέλφια».
Το κόμμα ήταν ενάντια και στη Συνθήκη των Βερσαλλιών και την «παθητική αντίσταση». Καμιά «εθνική ενότητα», η πάλη ενάντια στις Βερσαλλίες ήταν υπόθεση του κοινού διεθνιστικού αγώνα των εργατών σε Γερμανία και Γαλλία ενάντια στις άρχουσες τάξεις «τους». «Είμαστε σε πόλεμο» είπε ο Φρέλιχ στους αστούς βουλευτές που έβγαζαν αφρούς «και ο Καρλ Λήμπκνεχτ μάς έχει διδάξει τον τρόπο με τον οποίο η εργατική τάξη πρέπει να κάνει πολεμική πολιτική. Όχι κοινωνική ειρήνη, ταξικός πόλεμος!»
Η Ρότε Φάνε (Κόκκινη Σημαία), η καθημερινή εφημερίδα του κόμματος, κυκλοφόρησε λίγες μέρες μετά, με πρωτοσέλιδο τίτλο: «Παλέψτε ενάντια στον Πουανκαρέ και τον Κούνο στο Ρουρ και τον Σπρέε» (ο Σπρέε είναι ο ποταμός που διασχίζει το Βερολίνο).
Οι κομμουνιστές καταδίκαζαν την πατριωτική υποκρισία της άρχουσας τάξης. «Δεν θα πάμε στο σφαγείο για το 50% του Στίνες» ήταν ένα σύνθημά τους. Ο Στίνες είχε δηλώσει σε μια συνεδρίαση του Οικονομικού Συμβουλίου: «Δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε σε ένα τραστ με τον κύριο Λουσνέρ, τον Γάλλο βιομήχανο στο οποίο ο συνεταίρος μας θα έχει το 60% και εμείς το 40%».
Στο Ρουρ καλούσαν τους εργάτες να μην «τσιμπάνε» ούτε στα «ανοίγματα» των Γαλλικών αρχών κατοχής ούτε στις πατριωτικές εκκλήσεις των καπιταλιστών. Προσπαθούσαν να δώσουν συγκεκριμένη έκφραση σε αυτή την στάση.
Κάρβουνο δωρεάν
Για παράδειγμα, οι βιομήχανοι αρνούνταν να παραδώσουν αποθέματα άνθρακα στους Γάλλους και τα άφηναν σωριασμένα στις αυλές των εργοστασίων και στα ανθρακωρυχεία. Όμως, την ίδια στιγμή, χιλιάδες εργατικές οικογένειες πάγωναν κυριολεκτικά από την έλλειψη κάρβουνου. Οι κομμουνιστές έμπαιναν μπροστά στις κινητοποιήσεις των εργοστασιακών συμβουλίων για να μοιραστεί το κάρβουνο δωρεάν στους φτωχούς μέσω των εργατικών οργανώσεων.Οι γαλλικές αρχές κατοχής είχαν συλλάβει τον γιο του Τύσεν, ενός άλλου μεγιστάνα του Ρουρ. Οι αντιπρόσωποι των εργατικών συμβουλίων του ομίλου συνυπέγραψαν ένα κοινό αίτημα με την εργοδοσία για την απελευθέρωσή του. Οι κομμουνιστές έπεισαν τους εργάτες να ανακαλέσουν αυτούς τους αντιπροσώπους.
Οι Τύσεν και οι Κρουπ μπορεί να συλλαμβάνονταν αλλά «μυστηριωδώς» συνέχιζαν να διοικούν τις επιχειρήσεις τους από τα κελιά τους, για την ακρίβεια από τις επαύλεις τους μιας κι οι γαλλικές αρχές μετέτρεπαν τις ποινές σε «κατ’ οίκον περιορισμό». Για τους πεινασμένους εργάτες, βέβαια, η μεταχείριση ήταν σφαίρες.
Ο δρ Λίτερμπεργκ, αναπληρωτής νομάρχης του Ντίσελντορφ έστειλε στις 26 Μάη μια αποκαλυπτική επιστολή στον Γάλλο στρατηγό Ντανβίν. Ζητούσε να επιτραπεί στην γερμανική αστυνομία να αναλάβει την αποκατάσταση της τάξης μετά από ένα κύμα απεργιών και ταραχών.
Ήταν προς το συμφέρον και των δυο, έγραφε, γιατί «ο στρατός κατοχής δεν αποτελείται μόνο από άψυχο υλικό, κανόνια, πολυβόλα και τανκς. Άνθρωποι με μάτια κι αφτιά κρατάνε αυτά τα όπλα… Μπορεί να πάρουν από το Ρουρ επικίνδυνα μικρόβια που θα αναπτυχθούν στο γαλλικό έδαφος». Ο Γερμανός νομάρχης θύμιζε στο Γάλλο στρατηγό τη βοήθεια που είχε προσφέρει ο πρωσικός στρατός κατοχής στην ηττημένη Γαλλική κυβέρνηση για την συντριβή της Παρισινής Κομμούνας το 1871.
Ο κύριος νομάρχης είχε δίκιο γιατί όσο περνούσαν οι βδομάδες ο εθνικιστικός πυρετός έπεφτε και η ταξική πάλη ανέβαινε. Ο πληθωρισμός ήταν τόσο ψηλός που χρειαζόταν μερικά δισεκατομμύρια μάρκα για να αγοραστούν μερικά αβγά ή λίγο βούτυρο. Οι μισθοί εξανεμίζονταν πριν καν πληρωθούν. Όμως, οι καπιταλιστές συνέχιζαν να ζουν πλουσιοπάροχα και να κάνουν κερδοσκοπικές μπίζνες με το ξένο συνάλλαγμα και το χρυσό.
Την Πρωτομαγιά του 1923 μισό εκατομμύριο εργάτες διαδήλωσαν στο Βερολίνο με τα συνθήματα που πρόβαλλαν οι κομμουνιστές. Επικεφαλής της διαδήλωσης ήταν οι Προλεταριακές Εκατονταρχίες, που βάδισαν σε σχηματισμό, μια απέραντη φάλαγγα 25.000 ανθρώπων.
Από τον Μάη, το απεργιακό κίνημα άρχισε να φουντώνει. Η εργατική τάξη απαντούσε με τα δικά της όπλα στον πληθωρισμό και την πείνα. Τα εργοστασιακά συμβούλια συντόνιζαν τους αγώνες. Επιτροπές ελέγχου των τιμών ξεπηδούσαν στις εργατικές συνοικίες. Οι Προλεταριακές Εκατονταρχίες αναλάμβαναν την περιφρούρηση και τις μάχες ενάντια στην ακροδεξιά.
Η διεθνιστική στάση του Κομμουνιστικού Κόμματος μπορεί αρχικά να το έφερε κόντρα στο ρεύμα αλλά δεν το απομόνωσε. Του έδωσε τη δυνατότητα να τραβήξει στην πάλη για ψωμί και δουλειά εκατοντάδες χιλιάδες σοσιαλδημοκράτες εργάτες. Τον Αύγουστο, μια Γενική Απεργία που οργάνωσε το κεντρικό συντονιστικό των εργοστασιακών συμβουλίων γκρέμισε την κυβέρνηση Κούνο, την κυβέρνηση δηλαδή της «παθητικής αντίστασης» και της εθνικιστικής υστερίας.
Η Γερμανία έμπαινε σε μια προεπαναστατική περίοδο που κορυφώθηκε το φθινόπωρο. Δυστυχώς, τον Οκτώβρη του 1923 το Κομμουνιστικό Κόμμα δίστασε και η επαναστατική ευκαιρία χάθηκε. Αυτό το πισωγύρισμα θα είχε δραματικές επιπτώσεις για την συνέχεια. Όμως, δεν χωράει αμφιβολία ότι την στιγμή της κρίσης τον Γενάρη του 1923 το Κομμουνιστικό Κόμμα έκανε τη σωστή επιλογή. Χωρίς τη στάση αρχών που κράτησε το Γενάρη, το κίνημα δεν θα είχε φτάσει στην κορύφωση του Οκτώβρη. Η τάξη είναι δυνατότερος δεσμός από το έθνος. Κάθε φορά που η Αριστερά το έχει ξεχάσει αυτό και έχει διπλώσει την κόκκινη σημαία της στο όνομα της εθνικής ενότητας, έχει τραβήξει το χαλί κάτω από τα δικά της πόδια, όχι από τα πόδια της άρχουσας τάξης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου