Κ. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ- Βασανιστήρια και ηλεκτροσόκ από την Αστυνομία

Κώστα Παπαδάκης, δικηγόρος βασανισθέντων

Συνέντευξη στον Κυριάκο Νασοπουλο, για το Πριν (21/10/2012)

Είστε συνήγορος των 15 συλληφθέντων της αντιφασιστικής μηχανοκίνητης πορείας της 6ης Οκτώβρη. Υπάρχουν σοβαρές καταγγελίες για τις συνθήκες κράτησής τους. Τι ακριβώς καταγγέλλουν οι συλληφθέντες;
Αυτό που καταγγέλλουν οι συλληφθέντες πρώτα από όλα είναι ότι η σύλληψή τους δεν έγινε...
εξαιτίας του ότι υπήρξαν ενδείξεις τέλεσης αξιόποινων πράξεων αλλά εξαιτίας του ότι συμμετείχαν σε μια αντιφασιστική μοτοπορεία. Η αστυνομία διεμβόλισε την πορεία, την διέσπασε, την καταδίωξε σε διάφορα σημεία της Αθήνας και έφτασε να την κυνηγάει από τον Άγιο Παντελεήμονα μέχρι τα Εξάρχεια. Οι αναβάτες των μηχανών που είχαν μικρότερη ιπποδύναμη έμειναν πίσω και πληρώσανε την νύφη.

Το δεύτερο είναι η κακοποίηση κατά την ώρα της σύλληψης κατά διαφόρους τρόπους, μεταξύ των οποίων και κάποιος που για πρώτη φορά παρουσιάζεται στα χρονικά, η εκκένωση ηλεκτρικού ρεύματος με πιστόλι τίζερ στην πλάτη ενός από τους συλληφθέντες, η οποία δημιουργεί πρόσκαιρη παράλυση. Όπως επίσης ο βίαιος ξυλοδαρμός και η κακοποίηση όλων ανεξαιρέτως όσων συνελήφθησαν από τους αστυνομικούς.

Πρέπει να πω ότι και κατά την διάρκεια της καταδίωξης τέθηκε σε κίνδυνο η σωματική ακεραιότητα των διαδηλωτών από τους χειρισμούς και διεμβολισμούς των αστυνομικών της ομάδας δέλτα, που άλλωστε είναι γνωστοί και από την περίπτωση της Αγγελικής Κουτσουμπού, την οποία πήγαν να σκοτώσουν πριν μερικά χρόνια στο Σύνταγμα.

Το δεύτερο σημείο κακοποίησης είναι κατά την μεταφορά και την κράτησή τους την πρώτη βραδιά στην Γενική Αστυνομική Διεύθυνση, με ξύλο, λεκτική βία, ορθοστασία, απειλές ότι οι φωτογραφίες τους θα αναρτηθούν στο διαδίκτυο και θα δοθούν αρμοδίως στην Χρυσή Αυγή, και βεβαίως απαγόρευση επικοινωνίας με συγγενείς και δικηγόρους μέχρι το μεσημέρι της επόμενης μέρας.

Σε προηγούμενη συνέντευξή σας είχατε χαρακτηρίσει τις κατηγορίες κατασκευασμένες…
Ναι, τις θεωρώ κατασκευασμένες, και το στηρίζω στα εξής επιχειρήματα. Οι σοβαρότερες κατηγορίες από αυτές που αντιμετωπίζουν οι 15 είναι οι εξής 2: η μία είναι διατάραξη κοινής ειρήνης από πρόσωπα τα οποία είχαν καλυμμένα χαρακτηριστικά, η γνωστή επιβαρυντική περίσταση του λεγομένου κουκουλονόμου. Οι πράξεις αυτές αποδίδονται σε ανθρώπους οι οποίοι ήταν εποχούμενοι, σε μηχανές, και φορούσανε κράνη. Είναι γνωστό ότι ο αναβάτης της μηχανής, είναι υποχρεωμένος από τον κώδικα οδικής κυκλοφορίας να φοράει κράνος και δεν είναι δυνατόν η χρήση του να θεωρείται παραλλήλως παράνομη και στοιχείο επιβαρυντικής τέλεσης αξιόποινης πράξης. Όπως είναι και εκτός λογικής να αποδίδονται σε εποχούμενους, σε μοτοσικλέτες, σωρηδόν τραυματισμοί και σπασίματα.

Η δεύτερη κατηγορία είναι η απόπειρα βαριάς σκοπούμενης σωματικής βλάβης. Το στήσιμο εδώ είναι σε δυο επίπεδα. Το ένα είναι το νομικό επίπεδο, όπου ακόμα και αλήθεια να έλεγαν οι ψευδομάρτυρες οι οποίοι κατέθεσαν, δεν στοιχειοθετείται η πράξη αυτή γιατί το μόνο αποδεικτικό υλικό είναι μια ιατρική γνωμάτευση του ΚΑΤ για έναν από τους δυο φερομένους ως παθόντες, η οποία μιλάει για μια σπασμένη μύτη ενός ανθρώπου. Το αδίκημα της βαριάς σωματικής βλάβης όμως για να στοιχειοθετηθεί, προϋποθέτει πρόκληση μόνιμης αναπηρίας. Στην υπόθεση του Σίμου Σεισίδη, την οποία χειρίζομαι ως δικηγόρος του, ο Σίμος Σεισίδης πυροβολήθηκε από αστυνομικούς χωρίς ο ίδιος να πυροβολήσει ή να προσπαθήσει να το κάνει με αποτέλεσμα τον ακρωτηριασμό του δεξιού του ποδιού. Στην δίκη, ο αστυνομικός με διάταξη του εισαγγελέα πρωτοδικών κρίθηκε αθώος, αλλά μετά από προσφυγή μου, η υπόθεση πήγε στην εισαγγελία εφετών η οποία και τον παραπέμπει τελικά για βαριά σωματική βλάβη αλλά όχι σκοπούμενη. Εδώ τώρα για μια σπασμένη μύτη κατηγορούνται ότι έκαναν απόπειρα να προκαλέσουν βαριά σωματική βλάβη και παράλληλα σκοπούμενη. Ο ένας λόγος κατά συνέπεια για τον οποίο θεωρώ στημένη την κατηγορία είναι η υπερβολική διόγκωση της κατηγορίας από την εισαγγελία.

Ο δεύτερος λόγος έγκειται στο ότι είναι αναξιόπιστες οι καταθέσεις των μαρτύρων που ενοχοποιούν ορισμένα από τα πρόσωπα των 15, κάτι που θα αποδειχθεί και στο δικαστήριο. Κυρίως όμως υπάρχει το γεγονός ότι η αναγνώριση των κατηγορουμένων δεν έγινε με τους δικονομικούς κανόνες που επιβάλλονται, δηλαδή να υποχρεωθεί πρώτα ο μάρτυρας να περιγράψει τα χαρακτηριστικά του προσώπου και μετά να κληθεί να τον αναγνωρίσει, και δεύτερον να γνωρίζει ο υποβαλλόμενος σε αναγνώριση ότι υποβάλλεται στην διαδικασία αυτή, ώστε να έχει το δικαίωμα να ζητήσει κατά την παράσταση εξέταση, παρουσία συνηγόρου του και υποβολή υπερασπιστικών δικαιωμάτων.

Ευρύτερα τώρα, έχει γίνει πλέον σύνηθες το μέτρο των προληπτικών προσαγωγών. Το αυτό μέτρο είναι νόμιμο και ποια θεωρείτε ότι είναι η πολιτική στόχευση του αρμόδιου υπουργείου;
Οι προσαγωγές αποσκοπούν στην τρομοκράτηση των διαδηλωτών και ιδιαίτερα της νεολαίας, και την επιβολή ενός αισθήματος παντοδυναμίας της αστυνομικής εξουσίας απέναντι στους πολίτες. Είναι μια πρακτική αντίθετη προς το σύνταγμα, διότι το σύνταγμα δεν αναγνωρίζει θεσμό προσαγωγών. Αναγνωρίζει μόνο την δυνατότητα σύλληψης μετά από αιτιολογημένο ένταλμα ή από αυτόφωρη σύλληψη. Παρόλα αυτά, υπάρχει το προεδρικό διάταγμα 141/1991 το οποίο ιδρύθηκε την περίοδο του δόγματος Μητσοτάκη «το κράτος είστε εσείς», το οποίο προβλέπει την δυνατότητα οποιουδήποτε αστυνομικού στον δρόμο να προσαγάγει κάποιον τον οποίο θεωρεί ύποπτο. Τα προηγούμενα χρόνια, αυτή η διάταξη εφαρμοζότανε σε μεμονωμένες περιπτώσεις ποινικών περιστατικών.

Τα τελευταία χρόνια όμως, αρχής γενομένης από τότε που ήταν ο Χρυσοχοίδης στο υπουργείο Δημοσίας Τάξης, άρχισε να εφαρμόζεται με σαφή στόχευση σε πρόσωπα τα οποία κατευθύνονταν σε διαδηλώσεις. Αναφέρθηκε κιόλας ρητά ότι οι προσαγωγές γίνονται για αυτό τον λόγο. Αργότερα, προστέθηκε κι ένα επιχείρημα ακόμη, ότι οι προσαγωγές γίνονται σε πρόσωπα τα οποία μεταφέρουν μαζί τους αντικείμενα που θα μπορούσαν να αποτελέσουν μέσα τέλεσης αξιόποινης πράξης. Πολύ πρόσφατη είναι και η δήλωση του Δένδια, στην οποία ομολογεί το νομικό κενό που υπάρχει.

Η πρακτική της αστυνομίας να διενεργεί προσαγωγές μαζικές δεν είναι μόνο αντισυνταγματική είναι και παράνομη διότι εξέρχεται ακόμα και από τα όρια της αρμοδιότητας που την παρέχει το προεδρικό διάταγμα 141/1991, διότι δεν γίνεται με κριτήριο εάν ο προσαγόμενος έχει τελέσει κάποια αξιόποινη πράξη ή είναι ύποπτος να τελέσει κάποια αξιόποινη πράξη, αλλά ότι κατευθύνεται να πάρει μέρος σε μια διαδήλωση. Αντίκειται δηλαδή όχι μόνο στην προσωπική ελευθερία αλλά και στο δικαίωμα συμμετοχής σε συναθροίσεις.

Πως σχολιάζετε τη δημοσιοποίηση φωτογραφιών των συλληφθέντων;
Και αυτό αποτελεί ένα συμπληρωματικό μέσο τρομοκράτησης των διαδηλωτών, ιδίως σε μια περίοδο έντονης δράσης των συμμοριών της Χρυσής Αυγής και διαφόρων παρακρατικών και αστυνομικών ομάδων. Πρόκειται για μια επίσης απροκάλυπτα παράνομη διάταξη, δεδομένου ότι δεν αφορά καταζητούμενους ή πρόσωπα τα οποία έχουν τελέσει εγκληματικές πράξεις, κακουργηματικές, ή έχει κριθεί τελεσίδικα κάτι τέτοιο. Είναι παραβίαση του τεκμηρίου αθωότητας και της νομοθεσίας περί προσωπικών δεδομένων. Δυστυχώς και αυτός ο νόμος έχει παράθυρο το οποίο επιτρέπει στον εισαγγελέα πρωτοδικών να εκδίδει διάταξη άμεσα με την οποία να δημοσιοποιούνται τα στοιχεία αυτά, χωρίς να παρέχει στον πρόσωπο του οποίου τα στοιχεία δημοσιοποιούνται την ανάλογη δυνατότητα να αντιτάσσεται με ένδικα μέσα.

Φαινόμενα κρατικής τρομοκρατίας, αστυνομικής καταστολής παρατηρούμε και στους χώρους εργασίας. Πχ είδαμε τι έγινε στην Χαλυβουργία. Σε συνδυασμό πάντα με τις δικαστικές αποφάσεις επίσης τις οποίες η εργοδοσία και το κράτος χρησιμοποιεί ώστε να κρίνει κάποια κινητοποίηση των εργαζομένων παράνομη και καταχρηστική…
Είναι δεδομένο ότι ένα ποσοστό που αγγίζει το 100% των δικαστικών αποφάσεων που κρίνουν απεργίες, τις χαρακτηρίζουν παράνομες και καταχρηστικές. Παρόλα αυτά στην περίπτωση της Χαλυβουργίας, η αστυνομία και η κυβέρνηση δεν κράτησαν ούτε τα προσχήματα. Και αυτό διότι ναι μεν βγήκε, όπως αναμενόταν, παράνομη και καταχρηστική η απεργία που έκανε το σωματείο των χαλυβουργών από τον Νοέμβριο του 2011 μέχρι τον Μάιο του 2012, για τυπικούς λόγους, ότι δήθεν δεν είχε ειδοποιηθεί η εργοδοσία, το αφήνω στην κρίση του καθενός, αλλά την μέρα που εισέβαλλαν τα ΜΑΤ για να εκκενώσουν το κτίριο της Χαλυβουργικής και να κάνουν συλλήψεις, η απόφαση για την απεργία που είχε κηρυχτεί παράνομη και καταχρηστική είχε πάψει να ισχύει. Υπήρχε νέα απόφαση της γενικής συνέλευσης των εργαζομένων, η οποία είχε κοινοποιηθεί στην εργοδοσία νόμιμα και σύμφωνα με το τυπικό μέρος του νόμου, επρόκειτο για νέα απεργία κατά της οποίας δεν είχε προσφύγει η εργοδοσία στα δικαστήρια. Ήρθε λοιπόν η αστυνομία και αυθαίρετα, χωρίς να έχει δικαστική απόφαση στο συγκεκριμένο ζήτημα, επενέβη.

Το εργατικό κίνημα πως μπορεί να αντιμετωπίσει την κρατική καταστολή; Υπάρχει η δυνατότητα, όπου αυθαιρετεί το κράτος και η εργοδοσία με κάποιο τρόπο, περά από τις αυταπάτες, να υπάρξει μια οργανωμένη απάντηση;
Το εργατικό κίνημα οφείλει να γνωρίζει, και το γνωρίζει προφανώς, ότι θα αντιμετωπίσει ολομέτωπη καταστολή στο επίπεδο της αστυνομίας, στο επίπεδο της σκλήρυνσης των νόμων και στο επίπεδο της εναντίον του ερμηνείας και εφαρμογής των νόμων από όλους τους αρμόδιους, διοίκηση, δικαστήρια. Οφείλει και να μην έχει νομικές αυταπάτες, ότι θα βρει το δίκιο του στα δικαστήρια. Από την άλλη μεριά οφείλει να επιλέγει εκείνες τις μορφές πάλης που ανταποκρίνονται κάθε φορά στον συσχετισμό των δυνάμεων και είναι ανάλογες στα αιτήματά τους. Οι κοινωνικές αγώνες μπορεί να είναι, να γίνονται με μέσα νόμιμα, μπορεί να γίνονται μερικές φορές και με μέσα παράνομα, εκείνο που τους δικαιώνει είναι η αποδοχή τους από το σύνολο της κοινωνίας.

Χρειάζεται ένας σοβαρός προσανατολισμός του κινήματος προς την κατεύθυνση της ανάδειξης του αγώνα ενάντια στην κρατική καταστολή, έχοντας συνείδηση ότι οι νόμοι είναι οι κανόνες με τους οποίους ασκείται η εξουσία και η σκληρότερη είναι η εφαρμογή τους. Αποτελεί προϊόν του εκάστοτε συσχετισμού των δυνάμεων. Νομίζω ότι αν μπορέσει το κίνημα να δώσει μια αξιόπιστη πολιτική προοπτική στους αγώνες αυτούς, θα τους κάνει μαζικότερους και θα προσδώσει μεγαλύτερη ένταση συμμετοχής από τον κόσμο.