Δευτέρα 9 Ιουνίου 2014

Η χρεοκοπία της «Νέας Ελλάδας», του Γιάννη-Ορέστη Παπαδημητρίου

Σύμφωνα με άρθρο που πρόσφατα δημοσιεύτηκε στο
ειδησεογραφικό σάιτ Newpost, του Τάκη Χατζή, η επιτυχία του ΣΥΡΙΖΑ στις
πρόσφατες ευρωεκλογές οφείλεται, εν πολλοίς, σε μια έξυπνη κίνηση του
επικοινωνιακού επιτελείου του να κατοχυρώσει το neaellada.gr, ακυρώνοντας έτσι
τη δυνατότητα της Νέας Δημοκρατίας να ξεδιπλώσει την...
προεκλογική καμπάνια που
είχε προετοιμάσει. Όπως εκτιμάται από τους φερόμενους ως επικοινωνιολόγους του
κόμματος, η κίνηση αυτή προκάλεσε «τριγμούς» στο επικοινωνιακό επιτελείο του
Μαξίμου, ενώ την ίδια στιγμή απέπνεε «φρεσκάδα, ταχύτητα και αμεσότητα». Η ιδέα
είχε, υποτίθεται, ένα σαφές στρατηγικό υπόβαθρο: την αχρήστευση μέρους του
επικοινωνιακού οπλοστασίου του αντιπάλου και την αξιοποίησή του προς όφελος του
σχεδίου του ΣΥΡΙΖΑ.



Η ιδέα, όμως, δεν σταμάτησε εκεί. Την οικειοποίηση της
διεύθυνσης, ακολούθησε το στήσιμο ενός ενημερωτικού portal, στενά συνδεδεμένου
με την προεκλογική καμπάνια του ΣΥΡΙΖΑ. Η δε ορολογία της «Νέας Ελλάδας»
συμπύκνωνε στο εξής τον πολιτικό λόγο του προέδρου της αξιωματικής
αντιπολίτευσης και συνεργατών του, που φάνηκαν εμμέσως να μετακινούνται από τον
στόχο της «παραγωγικής ανασυγκρότησης», σε αυτόν της εθνικής. Πάνω στο ζήτημα
της Νέας Ελλάδας άνοιξε ταχύτατα ένας μιντιακός διάλογος με την κυβέρνηση, όπου
η κάθε πλευρά φαινόταν να προσπαθεί να αποτυπώσει τι είναι αυτό που δεν ανήκει
στο μεγαλόπνοο εθνικό όραμα της άλλης. Αυτό το αρνητικό μιας καρτ ποστάλ για
τον Σαμαρά έγραψε ότι Νέα Ελλάδα δεν είναι «εκείνοι που διαιρούν και χωρίζουν
τους Ελληνες», ενώ για τον Τσίπρα ότι δεν είναι «αυτή που χρεοκόπησε κι αυτοί
που την χρεοκόπησαν».

Λίγες μέρες μετά, κι αφού ο αιφνιδιασμός χρησιμοποιήθηκε στο
μεσοδιάστημα περιπαικτικά απέναντι στη Νέα Δημοκρατία, το neaellada.gr έπαψε να
είναι ένας απλός επικοινωνιακός ελιγμός. Χαρακτηριστικά, μία από τις
μεγαλύτερες «επιτυχίες» του, ένα άρθρο με τίτλο «Η Ελλάδα είναι γυναίκα»,
κυκλοφόρησε ευρέως στα social media με αρνητικό σχολιασμό, κυρίως για τη
γραφικότητα, τον «σπηλιωτοπουλισμό» («Η Αθήνα είναι γυναίκα») και τον –σχεδόν
παρωδιακό– σεξισμό του.

Στον βαθμό που ο ΣΥΡΙΖΑ, το portal και το σύνθημα «Νέα
Ελλάδα» είναι διακριτά πράγματα, το σύνθημα αποδείχτηκε υπό μία έννοια
ισχυρότερο. Έμοιαζε σα να ήταν αυτό που καθόριζε τον δημόσιο λόγο των στελεχών
του κόμματος, επέβαλλε την παρουσία του στην ύλη του προεκλογικού portal και εν
τέλει επέτρεπε ένα νεοδημοκρατικό σύνθημα, η «Νέα Ελλάδα», να χρησιμοποιείται
ως ουδέτερο ρητορικό εργαλείο, χωρίς δικές του νοηματοδοτήσεις, που μπορεί ο
καθένας να το χρησιμοποιήσει κατά το δοκούν. Η επιτυχία του τεχνάσματος ήταν,
ωστόσο, μάλλον αμφισβητήσιμη: η αντιπαράθεση με τη ΝΔ ήταν ιδιαίτερα σύντομη
και δεν φάνηκε να απασχολεί οποιονδήποτε άλλο πέρα από τα δύο αντίπαλα κόμματα,
ενώ το πόρταλ καθαυτό δεν φαίνεται να σημειώνει ιδιαίτερη επιτυχία. Το γεγονός
μπορεί να αποδοθεί από τη μία στη στελέχωσή του και, απ” την άλλη, στην
προβληματική αντίληψη που κουβαλούν οι συντελεστές του για το τι είναι
σύγχρονος λόγος.

Η διεύθυνση του neaellada.gr ανατέθηκε στον Δημήτρη
Μπεκιάρη. Όπως πιθανόν γνωρίζουν όσοι κι όσες έχουν εργαστεί σε διαδικτυακό
μέσο, η κύρια είσοδος των αναγνωστών είναι πλέον τα social media. Το όνομα του
Δημήτρη Μπεκιάρη το συναντούσε κανείς μέχρι τώρα στον υπότιτλο ενός σάιτ
ονόματι Periodista, η σελίδα του οποίου στο facebook μέσα σε ενάμιση χρόνο
λειτουργίας –χρονικό διάστημα στο οποίο συμπεριλαμβάνεται και η θητεία του
ιδρυτή του στο neaellada– έχει μαζέψει μόλις 2600 «ακολούθους»· δεδομένου ότι
πρόκειται για ενημερωτικό σάιτ, η επιλογή του Μπεκιάρη ως επικεφαλής
προεκλογικού σάιτ της αξιωματικής αντιπολίτευσης μάλλον δεν προκύπτει
αυτονόητα. Από την άλλη, το «επιτυχημένο» neaellada, έχει μόλις 9751
«ακολούθους». Ας σημειωθεί ότι οι «ακόλουθοι» αυτοί είναι δυνητικοί αναγνώστες,
καθώς η κάθε δημοσίευση στο facebook δεν φτάνει παρά μόνο σε ένα ποσοστό των
χρηστών που παρακολουθούν την σελίδα σε σταθερή βάση. Οι αριθμοί φαίνονται
πενιχροί αν αναλογιστεί κανείς ότι το neaellada.gr αναγραφόταν σε κάθε αφίσα του
κόμματος που ήρθε τελικά πρώτο στις ευρωεκλογές και το ίδιο το σάιτ αναφερόταν
συνεχώς στο –έστω σύντομο– διάστημα που κράτησε η διένεξη ΣΥΡΙΖΑ-ΝΔ.

Το πρόβλημα με την ομάδα Μπεκιάρη δεν εντοπίστηκε μόνο στην
αδυναμία του neaellada να μπει στις προτιμήσεις των χρηστών του διαδικτύου. Το
πραγματικό φιάσκο ήρθε όταν αποδείχθηκε με οδυνηρό τρόπο η αδυναμία του
επιτελείου να κατανοήσει και να αξιοποιήσει αποτελεσματικά τα social media. Το
συκοφαντικό ψευδο-προφίλ @NeaEllada_ στο twitter, δημιουργήθηκε από τις μονταζιέρες
της Συγγρού με το που έγινε γνωστή η κίνηση του ΣΥΡΙΖΑ. Μέχρι να εμφανιστεί ο
πραγματικός λογαριασμός




















της ιστοσελίδας, @neaelladagr, το
ψευδο-προφίλ είχε ήδη συγκεντρώσει περίπου 1000 followers. Οι διαχειριστές του
ψευδο-προφίλ μάλιστα, έδειξαν πως οι προθέσεις τους ενδέχεται να είναι πιο
επιθετικές από την απλή ανταπάντηση στην κίνηση του ΣΥΡΙΖΑ, όταν άρχισαν να
χρησιμοποιούν τον λογαριασμό για τη συλλογή στοιχείων των ατόμων που
προσφέρθηκαν ως εθελοντές για τη «Νέα Ελλάδα» και την καμπάνια του ΣΥΡΙΖΑ για
τις ευρωεκλογές. Η απάντηση του σάιτ σ” αυτά, ήταν απλά ένα άπατο σε
αναγνωσιμότητα άρθρο με την – κάπως αστεία – καταγγελία ότι «ο Σαμαράς
αντιγράφει το neaellada.gr», και ένα tweet που ενημέρωνε ότι υπάρχουν ψεύτικοι
λογαριασμοί, τέσσερις ολόκληρες μέρες μετά την εμφάνισή τους (και το οποίο
έφτασε στους μόλις 94 followers που είχε μέχρι εκείνη την στιγμή ο
λογαριασμός). Δεν είναι τυχαίο που σχεδόν ένα μήνα μετά, και ενώ στο ενδιάμεσο
ο ψεύτικος λογαριασμός έπεσε λόγω καταγγελιών χρηστών, το @Neaelladagr αριθμεί
μόλις 244 followers.

Με τόσο αρνητικά δείγματα γραφής, είναι απορίας άξιον πώς
και γιατί ανατέθηκε στον Μπεκιάρη ένα πόστο τόσο κομβικής σημασίας. Και η
απορία γίνεται ακόμα μεγαλύτερη, αν ανατρέξει κανείς στο βιογραφικό του. Εκεί
μαθαίνουμε ότι ο Μπεκιάρης έχει δουλέψει στα περιοδικά «Άμυνα και Διπλωματία»
και «Διπλωματία», που αποτελούν παρακλάδια διαφόρων διεθνών συμβουλευτικών
επιχειρήσεων σε στρατιωτικά ζητήματα, καθώς επίσης και στην εφημερίδα «Αξία»,
του Αντώνη Πίκουλα, η οποία έχασε κάθε δημοσιογραφική εγκυρότητα, όταν ήρθε
στην επιφάνεια ο χρηματισμός της. Στη σταδιοδρομία του Μπεκιάρη
συμπεριλαμβάνεται και μία σύντομη θητεία στα «Παραπολιτικά», έντυπο που συχνά
έχει επικριθεί ως αυριανιστικό και φιλοακροδεξιό, και το οποίο έχει δείξει τις
εχθρικότερες των διαθέσεων απέναντι στον ΣΥΡΙΖΑ, ενίοτε με πολεμικά
δημοσιεύματα. 
Από την προγενέστερη του Periodista δημοσιογραφική δουλειά
του Μπεκιάρη, ξεχωρίζει ένα επιθετικό άρθρο του 2008 με τίτλο «Αλέξης Τσίπρας:
Life Style ηγέτης με κνίτικες αποχρώσεις». Εκεί ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ
χαρακτηρίζεται μεταξύ άλλων «βιτρίνα μιας καθεστηκύιας νοοτροπίας που στην
Ελλάδα αντιμετωπίζει τον καρκίνο με ασπιρίνη», ενώ ανεκδοτολογικά αξίζει να
σημειωθεί η εκτίμηση του Μπεκιάρη ότι «ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι κόμμα εξουσίας»…

Το προφίλ του Μπεκιάρη δείχνει έναν –στην καλύτερη
περίπτωση– «μετανοημένο» δεξιό, με κουλτούρα που διαφαίνεται στο προαναφερθέν
άρθρο «Η Ελλάδα είναι Γυναίκα». Η ταύτιση της «ευρείας λαϊκής απεύθυνσης» με
τις ιδεολογικές εκπτώσεις και την πεποίθηση ότι ο αναγνώστης/ακροατής είναι μία
πολιτικά άγραφη πλάκα, πάνω στο οποίο μπορούν να εγγραφούν μόνο οι πλέον
άκομψες επικλήσεις σε «λαϊκές» αξίες, είναι έκφανση ενός παλαιομοδίτικου
λαϊκισμού δεξιάς κοπής, άλλο αν σε κάποιες περιστάσεις απηχεί αντιλήψεις που
ενίοτε εμφανίζονται και στην Αριστερά. Απορεί κανείς πώς διαφεύγει ότι ο
ενημερωτικός χαρακτήρας των διαδικτυακών μέσων αξιοποιείται κυρίως από νεαρά
άτομα, που συνήθως έχουν ανώτερη ή ανώτατη μόρφωση, είναι στοιχειωδώς
εξοικειωμένα με τις νέες τεχνολογίες και συνήθως αποθαρρύνονται από τους
αδέξιους εθνοκεντρικούς θρήνους, τη θυματοποίηση και τον ρετρο-λαϊκισμό.

Ως γνωστόν, αν εξηγήσεις ένα αστείο, παύει να είναι αστείο.
Αυτή η κίνηση των ειδικών (;) της επικοινωνίας που δούλεψαν για τον ΣΥΡΙΖΑ, όσο
είχε παιχνιδιάρικο τόνο, φαινόταν να κλείνει το μάτι στις πρακτικές
«οικειοποίησης» που σε άλλα χρόνια υιοθέτησαν καταπιεσμένες ομάδες. Η «εξήγηση»
του αστείου, που ακολούθησε, προκαλεί παγωμάρα. Κι αυτό γιατί παραπέμπει σε μια
χρεοκοπημένη συνθηματολογία, που θα εντασσόταν πολύ πιο αρμονικά στο οπλοστάσιο
της Νέας Δημοκρατίας. Το «κλεμμένο όνομα» άλλωστε, ταίριαξε ιδανικά με την
χοντροκομένη ιδεολογία των εκπτώσεων που χαρακτήρισε τον προεκλογικό λόγο του
ΣΥΡΙΖΑ, ως στρατηγική διεύρυνσης της εκλογικής του βάσης. Όταν όμως το εν λόγω
πόρταλ αποτυγχάνει οικτρά (και) σε αυτό, είναι ένα ερώτημα κατά πόσο η «Νέα
Ελλάδα» και το ιδεολογικό της υπόβαθρο συνιστούν από οποιαδήποτε άποψη
επιτυχία.



Δεν υπάρχουν σχόλια: