Διαχείριση Απορριμμάτων στη Δυτική Μακεδονία: Όχι άλλη «μάσα» για το Μπόμπολα! - Αλ. Λιοσάτος

του Αλ. Λιοσάτου*

Το πεδίο των σκουπιδιών είναι ένα από τα τελευταία πεδία που έχουν απομείνει τον καιρό της κρίσης στα μεγάλα αρπακτικά που λυμαίνονται τα δημόσια έργα. Η μπίζνα ιδιωτικοποίησης της επεξεργασίας απορριμμάτων έχει αποδειχθεί διεθνώς εξαιρετικά κερδοφόρα.

Έτσι οι προηγούμενες κυβερνήσεις, με τη συναίνεση των τοπικών συνεργατών τους (δήμοι και περιφέρειες) οδήγησαν τεχνηέντως στη διόγκωση του προβλήματος των σκουπιδιών (με τις παράνομες χωματερές, τη μη.....

προώθηση της ανακύκλωσης, την υποχρηματοδότηση των δήμων, την έλλειψη κάδων, τη μη ανανέωση των στόλων απορριμματοφόρων, τη μείωση προσωπικού κλπ) για να παρουσιάσουν στη συνέχεια τους ιδιώτες ως σωτήρες, προωθώντας τις αναθέσεις σε εργολάβους και ΣΔΙΤ (Συμπράξεις Δημοσίου-Ιδιωτικού Τομέα). Στην περίπτωση της Ελλάδας εμπλέκονται στην υπόθεση και τα συμφέροντα του γερμανικού κράτους (δηλαδή του γερμανικού κεφαλαίου) που δεν έχει κρύψει ότι εποφθαλμιά τα νερά, την ενέργεια και τα ...χρυσοφόρα απορρίμματα της χώρας μας. 

Περιβαλλοντικές οργανώσεις, η ΠΟΕ-ΟΤΑ και η Αριστερά έχουν πάρει έγκαιρα θέση ενάντια σε αυτό το οικονομικό και περιβαλλοντικό έγκλημα παραχώρησης των σκουπιδιών στους διάφορους «εθνικούς εργολάβους» με όρους που εξασφαλίζουν δισεκατομμύρια σε αυτούς για τα επόμενα 25-30 χρόνια ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΩΣ TOY ΑΝ ΚΑΙ ΠΟΣΗ ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΣΚΟΥΠΙΔΙΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΖΟΝΤΑΙ, αλλά οδηγούν σε μεγάλη επιβάρυνση για τους πολίτες, μέσω δημοτικών τελών.

Ο ίδιος ο ΣΥΡΙΖΑ προγραμματικά έχει ταχθεί ενάντια στις  ΣΔΙΤ που αποκλείουν  τις επόμενες δεκαετίες την προώθηση οικολογικών –και πολύ φτηνότερων- μεθόδων  διαχείρισης σκουπιδιών, ακριβώς για να διασφαλιστούν τα κέρδη των ιδιωτών. Τονίζοντας μεταξύ άλλων ότι με τις μνημονιακές πολιτικές:  

«....ο  ρόλος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης ακυρώνεται, μετατρέπεται σε εργαλείο εφαρμογής της μνημονιακής πολιτικής και εισπρακτικό μηχανισμό στην υπηρεσία των επιχειρηματικών συμφερόντων, που ετοιμάζονται να λεηλατήσουν το δημόσιο πλούτο και τα λαϊκά εισοδήματα και με τη διαχείριση των απορριμμάτων, εκτοξεύοντας στα ύψη τα δημοτικά τέλη....»

Ακόμα και η ΕΕ ...συμπαρατάσσεται μερικώς, καθώς επιβάλλει στην Ελλάδα να ανακυκλώνει το 50% των απορριμμάτων της μέχρι το 2020. Και άρα η χώρα και οι αρμόδιοι φορείς θα πρέπει φυσιολογικά να αναζητήσουν λύσεις σε αυτήν την κατεύθυνση.

Η Δυτική Μακεδονία στο ...μάτι του Μπόμπολα

Ένα μεγάλο έργο διαχείρισης απορριμμάτων της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας από τα τέλη του 2013 παραχωρήθηκε με ΣΔΙΤ από τη ΔΙΑΔΥΜΑ (Διαχείριση Απορριμάτων Δυτικής Μακεδονίας, εταιρεία που έχει ιδρυθεί από το 1998 με μετόχους τους Δήμους της περιοχής) στην ΑΚΤΩΡ-ΗΛΕΚΤΩΡ του Μπόμπολα.

Το έργο εγκρίθηκε για χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων  και φέρεται να έχει πάρει ήδη την έγκριση του Υπουργού της κυβέρνησης με κορμό το ΣΥΡΙΖΑ,  Γ.Σταθάκη.

Είναι χαρακτηριστικό τι θα σημαίνει αυτό το έργο στην τσέπη μας. Από 34 ευρώ ο τόνος σκουπιδιών εκτοξεύεται στα 132 ευρώ , σύμφωνα με τον περιφερειάρχη Θ.Καρυπίδη, και αυτό μεταφράζεται σε τεράστια αύξηση των δημοτικών τελών.

Στις 25/5 , το δ.σ. της ΔΙΑΔΥΜΑ, για να διευκολύνει μεταξύ άλλων τη ΣΔΙΤ, αποδέχτηκε  την πρόταση της ΔΕΗ για την παραχώρηση εκτάσεων 827 και 260 στρεμμάτων στη ΔΙΑΔΥΜΑ, με ψήφους 6-1. Η υποστηριζόμενη από το ΣΥΡΙΖΑ και τους Οικολόγους-Πράσινους δημοτική αρχή ψήφισε «κριτικά υπέρ» (ενώ μέχρι τις εκλογές τασσόταν σαφώς κατά του ΣΔΙΤ), στο όνομα του «ρεαλισμού»: «τα όχι είναι εύκολα», «πρέπει να προχωρήσει το έργο» γιατί διαφορετικά μπορεί να απαιτηθούν «μεγάλες αποζημιώσεις» (αποζημιώσεις, να υποθέσουμε ως είθισται, στην ανάδοχο εταιρεία, δηλαδή το Μπόμπολα) , «δε θα μας στηρίξει ξανά η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων» κλπ.

Εκτός του ότι αυτή η εξέλιξη ακυρώνει τόσο τις αρχές όσο και τις προγραμματικές δεσμεύσεις του ΣΥΡΙΖΑ, υπάρχουν άλλες δυο «μικρές επιπλοκές»:

1)       Η ΔΕΗ θεωρεί ως δικά της εδάφη που απαλλοτριώθηκαν στην ευρύτερη περιοχή και παραχωρήθηκαν στην επιχείριση ηλεκτρισμού το 2001. Ο τοπικός πληθυσμός, ωστόσο,  δημοτικές κινήσεις, φορείς και η Αριστερά της περιοχής, καθώς και ο ίδιος ο περιφερειάρχης ( «η περιοχή διεκδικεί για επαναπόδοση τα εδάφη, οπότε είναι λάθος να τα αγοράζει») διεκδικούν τη δωρεάν επαναπόδοσή τους στους κατοίκους. Η ΔΕΗ μπορεί να άλλαξε διοικητική σύνθεση (με την αλλαγή κυβέρνησης), όμως συνεχίζει να λειτουργεί ιδιοτελώς σαν ΑΕ, κι έτσι συνεχίζει να επιμένει ότι τα εδάφη είναι δικά της. Αυτή η ιδιοτέλεια όμως σκοντάφτει στη δέσμευση τόσο του Αλ.Τσίπρα όσο και του ΥΠΑΠΕΝ Π.Λαφαζάνη για επαναπόδοση εδαφών στους κατοίκους, ενώ η υπόθεση βρίσκεται στο ΣτΕ.

2)       Υπάρχει το μείζον πρόβλημα της συμφωνίας της ΔΕΗ για τη διαχείριση και των δικών της αποβλήτων, που περιλαμβάνουν τοξικές και καρκινογόνες ουσίες, όπως αμίαντο, χωρίς να είναι καθόλου εξασφαλισμένοι οι όροι ασφαλούς επεξεργασίας τους. Αποτέλεσμα είναι να κινδυνεύουν σοβαρά τόσο η γη όσο και τα νερά της ευρύτερης περιοχής, άρα και ο τοπικός πληθυσμός.

Το ρεπορτάζ των τοπικών μέσων αναφέρει ότι έπεται η υπογραφή ανάμεσα στην ΑΚΤΩΡ και τη ΔΙΑΔΥΜΑ εντός του Ιουνίου. Στη συνέχεια θα ζητηθεί η υπογραφή του περιφερειάρχη, που δηλώνει ότι δε θα υπογράψει.

Οι αυτοδιοικητικές και κομματικές δυνάμεις του ΣΥΡΙΖΑ στην περιοχή έχουν να δώσουν αγώνα για να μπλοκάρουν το έργο, να ενημερώσουν και να κινητοποιήσουν πλατιά τους κατοίκους (να το κάνουμε όπως στις Σκουριές), αντί να υποτάσσονται σε διάφορους «ρεαλισμούς» που προκύπτουν από τη διαχείριση ενός τερατώδους νεοφιλελεύθερου μηχανισμού. Και  φυσικά να πιέσουν την κυβέρνηση αφενός να τους στηρίξει στις επιλογές τους, και αφετέρου να προχωρήσει η συνεργασία τους στην κατεύθυνση του να προωθηθούν οι οικολογικές λύσεις για τα απορρίμματα, να διασφαλιστεί ο δημόσιος χαρακτήρας διαχείρισής τους και η οικονομική ελάφρυνση των πολιτών.

Ήδη μόλις στη 1/6/2015 ο αναπληρωτης ΥΠΑΠΕΝ Γ.Τσιρώνης δήλωνε ότι τίθεται προς διαβούλευση ο νέος Εθνικός Σχεδιασμός Διαχείρισης Αποβλήτων που θέτει στο επίκεντρο των αρμοδιοτήτων την τοπική αυτοδιοίκηση , την «κοινωνική οικονομία» και προωθεί μεθόδους ανακύκλωσης και διαλογής στην πηγή. Συνεπώς μία ...δικαιολογία λιγότερη για να προχωρήσει η ΣΔΙΤ.

Δε χρειάζεται άλλη μια κουτάλα για το Μπόμπολα. Τα εξασφαλισμένα έσοδα ενός χρόνου από τη «δουλειά» ισούνται περίπου με τον...προϋπολογισμό του νόμου για την ανθρωπιστική κρίση . Αντί να του προσφέρουμε απλόχερα έργα, καλύτερα θα ήταν να έβαζε η κυβέρνηση χέρι στα διόδια για παράδειγμα (κέρδη από τα διόδια 1 εκατομμύριο ευρώ τη μέρα ανακοίνωσε και φέτος ο «υγιής επιχειρηματίας»), μήπως μπορέσουμε να εφαρμόσουμε ένα μεγαλύτερο κομμάτι του προγραμμάτος μας.

Διαφορετικά τόσο η Δημοτική αρχή της Κοζάνης όσο και (κυρίως) η κυβερνώσα Αριστερά βάζουν πλώρη για να λερώσουν τα χέρια τους με μπόμπολες, να έρθουν σε κόντρα με τις τοπικές κοινωνίες, να απολέσουν το ηθικό πλεονέκτημα που τους έδωσαν οι αγώνες για το ψωμί, τη γη και το περιβάλλον όλα τα προηγούμενα χρόνια.

*μέλος ΝΕ ΣΥΡΙΖΑ ΠΕ Κοζάνης