Οι Ανεξάρτητοι Έλληνες / Σ. Ανδρονίδης

του Σ. Ανδρονίδη*

Οι Ανεξάρτητοι Έλληνες αποτελούν μία χαρακτηριστική περίπτωση πολιτικού κόμματος. Το κόμμα δημιουργήθηκε «διαδικτυακά», τον Φεβρουάριο του 2012, υπερβαίνοντας τον κλασικό τύπο συγκρότησης ενός πολιτικού κόμματος. Η πολιτική, προγραμματική και ιδεολογική του «κατασκευή» προέτασσε και προτάσσει τα προσίδια εθνικά-αντιμνημονιακά χαρακτηριστικά, κάτι που σημειολογικά διαφαίνεται και στον τίτλο του κόμματος. Οι Ανεξάρτητοι Έλληνες είναι οι εθνικά «περήφανοι» Έλληνες, που κινούνται ξεκάθαρα στον αντίποδα των Μνημονιακών «εξαρτημένων» Ελλήνων.

Σε αυτό το πλαίσιο, η....

συγκεκριμένη πολιτική συσσωμάτωση εγγράφει στο εσωτερικό της τα θεμελιώδη χαρακτηριστικά δύο διαιρετικών τομών: 

1. Ως κατεξοχήν ‘αντιμνημονιακό’ πολιτικό κόμμα, οι Ανεξάρτητοι Έλληνες τοποθετούνται με σαφήνεια στο ευρύτερο ‘αντιμνημονιακό’ στρατόπεδο. Είναι γνωστό πως η διαιρετική τομή ‘Μνημόνιο-Αντιμνημόνιο’ «εδαφικοποιεί» και κανονικοποιεί το πλαίσιο της κομματικής και πολιτικής διαπάλης. Το πολιτικό κόμμα των Ανεξάρτητων Ελλήνων διεκδίκησε την πολιτική εκπροσώπηση του ‘αντιμνημονιακού’ στρατοπέδου, εγγράφοντας τα άμεσα πολιτικά συστατικά της συγκεκριμένης διαιρετικής τομής και αποκρυσταλλώνοντας τα στο πεδίο του κοινωνικού. Την κρίσιμη και «κρισιακή» τριετία 2012-2015, οι Ανεξάρτητοι Έλληνες δραστηριοποιήθηκαν πολιτικά χρησιμοποιώντας το πρόσημο «αντί», επιδιώκοντας με αυτόν τον τρόπο την δομική διαφοροποίηση τους από το αντίπαλο πολιτικά φάσμα δυνάμεων.

2. Θεωρούμε πως οι Ανεξάρτητοι Έλληνες διαμόρφωσαν το πλαίσιο για την ανάδυση και την αποκρυστάλλωση και μίας δεύτερης διαιρετικής τομής. Αυτή η δεύτερη διαιρετική τομή ενυπάρχει στο εσωτερικό του κόμματος ως θεμελιώδες στοιχείο της πολιτικής και ιδεολογικής του ταυτότητας. Αυτή η δεύτερη τομή σχηματικά θα μπορούσε να αποκληθεί ως ‘Εξάρτηση-Μη εξάρτηση’. Η ίδια η μορφή δράσης των Ανεξάρτητων Ελλήνων «εργαλειοποίησε» την συγκεκριμένη τομή, προσδίδοντας της «ποιοτικά» χαρακτηριστικά. Το σχήμα ‘Εξάρτηση-Μη εξάρτηση’ κινείται πέριξ της τομής ‘Μνημόνιο-Αντιμνημόνιο. Έτσι, το κόμμα στοχοποιεί τα, πολιτικά και ιδεολογικά «εξαρτημένα» πολιτικά κόμματα των Μνημονίων (ΠΑΣΟΚ & Ν.Δ), προτάσσει την εθνικά «περήφανη» στάση του, την στιγμή που προσλαμβάνει τα χαρακτηριστικά μίας συνεπούς «ανεξάρτητης», «αντιεραρχικής» και  «αντιεξαρτησιακής» πολιτικής δύναμης.^[1]

Σε αυτήν την περίπτωση, η αποκρυστάλλωση της παραπάνω εγκάρσιας τομής αφενός μεν συσπειρώνει το στελεχικό δυναμικό του κόμματος, αφετέρου δε θέτει τις βάσεις για την συγκρότηση μίας κοινωνικής συμμαχίας που προβάλλει ως ταυτοτικό στοιχείο τα φορτισμένα ‘αντιμνημονιακά’ χαρακτηριστικά. Όμως, αυτή η βασική διάσταση της δράσης του κόμματος των Ανεξάρτητων Ελλήνων δεν ήρε το όλο πλαίσιο της προσίδιας Μνημονιακής «κανονικότητας», στο βαθμό που απεντάσσει και «απεδαφικοποιεί» (προγραμματικά & ιδεολογικά) τις νόρμες της βαθιάς οικονομικής-κεφαλαιοκρατικής κρίσης, καθώς και τις μετατοπίσεις που επιτελούνται στο πεδίο του κοινωνικού.  Οι Ανεξάρτητοι Έλληνες αποτελούν ένα «έκτακτο» και «κρισιακό» πολιτικό κόμμα. Η πρόσληψη του κοινωνικού και πολιτικού γίγνεσθαι προσλαμβάνει τους όρους μίας αέναης διαπάλης μεταξύ «ανεξάρτητων» και «εξαρτημένων», εκεί όπου οι διάφοροι «εξαρτημένοι» (βλέπε συγκεκριμένες πολιτικές δυνάμεις), λειτουργούν ως τοποτηρητές των ξένων δυνάμεων, των «διεθνών τοκογλύφων»^[2] και της καγκελαρίου της Γερμανίας, Άνγκελα Μέρκελ.

Η ως άνω δομική πολιτική αντίληψη (συστατικό χαρακτηριστικό της συγκροτησιακής ταυτότητας των Ανεξάρτητων Ελλήνων), «απλοποιεί» τις ίδιες τις νόρμες διεξαγωγής του κοινωνικού και πολιτικού παιγνίου, αγνοεί το πεδίο δράσης  του άρχοντος αστικού συγκροτήματος εξουσίας, αίρει το πλαίσιο της εκπροσώπησης κοινωνικών-ταξικών συμφερόντων, προβάλλοντας το στίγμα του «εθνικά ανεξάρτητου» και «περήφανου» κόμματος, ωσάν η δεδομένη «κατασκευή» να αίρει αυτομάτως το όλο πεδίο των κοινωνικών-ταξικών ανισοτήτων.

Μετά την διεξαγωγή των βουλευτικών εκλογών της 25^ης Ιανουαρίου, το κόμμα των Ανεξάρτητων Ελλήνων συνέβαλε στη συγκρότηση ενός συμμαχικού κυβερνητικού σχήματος με τον Συνασπισμό της Ριζοσπαστικής Αριστεράς (ΣΥΡΙΖΑ). Η σαφής αντιμνημονιακή κατεύθυνση είναι η λεπτή γραμμή που συνδέει τις δύο πολιτικές συσσωματώσεις. Είναι εντυπωσιακό το πόσο γρήγορα διήνυσαν οι Ανεξάρτητοι Έλληνες την πολιτική «απόσταση» που τους χώριζε από το πεδίο της κυβερνητικής εξουσίας. Η κυβερνητική συμμετοχή των Ανεξάρτητων Ελλήνων κινείται πάνω στον άξονα δόμησης ενός καθαρά «αντιμνημονιακού» (κυβερνητικού) σχήματος, που έχει ως βασικό στόχο την εφαρμογή του προγράμματος της Θεσσαλονίκης. Το συγκεκριμένο κυβερνητικό «πείραμα» θα κριθεί στην πράξη. 

Οι Ανεξάρτητοι Έλληνες αποτελούν ένα δεξιό πολιτικό κόμμα «υπεραπλούστευσης» του κοινωνικού και πολιτικού γίγνεσθαι.

---

[1] Το βασικό σύνθημα του κόμματος είναι χαρακτηριστικό: «Είμαστε πολλοί, είμαστε ανεξάρτητοι, είμαστε Έλληνες». Το ίδιο το σύνθημα συμφύεται οργανικά με την πολιτική δραστηριοποίηση του κόμματος των Ανεξάρτητων Ελλήνων.

[2] Είναι χαρακτηριστικό το πώς οι «ξένες δυνάμεις» και οι «διεθνείς τοκογλύφοι» που ποτέ δεν κατονομάζονται συγκεκριμένα, προσλαμβάνουν την μορφή και μίας εξόχως «μυστηριακής» και «συνωμοσιολογικής» αντίληψης της πολιτικής. Με αυτόν τον τρόπο, οι Ανεξάρτητοι Έλληνες ανήγαγαν  σε προμετωπίδα της πολιτικής τους δράσης μία ευρύτερη «συνωμοσιολογική» πρόσληψη του πολιτικού παιγνίου, η οποία συμπυκνώθηκε στο σύνθημα-προσταγή: «μας ψεκάζουν». Έτσι, οι «πονηροί διεθνείς τοκογλύφοι» «μας ψεκάζουν», καθότι απεργάζονται την «αδρανοποίηση» των «περήφανων» Ελλήνων, έχοντας ως βασικό στόχο την «αναίμακτη» εφαρμογή» των μνημονιακών μέτρων και δεσμεύσεων. Περιττό να σημειώσουμε το ότι η συνωμοσιολογία διαθέτει βαθιές ρίζες στο ελληνικό κομματικό-πολιτικό σύστημα.  Βασικός σημαιοφόρος αυτής της «συνωμοσιολογικής» αντίληψης έγινε ο ίδιος ο πρόεδρος του κόμματος και νυν υπουργός Εθνικής Άμυνας, Πάνος Καμμένος. Διάφοροι πολιτικοί αναλυτές έκαναν λόγο για τους «ψεκασμένους Έλληνες». Διαφωνούμε με αυτόν τον χαρακτηρισμό, στον βαθμό που η συγκροτησιακή «διαιρετική» ταυτότητα των Ανεξάρτητων Ελλήνων οδηγεί στην ανύψωση και στην «εργαλειοποίηση» συνωμοσιολογικών αντιλήψεων και θεωριών. Οι «ψεκασμένοι» ‘Ελληνες είναι  το κόμμα των Ανεξάρτητων Ελλήνων που αγνοεί το στοιχείο της ταξικής συγκρότησης της κοινωνίας. 

*πολιτικός επιστήμονας, υποψήφιος διδάκτωρ ΑΠΘ