η ιδεολογική αντιπαράθεση
Για πολλά χρόνια, όσο οι νεοναζιστές δεν ήταν τίποτα παραπάνω από μια περιθωριακή γκρούπα, όχι μόνο η πλειοψηφία της κοινωνίας, αλλά και σημαντικό τμήμα της Αριστεράς δεν τους θεωρούσε ιδιαίτερα και άμεσα επικίνδυνους. Περιόριζε τις αναφορές στο ιστορικό παρελθόν, γιατί πίστευε στην...
ουσία ότι είχαμε τελειώσει με το φασιστικό φαινόμενο.Για πολλά χρόνια, όσο οι νεοναζιστές δεν ήταν τίποτα παραπάνω από μια περιθωριακή γκρούπα, όχι μόνο η πλειοψηφία της κοινωνίας, αλλά και σημαντικό τμήμα της Αριστεράς δεν τους θεωρούσε ιδιαίτερα και άμεσα επικίνδυνους. Περιόριζε τις αναφορές στο ιστορικό παρελθόν, γιατί πίστευε στην...
Αλλά και πρόσφατα, πριν τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα, ορισμένοι υποτιμούσαν το βάθος της ανόδου της νεοναζιστικής συμμορίας, λέγοντας ότι είναι πρόσκαιρη, αποτέλεσμα της οργής που υπάρχει –λόγω μνημονίου- στο κοινωνικό σώμα. Γι' αυτό και ακούγαμε συχνά ότι πολλοί από τους ψηφοφόρους της ΧΑ δεν είναι φασίστες και ρατσιστές, ότι είναι «κανονικοί» άνθρωποι…
Πώς προέκυπτε, όμως, η αισιόδοξη αυτή εκτίμηση ότι οι άνθρωποι αυτοί απλώς παρασύρθηκαν από την «αντισυστημική» ρητορική της συμμορίας και αργά ή γρήγορα θα διαχωρίσουν τη θέση τους; Έχω την εντύπωση ότι πολλοί θεωρούν ότι αυτός που ασπάζεται την ιδεολογία και τις πολιτικές θέσεις των φασιστών ή ναζιστών δεν είναι «κανονικός άνθρωπος», συνεπώς δεν μπορεί να υπάρχουν εκατοντάδες χιλιάδες «μη κανονικοί» που ψηφίζουν ΧΑ. Δυστυχώς, όμως, έχει αποδειχθεί ότι και αυτοί είναι εκνευριστικά «κανονικοί». Και αυτή η «κανονικότητα» είναι που πρέπει να μας φοβίσει, να μας κάνει όχι μόνο να μελετήσουμε το φαινόμενο σε βάθος, αλλά να πάρουμε και τα μέτρα μας.
Ο οπαδός του φασισμού, όπως αποδείχθηκε, μπορεί να είναι ένας κοινός τύπος ανθρώπου. Ο οπαδός της ΧΑ επίσης. Και εν μέσω κρίσης, εν μέσω μνημονιακών πολιτικών, του δίδεται η ευκαιρία να εκδηλώσει σε όλη της την ακρότητα την αποφασιστική επίδραση που του έχουν επιβάλει οι κυρίαρχες κοινωνικές αντιλήψεις. Να προβάλει με πάθος το «πατρίς, θρησκεία, οικογένεια», που τον έχουν διδάξει. Να εκδηλώσει την απέχθειά του σε κάθε τι «μη κανονικό». Να θέλει να αποβάλει το μελαψό από τη λευκή κοινωνία. Να επαναφέρει στον ορθό δρόμο τη σεξουαλικότητα, να συντρίψει την… εκτροπή της ομοφυλόφιλης επιθυμίας. Να επαναφέρει τη θανατική ποινή, να στειρώσει τους ανάπηρους και τους ψυχικά πάσχοντες.
Η ΧΑ, πράγματι, αξιοποίησε την κοινωνική εξαθλίωση, την ανέχεια, την πείνα, την αγανάκτηση ενός κόσμου για το πολιτικό σύστημα, απευθυνόμενη κυρίως σε ένα συντηρητικό ακροατήριο, που ήταν καλλιεργημένο από καιρό για να κάνει το επόμενο ποιοτικό βήμα.
Οι άλλες διαιρετικές τομές
Ας κάνουμε μια υποθετική δημοσκόπηση με το ερώτημα: Είστε υπέρ ή κατά της μαζικής απέλασης όλων των ξένων από τη χώρα; Ποια θα ήταν η απάντηση; Και άλλη δημοσκόπηση: Να επανέλθει η θανατική ποινή για τους εμπόρους ναρκωτικών; Και άλλη μια: Ναι ή όχι στους γάμους ομόφυλων ζευγαριών; Φοβάμαι ότι η «κανονικότητά τους» θα έβγαινε κερδισμένη. Και φοβάμαι συνεπώς ότι η δική μας απάντηση θα ήταν μειοψηφική^ ισχυρή μεν, αλλά μειοψηφική.
Οι νεοναζιστές παίρνουν το αποτέλεσμα μιας ιδεολογικής δουλειάς που έχει γίνει ολόκληρες δεκαετίες -και μιας άλλης που δεν έχει γίνει όσο θα έπρεπε- και το μετατρέπουν σε κίνηση, σε πράξη, σε προοπτική.
Οι νεοναζιστές δεν είναι κεραυνός εν αιθρία. Δεν ξεφύτρωσαν από το παρελθόν. Δεν είναι απλώς οι απόγονοι του Χίτλερ. Είναι παιδιά του σήμερα, που στέκονται με σαφήνεια σε συγκεκριμένες όχθες, αυτών των πολλαπλών αντιθέσεων που υπάρχουν μέσα στην κοινωνία. Και εδώ είναι το μεγάλο λάθος όσων από την εδώ όχθη, υποστήριζαν με δογματισμό την άποψη ότι σημασία έχει μόνο η βασική αντίθεση, ουσιαστικά η μόνη αντίθεση, κεφαλαίου – εργασίας, οικοδομώντας μια οικονομίστικη - εργατίστικη αντίληψη για την κοινωνία του μέλλοντος. Μίλαγαν και μιλούν ακόμη και σήμερα για ασήμαντες, δευτερεύουσες αντιθέσεις ή υποστηρίζουν ότι όλα θα λυθούν αν απελευθερωθεί η εργατική τάξη από το ζυγό της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης. Ιστορικά δεν αποδείχτηκε. Πολιτικά και κοινωνικά δεν προκύπτει. Η εργατική τάξη, τα υποτελή στρώματα, οι φτωχοί, δεν γίνονται αυτομάτως αριστεροί λόγω της κοινωνικής τους θέσης. Δεν διακατέχονται από ελευθεριακές, ριζοσπαστικές αντιλήψεις. Δεν ενστερνίζονται τις ουμανιστικές ιδέες και αξίες. Αντίθετα, ένα σημαντικό ποσοστό από αυτά τα κοινωνικά στρώματα, το πιο καθυστερημένο, συντηρητικοποιείται, σκληραίνει, αναζητά τον εχθρό στο εσωτερικό του. Το κοινωνικό σώμα των φτωχών διχάζεται. Οι κοινωνικά αποκλεισμένοι, φτιάχνουν τις δικές τους ζώνες. Οι φτωχοί Έλληνες, οι άνεργοι, φυσικά όχι όλοι, εχθρεύονται τους ξένους. Οι ξένοι, φυσικά όχι όλοι, εχθρεύονται άλλους ξένους. Και αυτοί με τη σειρά τους, τους τσιγγάνους, τους γύφτους. Οι τσιγγάνοι τους ομοφυλόφιλους… και πάει λέγοντας.
Τι αξιοποίησε η νεοναζιστική συμμορία
Η Χρυσή Αυγή αξιοποίησε την αντιμνημονιακή διάθεση του κόσμου, για να διεισδύσει στα φτωχότερα κοινωνικά στρώματα. Αξιοποίησε τη ξενοφοβική ρητορεία, αλλά και την πρακτική του κυρίαρχου μπλοκ και τη μετέτρεψε σε ιδεολογική στάση και ακτιβισμό. Αξιοποίησε το κλίμα που υπάρχει στους κατασταλτικούς μηχανισμούς του κράτους, για να συγκροτήσει τάγματα εφόδου. Αξιοποίησε την τηλεοπτική βαρβαρότητα, μεταφέροντας τα δελτία των οχτώ στους δρόμους, δημιουργώντας ειδήσεις τρόμου στα σοκάκια. Αξιοποίησε στερεότυπα χρόνων, συντηρητικά αντανακλαστικά, μικροαστικές νοοτροπίες, δημιουργώντας μια δική της αφήγηση, ένα δικό της δρόμο, μια δική της κοινωνία, όπου οι «διαφορετικοί» θα έχουν στο μπράτσο τους τρίγωνα, κόκκινα, καφέ, ροζ, πράσινα. Αξιοποίησε τις δικές μας αδυναμίες, τον κατακερματισμό του κινήματος, για να προβάλει ως το αντίπαλο δέος ενός συστήματος που μέχρι πρόσφατα την τροφοδοτούσε και την ενίσχυε.
Οι άνθρωποι που ζουν σε αυτόν τον τόπο αναζητούν διέξοδο, ελπίδα. Αναζητούν σωτήρες. Και στα αυτιά αρκετών η ΧΑ φάνταζε ως τιμωρός αυτών που… ξεπουλούν την πατρίδα, αυτών που ευθύνονται για τη δική τους εξαθλίωση. «Φταίει η δημοκρατία, οι 300 της Βουλής, οι ελευθερίες. Φταίει ότι δεν ήμασταν πειθαρχημένοι, ότι χάθηκαν τα ήθη της φυλής, ότι η Ελλάδα έγινε Ευρώπη, ότι μαζεύτηκαν οι ξένοι στη χώρα μας. Φταίει ότι η γυναίκα σήκωσε κεφάλι και διεκδικεί ισότητα, ότι αμφισβητήθηκε το αρσενικό, η δύναμη.
Φταίει ότι δεν κρεμάμε τους εμπόρους ναρκωτικών, ότι δεν έχουμε πολλές φυλακές, ότι όταν λέμε ισόβια δεν εννοούμε ισόβια».
Σε αυτά τα φταίει πρέπει να δώσουμε απάντηση και να προβάλουμε αυτόν, τον άλλο κόσμο, που όπως λέγαμε στο «Κοινωνικό Φόρουμ», είναι εφικτός.
Σε αυτά τα φταίει πρέπει να δώσουμε απάντηση και να προβάλουμε αυτόν, τον άλλο κόσμο, που όπως λέγαμε στο «Κοινωνικό Φόρουμ», είναι εφικτός.
Κόντρα στο ρεύμα που αναζητά την απλούστευση και το κυνήγι μαγισσών, να μιλήσουμε για το διάλογο και την ανεκτικότητα, για τη συνύπαρξη και το διεθνισμό, για την αλληλεγγύη σε όλους και την αξιοπρέπεια. Και όσο αυτοί ή ό,τι μείνει από αυτούς μετά τις τελευταίες εξελίξεις, θα κηρύσσουν το μίσος στο διαφορετικό, εμείς θα λέμε όλοι διαφορετικοί, όλοι ίσοι. Όσο δίπλα μας ο ρατσισμός θα συνεχίσει να ρίχνει το δηλητήριό του, εμείς θα διευρύνουμε τα δίκτυα αλληλεγγύης για όλους, θα υπερασπιζόμαστε έμπρακτα τους μετανάστες που ζουν στα κρατητήρια και τις «Μανωλάδες». Όσο αυτοί θα ονειρεύονται νέες φυλακές, εμείς θα υπερασπιζόμαστε τα δικαιώματα των κρατουμένων και θα διεκδικούμε λιγότερη φυλακή. Όσο αυτοί θα πολεμούν τη δημοκρατία, εμείς θα μιλάμε για διεύρυνσή της, για περισσότερες ελευθερίες.
Οι δικές μας ευθύνες
Αλλά είναι και στιγμή αναστοχασμού. Έχει και η αριστερά τις ευθύνες της. Γιατί μπροστά στην αγωνία της να αγκαλιάσει ευρύτερα κοινωνικά στρώματα, δεν ξεδίπλωσε το δικό της ιδεολογικό και αξιακό φορτίο. Μπροστά στο φόβο να κατηγορηθεί για έλλειμμα πατριωτισμού, ξέχναγε ενίοτε το διεθνισμό, την ταξική, την ολική της προσέγγιση. Μπροστά στους «νοικοκυραίους», με ό,τι αυτό σηματοδοτεί, δείλιασε να μιλήσει για την ανάγκη καθολικής απελευθέρωσης, να δώσει τη μάχη της ιδεολογικής ηγεμονίας.
Ακόμα και η δική μας αριστερά, ο ΣΥΡΙΖΑ, που οι δυνάμεις του έδωσαν και δίνουν καθημερινούς αγώνες ενάντια στο ρατσισμό, που στέκονται αλληλέγγυοι στους μετανάστες και τις καταπιεσμένες, στο δημόσιο λόγο του των ημερών αυτών δεν μίλησε επί της ουσίας για τα ζητήματα αυτά. Σε τελευταίες ανακοινώσεις, αλλά και σε κεντρικές ομιλίες, όπως αυτή στο φεστιβάλ των Νέων του ΣΥΡΙΖΑ, ο λόγος μας ήταν περισσότερο κεντρικοπολιτικός, λιγότερο κοινωνικός και ακόμα λιγότερο αντιρατσιστικός.
Αλλά πώς είναι δυνατό να υπάρξει αριστερά, που θέλει να αλλάξει τον κόσμο, αν δεν σταθεί με υπερηφάνεια στη δική της αξιακή αφετηρία; Αν δεν εντείνει την ιδεολογική της αντιπαράθεση; Αν δεν υπερασπιστεί με πάθος τους καταπιεσμένους; Αν δεν σταθεί με συνέπεια στις ουμανιστικές και ελευθεριακές ιδέες; Αν δεν αλλάξει τον ίδιο της τον εαυτό, δεν γίνει παράδειγμα ελευθερίας, υπόδειγμα μιας κοινωνίας της απελευθέρωσης;
Ήρθε, όμως, η Χρυσή Αυγή για να μας προειδοποιήσει.
Το ερώτημα είναι αν θα απαντήσουμε στην ιστορική πρόκληση. Αν θα υπερασπιστούμε τον εαυτό μας, την ιστορία μας. Αν θα γίνουμε οδόφραγμα στην ιδεολογική αντεπίθεση του νεοναζισμού. Αν θα απαντήσουμε ολικά. Έχουμε πει πολλές φορές ότι δεν είμαστε απλώς ένα αντιμνημονιακό κόμμα. Είμαστε κόμμα της αριστεράς, που δίνει μάχη ενάντια στα μνημόνια, την εξαθλίωση, και ταυτόχρονα δίνει μάχη ενάντια σε αυταρχικές και συντηρητικές πολιτικές.
πηγη: ΕΠΟΧΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου