Κοινωνικός κεντρικός σχεδιασμός ή ιδιωτικός ανταγωνισμός και «αναρχία στην παραγωγή» Ηλεκτρικής Ενέργειας;

Όταν τα κέρδη του κεφαλαίου είναι πάνω από τις ανάγκες τις κοινωνίας συμβαίνουν τραγελαφικά πράγματα. Στην Ελλάδα θα έχουμε εγκατεστημένες μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας ισχύος 150.000 MW, όταν η χώρα καταναλώνει 5.000 MW, αλλά για τις ανάγκες μας θα εισάγουμε ρεύμα από το  Κοσλοντούϊ!!!

Του Στέφανου Πράσσου*

Το τελευταίο διάστημα βλέποντας το χάος και την ενεργειακή ένδεια  που.....

έφερε η θεσμοθέτηση της λεγόμενης Απελευθέρωσης Ηλεκτρικής Ενέργειας επανέρχεται από πολλές πλευρές το αίτημα για Μακροχρόνιο (Εθνικό) Ενεργειακό Σχεδιασμό. Ανάμεσά τους και οι σταθεροί υποστηρικτές της Απελευθέρωσης Η/Ε όπως είναι η Κυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, στελέχη από ΠΑΣΟΚ-ΝΔ, πολλά εργοδοτικά Συνδικάτα αλλά και μεμονωμένα συνδικαλιστικά στελέχη της ΔΕΗ.

Είναι αυτοί που ακόμα και σήμερα στα λόγια απαιτούν «δημόσια» και μάλιστα «κοινωνικοποιημένη» ΔΕΗ αλλά ταυτόχρονα στήριξαν τη μετοχοποίηση, η οποία όπως έλεγαν «θα μας προστάτευε από τη Ιδιωτικοποίηση». Είναι αυτοί που στήριξαν τα ιδιωτικά ορυχεία λιγνίτη στο Νομό Φλώρινας αφήνοντας χωρίς καύσιμο τον ΑΗΣ Μελίτης, την πιο σύγχρονη και ακριβοπληρωμένη λιγνιτική μονάδα, έρμαιο των εκβιασμών του Μπόμπολα, για να δείξουν, όπως έλεγαν, καλό πρόσωπο στην Κομισιόν, που ζητούσε σπάσιμο του μονοπωλίου της ΔΕΗ στο λιγνίτη. Είναι οι ίδιοι που ψήφισαν τη διάσπαση και το διαμελισμό της ΔΕΗ και στήριξαν τα κόμματά τους (ΠΑΣΟΚ-ΝΔ-ΣΥΡΙΖΑ) σε όλες τις σκανδαλώδεις πριμοδοτήσεις των «αρπαχτικών της ενέργειας».

Είναι αυτοί που θέλουν τον ανταγωνισμό αλλά τον θέλουν «υγιή», που θέλουν την «ελεύθερη αγορά» αλλά με αυστηρό έλεγχο των τιμών. Σαν να λέμε “καφέ σκέτο ελληνικό με τρεις κουταλιές ζάχαρη, παγάκια και αφρόγαλα!” Όλα μαζί δεν γίνονται, θα έχουμε ελεύθερη ασυδοσία ή έλεγχο των τιμών, Απελευθέρωση Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας ή Μακροχρόνιο Ενεργειακό Σχεδιασμό, ιδιωτικοποίηση ή κοινωνικοποίηση, κοινωνικό ανταγωνισμό ή κοινωνικό σχέδιο και τελικά καπιταλιστική ή σοσιαλιστική οικονομία.

Σε ένα άλλο κοινωνικοπολιτικό σύστημα, ακόμα και στη μεταβατική του περίοδο, στην εργατική- λαϊκή εξουσία, θα υπάρχει κεντρικός κοινωνικός σχεδιασμός σε όλους τους τομείς της οικονομίας και δε θα “αλωνίζουν” οι πολυεθνικές και τα μονοπώλια στα πλαίσια μιας ελεύθερης και ασύδοτης αγοράς. Εκεί όχι μόνο το ρεύμα αλλά όλα τα προϊόντα θα είναι κοινωνικά αγαθά και δε χρειάζεται και μεγάλη ευφυΐα για να πούμε ότι η ενέργεια θα παρέχεται από δημόσιο φορέα…   Εκεί, θα ξεκινήσει η μεγάλη πορεία για την κοινωνικοποίηση και την εργατική συλλογική αυτοδιεύθυνση. Γιατί αυτός πρέπει να είναι ο στρατηγικός στόχος του εργατικού κινήματος.

Όμως το εργατικό και λαϊκό κίνημα, και ιδιαίτερα η ταξική του πτέρυγα, πάλευε ανέκαθεν και συνεχίζει να παλεύει για κατακτήσεις και στο καπιταλιστικό σύστημα συνδέοντας διαλεκτικά την τακτική με τη στρατηγική. Έτσι μαζί με τα αιτήματα του κινήματος για δημόσια και δωρεάν υγεία και παιδεία, για δημόσιο, καθολικό κοινωνικό σύστημα ασφάλισης, παλεύουμε και για δημόσια ενέργεια, για εθνικοποίηση-κρατικοποίηση όλων των κρίσιμων τομέων της οικονομίας κάτω όμως από εργατικό και κοινωνικό έλεγχο. Και επειδή πραγματικά δεν μπορεί να γίνει ούτε το παραμικρό βήμα μέσα στην ΕΕ, άμεση πάλη για αποδέσμευση και διάλυση αυτού του ιμπεριαλιστικού, αντεργατικού, αντιλαϊκού οργανισμού. 

Σε αυτή την κατεύθυνση, χωρίς να έχουμε καμία αυταπάτη ότι ο σημερινός ολοκληρωτικός καπιταλισμός είναι διατεθειμένος να κάνει κάποια παραχώρηση με το «γλύψιμο» της ταξικής συνεργασίας, αλλά μπορεί να αναγκαστεί να κάνει υποχωρήσεις με σκληρό ταξικό αγώνα, πρέπει άμεσα να γίνει στόχος πάλης του κινήματος η εθνικοποίηση-Κρατικοποίηση της Ηλεκτρικής Ενέργειας κάτω από εργατικό και κοινωνικό έλεγχο που θα υλοποιήσει έναν Μακροχρόνιο Λαϊκό Κοινωνικό Ενεργειακό Σχεδιασμό.

Ένα σοβαρό κράτος, ακόμα και καπιταλιστικό, θα όφειλε να έχει ένα μακροπρόθεσμο σχεδιασμό σε κρίσιμους τομείς της Οικονομίας όπως είναι και η Ενέργεια.  Και αυτό συνέβαινε σε ένα βαθμό, πριν την ολοκληρωτική επικράτηση του νεοφιλελευθερισμού όταν, κυρίως λόγω της Οκτωβριανής Επανάστασης και κάτω από την πίεση του ταξικού εργατικού κινήματος, αναγκάστηκε να  δημιουργήσει το κράτος πρόνοιας και γενικότερα το κράτος να παίζει σημαντικό ρόλο στην οικονομία λειτουργώντας βέβαια ως «συλλογικός καπιταλιστής».

Σε αυτό το κεϊνσιανό πλαίσιο υπήρξε κάποιος Μακροχρόνιος Ενεργειακός Σχεδιασμός πριν την θεσμοθέτηση της Απελευθέρωσης Ηλεκτρικής Ενέργειας (Η/Ε), με πάρα πολλά προβλήματα και πάντα προς όφελος της ιδιωτικής βιομηχανίας (συμβάσεις με ΠΕΣΙΝΕ-ΛΑΡΚΟ κλπ). Η ΔΕΗ όμως είχε υποχρέωση να καταθέτει, στο αρμόδιο Υπουργείο, ένα δεκαετές ή πενταετές πρόγραμμα, με βάση τις ανάγκες της χώρας σε Η/Ε, που περιλάμβανε και την προβλεπόμενη αύξηση της ζήτησης και έτσι προγραμμάτιζε τις νέες μονάδες που έπρεπε να κατασκευαστούν, το μίγμα καυσίμου που θα χρησιμοποιούσαν με βάση τις εγχώριες πηγές ενέργειας και τις αναγκαίες εισαγωγές, τη συντήρηση και πιθανή επέκταση του δικτύου, τις μονάδες που έπρεπε να αποσυρθούν λόγω παλαιότητας κλπ.

 Έτσι, παρ’ όλα τα προβλήματα, η ΔΕΗ και το Ηλεκτρικό Σύστημα της χώρας κατάφερε να ανταπεξέλθει στις αυξημένες απαιτήσεις σε Ηλεκτρική Ενέργεια, τα προηγούμενα χρόνια, ακόμα και το 2004 που υπήρξε αυξημένη ζήτηση λόγω Ολυμπιακών αγώνων αλλά και στους μεγάλους καύσωνες, όπου στην αιχμή χρειάστηκαν 11.800 MW έχοντας τότε συνολική εγκατεστημένη ισχύ μόνο 12.000 MW. Σήμερα που έχουν προστεθεί στη συνολική εγκατεστημένη ισχύ περί τα 10.000 MW από Φυσικό αέριο και ΑΠΕ και έχουμε 18.200 MW σύνολο, είναι αμφίβολο αν μπορεί το «Σύστημα» να ανταπεξέλθει σε ζήτηση 12.000 MW χωρίς να κάνει εισαγωγές. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο Μάης του 2016 όπου με μέση ζήτηση της Χώρας τα 5.000 MW και αιχμή τα 9.000 MW οι εισαγωγές Η/Ε έφτασαν το 30% της συνολικής κατανάλωσης!!!

Η «ΑΝΑΡΧΙΑ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗ»

Αυτά είναι τα απότοκα της Απελευθέρωσης Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας. Είναι η αναρχία στην παραγωγή ως αποτέλεσμα της θεμελιώδους καπιταλιστικής αντίφασης ανάμεσα στον Κοινωνικό χαρακτήρα της παραγωγής και στην καπιταλιστική ιδιοποίηση των αποτελεσμάτων της.

Από αυτή τη θεμελιώδη καπιταλιστική αντίφαση προκύπτει το φαινόμενο της αναρχίας στην παραγωγή που αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό γνώρισμα του ανταγωνισμού και της αγοράς μέσα στον καπιταλισμό. Κάθε μεμονωμένος καπιταλιστής επιδιώκει τη διεύρυνση της παραγωγής μόνο εκεί που έχει εξασφαλισμένο κέρδος. Αντί να υπάρχει σχεδιασμένη κατανομή των κεφαλαίων ανάλογα με τις ανάγκες της κοινωνίας, τα κεφάλαια διοχετεύονται εκεί που πρόκειται να αποφέρουν τα μεγαλύτερα κέρδη. Η αναρχία αυτή δημιουργεί δυσαναλογίες σε όλες τις σφαίρες της παραγωγικής διαδικασίας και διαταράσσει την αντιστοιχία ανάμεσα στην παραγωγή και την κατανάλωση.

Ο Ένγκελς έγραφε για την αναρχία της καπιταλιστικής παραγωγής λόγω του ανταγωνισμού και της αγοράς:

«..Κανείς δεν ξέρει πόσα από τα προϊόντα του έρχονται στην αγορά, πόσα από αυτά χρησιμοποιούνται, κανείς δεν ξέρει αν το μεμονωμένο προϊόν ανταποκρίνεται σε μια πραγματική ανάγκη, αν θα καλύψει το κόστος του ή αν καν θα πουληθεί. Στην καπιταλιστική παραγωγή, κυριαρχεί αναρχία...» (Φ. Ένγκελς «Αντι Ντύρινγκ»).

Αυτά έλεγαν ο Φρίντριχ Ένγκελς και ο Καρλ Μαρξ πριν 150 χρόνια και αποδείχτηκε ότι είχαν απόλυτο δίκαιο. Αλλά, αν παρακολουθούν, από “τον κόσμο των αγγέλων”, τα τεκταινόμενα στην Ηλεκτρική Ενέργεια της Χώρας μας την τελευταία εικοσαετία, ακόμα και αυτοί που ανέλυσαν με τόση ακρίβεια τον καπιταλισμό, θα «βραχυκύκλωναν»! Γιατί εδώ δεν είναι μόνο πως ο καπιταλιστής επενδύει άναρχα με μοναδικό γνώμονα το κέρδος αλλά:

1.     Εδώ ο καπιταλιστής δεν επενδύει με δικά του λεφτά, αλλά του φορολογούμενου λαού, μέσω κρατικής ή Ευρωπαϊκής χρηματοδότησης.

2.     Δεν παίρνει κανένα ρίσκο για το προϊόν που παράγει (ηλεκτρικό ρεύμα στην προκειμένη περίπτωση, που δεν είναι απλά προϊόν αλλά Κοινωνικό αγαθό απαραίτητο σε όλους τους ανθρώπους) μιας και η απορρόφησή του είναι εξασφαλισμένη πριν ακόμα παραχθεί και σε πολύ καλή τιμή, άσχετα από την τιμή που θα πουληθεί «το προϊόν» στην αγορά! Δηλαδή αυτός πουλάει στη ΔΕΗ πολύ ακριβότερα από τις τιμές που αγοράζουν οι καταναλωτές από τη ΔΕΗ…..*(2)  

Πίνακας 1. Μεσοσταθμική τιμή πώλησης Η/Ε από ΑΠΕ&ΣΗΘΥΑ

1.     Το κράτος επιβάλει στον καταναλωτή Ηλεκτρικής Ενέργειας, μέσα από «ρυθμιζόμενες χρεώσεις»*(1), να πληρώνει ειδικό φόρο επί της κατανάλωσης ρεύματος για να χρηματοδοτηθούν οι «επενδυτές» του αέρα…, δηλαδή οι καταναλωτές πληρώνουν διπλάσια και τριπλάσια την αξία του «προϊόντος» για να κερδίζουν «αεριτζήδες» στην κυριολεξία.

2.     Και το κερασάκι στην τούρτα είναι ότι, αυτό το «προϊόν» επιδοτείται αδρά από Κράτος και πολίτες ακόμα κι όταν δεν παράγεται, με μόνο εχέγγυο ότι μπορεί εν δυνάμει να παραχθεί (ΑΔΙ)*(2)  Είναι πρωτοφανές, χωρίς να βάλει μπροστά ούτε μια ώρα το εργοστάσιο, ακόμα και στη διάρκεια ολόκληρου έτους, το ύψος της χρηματοδότησης είναι τόσο υψηλό που φτάνει να καλύψει όλα τα έξοδα, να αποπληρώνει τις δανειακές υποχρεώσεις και να βγάζει και ένα ικανοποιητικό κέρδος!!!  

3.     Και το κυριότερο, επειδή μιλάμε για ενέργεια, είναι ότι επιδοτήθηκαν αδρά εγκαταστάσεις παραγωγής Η/Ε χωρίς να γίνει κάποια μελέτη αν μπορούν να παράγουν, καθ’ όλη τη διάρκεια της λειτουργίας τους, τόση ενέργεια που χρησιμοποιήθηκε για να κατασκευαστούν! Σύμφωνα με έγκυρες δημοσιευμένες μελέτες μια ανεμογεννήτρια σε όλη τη διάρκεια της ζωής της (υπολογίζεται στα 25 με 30 έτη) παράγει λιγότερη ενέργεια από αυτή που χρειάστηκε για να κατασκευαστεί!!! *(3)

Σχιζοφρένεια; Ας το δούμε πιο αναλυτικά:

Μέχρι το 1999 η ΔΕΗ που ήταν κρατικό μονοπώλιο στην παραγωγή μεταφορά και διανομή Ηλεκτρικής Ενέργειας είχε εγκατεστημένη ισχύ 12.000 MW και με κάποιες ανταλλαγές Η/Ε (έδινε ρεύμα το Χειμώνα και έπαιρνε το καλοκαίρι) κυρίως με γειτονικές Βαλκανικές χώρες, κάλυπτε στο ακέραιο τη ζήτηση της Χώρας. Αυτό που χρειαζόταν ήταν να αντικατασταθούν οι παλιές μονάδες και να προστεθεί εφεδρική ισχύς 3.000 MW από αξιόπιστες πηγές για να προβλεφτεί η τυχόν αύξηση της ζήτησης παρότι από την ψήφιση του 1^ου Μνημονίου μέχρι σήμερα η κατανάλωση της Η/Ε στη Χώρα μειώθηκε πάνω από 20%.

 Πίνακας 2 Η κατανάλωση Ηλεκτρικής Ενέργειας στην Ελλάδα από το 2012 μέχρι σήμερα

Η «ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ» ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ

Με την ψήφιση από ΝΔ ΠΑΣΟΚ και Συνασπισμό του νόμου 2773/1999 άρχισε η θεσμοθέτηση της λεγόμενης Απελευθέρωσης Η/Ε. Στην αρχή δόθηκαν άδειες για ιδιωτικές μονάδες φυσικού Αερίου, με επιδότηση 40% της επένδυσης και από τότε μέχρι σήμερα κατασκευάστηκαν μονάδες Φ.Α ισχύος 2.650 MW από ιδιώτες και περίπου άλλα τόσα από τη ΔΕΗ. Όμως η παραγωγή Η/Ε από Φ.Α κόστιζε πανάκριβα (γιατί εκτός των άλλων στην Ελλάδα οι τιμές του Φ.Α είναι 20% πάνω από τις τιμές των άλλων Ευρωπαϊκών Χωρών) με αποτέλεσμα να μη μπορούν να μπουν στο δίκτυο γιατί, λόγω υποτιθέμενου ανταγωνισμού, έμπαιναν οι μονάδες που πουλούσαν με φθηνότερη τιμή (Υδροηλεκτρικά, λιγνίτης) και οι ΑΠΕ πρώτα από όλους τους άλλους, ανεξαρτήτου τιμής γιατί «μειώνουν» τον «ρύπο» που λέγεται διοξείδιο του άνθρακα. Τότε ανέλαβε το Κράτος με οδηγίες της κομισιόν και η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ)*(4)   και έφτιαξαν διάφορους μηχανισμούς ώστε οι βιομήχανοι της Ενέργειας να έχουν κέρδη είτε παράγουν είτε δεν παράγουν!

«Εν αρχή» είναι η Οριακή Τιμή Συστήματος (ΟΤΣ) *(2)  που σημαίνει ότι αφού «το σύστημα» χρειάζεται παραπάνω ρεύμα θα πληρώσει ακόμα και πάνω από της τιμές πώλησης. Με τιμή πώλησης τα 72€/ MWh έφθασε ο Μυτιληναίος, σε περίοδο απεργίας, να πουλήσει στη ΔΕΗ μέχρι και 150€/ MWh, όταν ο ίδιος αγοράζει για τις ανάγκες του (ηλεκτροβόρα βιομηχανία παραγωγής Αλουμίνιου) από τη ΔΕΗ 36€/ MWh!!! *(5)

Αργότερα που έπεσαν οι τιμές λόγω χαμηλής ζήτησης αλλά και την διεθνή πτώση των τιμών πετρελαίου και Φ.Α, έπεσε και η ΟΤΣ, αλλά οι τετραπέρατοι κεφαλαιοκράτες κάνουν πλέον χρήση άλλων «ελεύθερων εργαλείων» που έχει θεσπίσει το κράτος για την προστασία των Βιομηχάνων της Ενέργειας όπως το Μηχανισμό Ανάκτησης Μεταβλητού Κόστους (ΜΑΜΚ) *(2) . Δηλαδή αν το ρεύμα που παρήγαγαν τους κόστισε παραπάνω από όσο πούλησαν (μεταβάλλεται το κόστος) «το ανακτούν» άμεσα από τα πορτοφόλια των πολιτών! Επίσης επειδή δεν είναι απαραίτητο πάντα να δουλεύουν τα εργοστάσιά τους αφού τις περισσότερες μέρες δεν χρειάζεται το ρεύμα τους, έφτιαξαν και τα Αποδεικτικά Διαθεσιμότητας Ισχύος (ΑΔΙ)*(2). Δουλεύει, δεν δουλεύει το εργοστάσιο αυτοί θα πληρώνονται με 90.000 € ετησίως ανά εγκατεστημένο MW! Δηλαδή ο κύριος Μυτιληναίος που έχει εγκατεστημένα 1215,48 MW με καύσιμο Φ.Α παίρνει κάθε Χρόνο 1215 MW Χ 90.000 € = 109.350.000 €. 110 εκατομμύρια ευρώ μόνο και μόνο γιατί υπάρχουν τα εργοστάσια κι ας μη δώσουν ούτε μια KWώρα.  Και όταν δίνουν ρεύμα; Τότε θα παίρνουν έξτρα από τα «άλλα κόλπα». Όπως αναφέραμε τον ΜΑΜΚ αλλά και τον ΣΗΘΥΑ*(2)   με τον οποίο παίρνουν κανονικά επιδότηση από το ΕΤΜΕΑΡ*(6) (χαράτσι για τη μείωση CO₂) όπως και οι ΑΠΕ, παρότι τα δικά τους εργοστάσια καίνε Φ.Α το οποίο όμως παράγει CO₂!  Γιατί; Επειδή μετά την καύση του Φ.Α τα καυσαέρια ξανά-χρησιμοποιούνται για την παραγωγή ρεύματος. Με αυτή τη λογική πρέπει να μπει στο ΣΗΘΥΑ (δηλαδή στην επιδότηση των ΑΠΕ) και ο λιγνίτης! γιατί «κύριοι μπορεί να καίμε βρώμικο λιγνίτη δίνουμε όμως καθαρή ενέργεια σε τηλεθερμάνσεις 5 πόλεων», πάνω από 200.000 κάτοικοι δεν παράγουν CO₂  επειδή θερμαίνονται με ζεστό νερό από του Ατμοηλεκτρικούς Σταθμούς (ΑΗΣ)!

Και το σπουδαιότερο που αφορά το ενεργειακό ισοζύγιο (και σ’ αυτό συμφωνούν όλοι οι τεχνικοί και επιστημονικοί φορείς) είναι ότι η Χώρα πρέπει να «απεξαρτηθεί» από την παραγωγή Η/Α από Φ.Α γιατί η μετατροπή του σε άλλη μορφή ενέργειας σπαταλά το 50% της αρχικής ενέργειας ενώ μπορεί να αποδίδει άμεσα το 100% στη θέρμανση και γενικότερα απευθείας στην οικιακή κατανάλωση! 

Η κομπίνα της πράσινης ανάπτυξης και η φούσκα της ενέργειας

Όμως η μεγάλη κομπίνα στην Ελλάδα ονομάζεται «Πράσινη ανάπτυξη»! *(7)  Κομπίνα γιατί ενώ τη χρυσοπλήρωσε ο Ελληνικός λαός και θα συνεχίσει να τη χρυσοπληρώνει και για τα επόμενα χρόνια.

·         Δεν έφερε καμία ανάπτυξη και ελάχιστες θέσεις εργασίας παρά τις αντίθετες υποσχέσεις.  *(8)

·         Ήταν τελικά μαύρη και όχι πράσινη γιατί κατέστρεψε χιλιάδες στρέμματα καλλιεργήσιμων εκτάσεων και δασών.

·         Δε μείωσε καθόλου το διοξείδιο του άνθρακα αφού και για το λιγοστό ρεύμα που δίνουν χρειάζεται υποστήριξη από μονάδες βάσης. Έτσι αναγκάζονται να ανεβοκατεβάζουν συνεχώς φορτία οι πετρελαϊκές ή οι μονάδες Φ.Α παράγοντας τελικά περισσότερο  CO₂  από όσο θα παρήγαγαν δίνοντας οι ίδιες όλο το ρεύμα! *(9)

·         Δεν έδωσε ρεύμα παραπάνω από 12% της συνολικής εγκατεστημένης ισχύος και αυτό μόνο σε ελάχιστες περιπτώσεις και με τις ιδανικότερες καιρικές συνθήκες.

Πίνακας 3. Η εγκατεστημένη ισχύς και η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ&ΣΗΘΥΑ

«Τροφοδότησε» όμως με δεκάδες δις ευρώ τα τραστ των κεφαλαιοκρατών (Ελληνικές και ξένες εταιρείες) που δραστηριοποιήθηκαν σ’ αυτόν το Τομέα και έδωσε μια ανάσα στον Γερμανικό Καπιταλισμό, που αγκομαχά, αφού είναι αυτός που κατασκευάζει τη μερίδα του λέοντος των εγκαταστάσεων ΑΠΕ.   Οι λεγόμενες Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) στην Ελλάδα  είναι η επόμενη φούσκα, μετά το Χρηματιστήριο της εποχής Σημίτη, που «φουσκώνει» τις τσέπες των κεφαλαιοκρατών της Ενέργειας, «σκάει» όμως καθημερινά στη τσέπη των εργαζομένων και του λαού. Ο στόχος που έμπαινε από την Κομισιόν ήταν τα λεγόμενα «τρία είκοσι» (το 2020 να έχουμε εγκατεστημένη ισχύ 20% από ΑΠΕ και να μειωθούν 20% οι εκπομπές CO₂). Ο στόχος αυτός πιάστηκε 8 χρόνια νωρίτερα, το 2012 (είναι ο μόνος στόχος που υπερκαλύφτηκε 1000% σε αυτή τη Χώρα). Επειδή όμως η «δραστηριότητα» αυτή ήταν πολύ επικερδής συνεχίστηκε να φουσκώνει η φούσκα και μέχρι τώρα  (στοιχεία 15/7/2016)  έχουμε 5.289 MW εγκατεστημένη ισχύ από ΑΠΕ στο σύνολο της χώρας, που είναι 18.200 MW, δηλαδή ποσοστό 29%!  Και δεν είναι μόνο αυτά! Έχουμε άλλες 25.438 MW εγκατεστημένη ισχύ από ΑΠΕ οι οποίες έχουν άδειες αλλά δεν έχουν συμβόλαια πώλησης. Σύνολο ΑΠΕ 30.727 MW και υπάρχουν στα συρτάρια αιτήσεις για κατασκευή άλλων 100.000 MW και μάλιστα άνοιξαν οι διαδικασίες και από Σεπτέμβρη εγκρίνονται νέες άδειες για άλλα 2.500 MW!! Ο «οικολόγος» Περιφερειάρχης Πέτρος Τατούλης έδωσε ήδη άδειες 

·        για 2.000 MW στην περιφέρειά του και φιλοδοξεί να τις κάνει 8.000 M

Πίνακας 4. Συνολικά MW από ΑΠΕ & ΣΗΘΥΑ ανά στάδιο επενδυτικής διαδικασίας

Αυτό κι αν είναι Φούσκα….

Σε μια πτωχευμένη χώρα που ο μέσος όρος ζήτησης Ηλεκτρικής Ενέργειας είναι 5.000 MW και η αιχμή της ζήτησης δεν ξεπερνά τις 9.000 MW θα έχουμε εγκατεστημένη ισχύ 150.000 MW αλλά θα κάνουμε αθρόες εισαγωγές ρεύματος και από πάνω, επειδή έτσι συμφέρει στο Ελληνικό και ξένο κεφάλαιο!!!

Όμως, όπως σπάζουν κάποτε όλες οι φούσκες έτσι και η φούσκα των ΑΠΕ σύντομα θα σπάσει! Ήδη ο λειτουργός της αγοράς (ΛΑΓΗΕ), αυτός δηλαδή που αναλαμβάνει να πληρώσει τους παραγωγούς των ΑΠΕ, είναι μέσα για πάνω από μισό δις Ευρώ (600.000.000€). Με τον νέο νόμο για τις ΑΠΕ που ψήφισε τον προηγούμενο μήνα η Κυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ μεταφέρει τα χρέη του ΛΑΓΗΕ στους «παρόχους», που κυρίως είναι η ΔΕΗ, αφού σήμερα δίνει ρεύμα στο 92% των καταναλωτών Η/Ε. 

Πίνακας 5. Το έλλειμα του ΛΑΓΗΕ

Πιστεύει όμως κανένας σοβαρός άνθρωπος ότι η ΔΕΗ που στην ουσία έχει καταρρεύσει πλέον οικονομικά μπορεί να πληρώσει αυτά τα ποσά; Αλλά ακόμα και να μπορούσε για ποιο λόγο να πληρώσει και αυτά τα «κερατιάτικα»; Για να κερδοσκοπούν ανερυθρίαστα οι Βιομήχανοι των ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ που έφτασαν να πουλούν μέχρι 500€/MWh από Φ/Β)  (τώρα βέβαια αυτό δεν ισχύει γιατί μπήκε πλαφόν στα 300€/MWh)! Όταν η ΔΕΗ πουλά στην οικιακή κατανάλωση 72€/MWh…

Τι στοίχησαν όμως όλες αυτές οι ενεργειακές αλχημείες στον Ελληνικό λαό;

1)    Πρώτο και πάνω απ’ όλα είναι ότι η Απελευθέρωση Ενέργειας που δήθεν θα έφερνε μείωση των τιμών Η/Ε στο λαό, έφερε μεταξύ 2001-2014 αυξήσεις τις τιμής του ρεύματος 112% για τη βιομηχανία και 205% για τα νοικοκυριά!!! *(10)

2)    Το τακτικό προσωπικό στη ΔΕΗ μειώθηκε100%. Από 36.000 σε 18.000 σήμερα. Έτσι άνθισαν οι εργολαβίες και το δουλεμπόριο με μισθούς πείνας και μεσαιωνικές εργασιακές σχέσεις. Αυτό έφερε περισσότερα ατυχήματα πολλά από αυτά θανατηφόρα. Οι μισθοί μειώθηκαν πάνω από 50%, το ίδιο και οι συντάξεις, με άμεσο αντίκτυπο το κλείσιμο εκατοντάδων μικρομεσαίων επιχειρήσεων και την εκτίναξη της ανεργίας (Στο 33,3% είναι σήμερα η ανεργία στη Δυτική Μακεδονία). Η γενικευμένη είσοδος των εργολάβων στην εξόρυξη και διακίνηση του λιγνίτη έφερε εκτός των άλλων (λόγω του ακατάλληλου, για εξόρυξη λιγνίτη, εξοπλισμού τους) τεράστια επιβάρυνση του ήδη υποβαθμισμένου περιβάλλοντος. Ο συνδυασμός όλων των προηγούμενων οδήγησε σε παντελή απουσία μέτρων προστασίας της υγείας των κατοίκων και των εργαζομένων.

3)    Ο “εκσυγχρονισμός” του ενεργειακού μείγματος με την κατασκευή νέων σταθμών ΦΑ και την εισαγωγή των ΑΠΕ κόστισε πάνω από  15 δις ευρώ μέσα σε 10 χρόνια. Στα έξι χρόνια της κρίσης, μόνο οι άμεσες επιδοτήσεις προς τις ιδιωτικές επιχειρήσεις ηλεκτρισμού (δηλ. χωρίς κίνητρα επένδυσης, εγγυήσεις προς τράπεζες κ.λπ.) έφτασαν τα 7,6 δις ευρώ.

4)    Πάνω από 15 δις Ευρώ έχασε το δημόσιο, από το 2000 μέχρι σήμερα, από μερίσματα και κόστη απελευθέρωσης, λόγω μετοχοποίησης του 49% της ΔΕΗ. Το τίμημα 1,8 δις Ευρώ, όταν με μετριοπαθείς εκτιμήσεις τα συνολικά περιουσιακά της στοιχεία ξεπερνούσαν τότε τα 30 δις Ευρώ!

5)    Πάνω από 1,3 δις Ευρώ ετησίως (ποσό που θα αυξάνεται όσο αυξάνονται οι  εγκαταστάσεις ΑΠΕ) πληρώνουν οι καταναλωτές μέσω ρυθμιζόμενων χρεώσεων για ΕΤΜΕΑΡ, (Ειδικό Ταμείο Μείωσης Εκπομπών Αερίων Ρύπων). Δηλαδή πληρώνει ο λαός τεράστια ποσά για τη δήθεν μείωση του διοξειδίου του άνθρακα ακόμα και όταν οι απόψεις των επιστημόνων διίστανται για το αν όντως το CO₂ ευθύνεται για την τρύπα του όζοντος και το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Σε μια διαπίστωση όμως συμφωνούν όλοι: Η αύξηση του CO₂ συνέβαλε κατά 30% στην ανάπτυξη των δασών του πλανήτη

6)    Η Απελευθέρωση Ηλεκτρικής Ενέργειας έφερε εκτός των άλλων και εκτίναξη των λειτουργικών εξόδων (που και αυτά τα πληρώνει το σύνηθες υποζύγιο) για τη δημιουργία άχρηστων, μέχρι την απελευθέρωση Η/Ε, υπηρεσιών με υψηλά αμειβόμενα στελέχη (ΡΑΕ- ΛΑΓΗΕ κλπ) όταν σε όλο το δημόσιο προχωρούν σε συνενώσεις και κατάργηση υπηρεσιών για μείωση του λειτουργικού κόστους! Η τριχοτόμηση της ΔΕΗ έφερε νέα Δ.Σ στις θυγατρικές αλλά και τη δημιουργία νέων Διευθύνσεων οι οποίες υπήρχαν έτσι κι αλλιώς στην ενιαία ΔΕΗ.

Δεν θα ήταν υπερβολή να λέγαμε ότι συνολικά η χρηματοδότηση για την Απελευθέρωση Ηλεκτρικής Ενέργειας, την αλλαγή μίγματος καυσίμου  και το πανάκριβο ρεύμα «βιολογικής καλλιέργειας» ξεπέρασε τα 50 δις €!!! Δηλαδή ποσό μεγαλύτερο από το 20% του εξωτερικού χρέους πήγε στις τσέπες μια χούφτας Ελλήνων και ξένων κεφαλαιοκρατών για να φτιάξουν άλλη μια φούσκα. Λεφτά που πλήρωσαν οι εργαζόμενοι και τα λαϊκά στρώματα ως φορολογούμενοι, οι εργαζόμενοι και τα λαϊκά στρώματα ως καταναλωτές ρεύματος, οι εργαζόμενοι και τα λαϊκά στρώματα ως «καταναλωτές αέρα με μειωμένη περιεκτικότητα σε διοξείδιο του άνθρακα!»

* Πρώην πρόεδρος του ΣΕΕΝ «Εργατική Αλληλεγγύη»