Οι "ανεξάρτητοι" υποψήφιοι. Η περίπτωση του Κώστα Κουλουρίδη / του Σ. Ανδρονίδη

Ο ανεξάρτητος υποψήφιος δήμαρχος Χαλκίδης
Κ. Κολουρίδης

του Σίμου Ανδρονίδη*

Εν όψει των επικείμενων δημοτικών και
περιφερειακών εκλογών, γίνεται πολύς λόγος για τις υποψηφιότητες ανεξάρτητων
δημάρχων και περιφερειαρχών.  Υπάρχουν "ανεξάρτητοι" υποψήφιοι οι οποίοι για λίγο καιρό «υποστέλλουν» τις...

κομματικές
σημαίες, επιδιώκοντας κατ’ αυτό τον τρόπο να «εμβαπτιστούν» στα νάματα της
«ακηδεμόνευτης» και «ακομμάτιστης» πορείας και υποψηφιότητας. Ιδιαίτερα την
σημερινή εποχή, όπου η προϊούσα κρίση πολιτικής εκπροσώπησης έχει «πλήξει»
ιδιαίτερα τα  δύο πρώην πλέον μεγάλα
κόμματα εξουσίας, τη Ν.Δ και το ΠΑΣΟΚ. Οι δομικές μεταβολές που έχουν επέλθει
στο πολιτικό και στο κομματικό σύστημα επηρεάζουν και το πλαίσιο της πολιτικής
διαπάλης και σύγκρουσης.

   

Εν όψει των επερχόμενων δημοτικών και
περιφερειακών εκλογών, (αλλά και των Ευρωεκλογών) τα κόμματα της συγκυβέρνησης,
και ιδιαίτερα η Ν.Δ ως ο μείζον κυβερνητικός εταίρος, επιδιώκουν την
αποπολιτικοποίηση και την αποϊδεολογικοποίηση μίας εξόχως πολιτικής
αναμέτρησης. Από την άλλη πλευρά,  το
κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης ο ΣΥΡΙΖΑ, δεν θέτει με ακρίβεια το
πραγματικό διακύβευμα των επικείμενων εκλογικών αναμετρήσεων.

  

Και αν εστιάσουμε στο τοπικό-δημοτικό
επίπεδο, το διακύβευμα των εκλογών σχετίζεται με την σημαντική υποβάθμιση του
βιοτικού επιπέδου των εργαζομένων που ζουν στα μεγάλα αστικά κέντρα. Οι
περιοριστικές πολιτικές λιτότητας, τα αντιλαϊκά-αντεργατικά μέτρα, τα μέτρα που
ευνοούν τα συμφέροντα των μονοπωλίων και της κυρίαρχης αστικής τάξης έχουν
οδηγήσει σε έναν κοινωνικό «ερειπιώνα». Η κοινωνική κίνηση προς «τα κάτω» που
έχει συντελεστεί σε επίπεδο αστικών κέντρων έχει μεταβάλει ριζικά και δομικά
την κοινωνική σύνθεση, την κοινωνική «ανθρωπογεωγραφία» των πόλεων.

 Τα αντιλαϊκά-αντεργατικά μέτρα έχουν συμβάλλει
στη διάρρηξη του κοινωνικού «ιστού» των πόλεων, μεγεθύνοντας κατ’αυτό τον τρόπο
τις κοινωνικές ανισότητες. Πλέον, στα αστικά κέντρα, γίνεσαι «μάρτυρας» της
ύπαρξης «μικρών πόλεων που ενυπάρχουν εντός του «σώματος» της πόλης», εκεί όπου
διαβούν άτομα μεσαίων-αστικών και αστικών στρωμάτων, τα οποία και δεν έχουν
επηρεαστεί σχεδόν καθόλου από την βαθιά και οξυμμένη οικονομική-καπιταλιστική
κρίση.

  Πλέον, η ανεργία, η φτώχεια, η εξαθλίωση, οι
ελαστικές σχέσεις εργασίας, τα γλίσχρα επιδόματα φτώχειας και διαχείρισης της
φτώχειας που μόνο κατ΄ευφημισμόν ονομάζονται μισθοί, έχουν γίνει καθημερινό
βίωμα για εκατοντάδες εργαζόμενους που ζουν στα αστικά κέντρα της χώρας.

 Η προεκλογική αντιπαράθεση των κομμάτων
(Ν.Δ-ΣΥΡΙΖΑ) εξαντλείται αφενός μεν σε θέματα που άπτονται της  Μνημονιακής διαχείρισης, αφετέρου δε σε ποιο
κόμμα θα «κόψει» πρώτο το νήμα των εκλογών, συγκεντρώνοντας το υψηλότερο
ποσοστό. Οι περιβόητοι ‘ανεξάρτητοι’ υποψήφιοι εξαρτώμενοι από πλείστες όσες
κομματικές δεσμεύσεις και ελπίζοντας στη στήριξη των τοπικών βουλευτών και των
«εκλογικών» μηχανισμών τους, δεν αρθρώνουν λόγο που να εστιάζει στη «νέα»
κοινωνική ανθρωπογεωγραφία των πόλεων. Και εδώ ανακύπτουν  μείζονα ερωτήματα: Πόσο ‘ανεξάρτητος’ από
κόμματα και ποικίλα συμφέροντα μπορεί να είναι ένας υποψήφιος δήμαρχος ή
περιφερειάρχης, όταν αποδέχεται τις νόρμες της Μνημονιακής διαχείρισης και
ρύθμισης; Όταν δεν αρθρώνει αντι-ηγεμονικό πολιτικό λόγο που να στρέφεται
ενάντια στις πολιτικές λιτότητας; Όταν «σιωπά» και επί της ουσίας αποδέχεται
πολιτικές όπως η ιδιωτικοποίηση της διαχείρισης και συγκομιδής απορριμμάτων;

 Η διαδικασία αυτή είναι διαδικασία αντίθετης
φοράς και αφορά και τα κόμματα. Δομικές αντιφάσεις σωρεύονται στο εσωτερικό των
κομμάτων. Για ποιο λόγο η Ν.Δ που «επενδύει» στην «ανεξαρτησία» της περιβόητης
Τοπικής «Αυτοδιοίκησης», που «επενδύει» στην αποπολιτικοποίηση των εκλογών,
«χρίζει» ως υποψήφιους δήμαρχους και περιφερειάρχες κομματικά στελέχη;
Προφανέστατα, επιδιώκει μία καλή εκλογική καταγραφή ενεργοποιώντας
κομματικούς-εκλογικούς μηχανισμούς.

  Σε αυτό το εξόχως αντιφατικό πλαίσιο,
ξεχωρίζει μία περίπτωση. Είναι η περίπτωση του
Κώστα Κουλουρίδη, ο οποίος κατέρχεται ως ανεξάρτητος υποψήφιος δήμαρχος
Χαλκίδας. Και σε αυτή την περίπτωση, η λέξη ανεξάρτητος βρίσκει το πραγματικό
νόημα της. Απαλλαγμένος από πάσης φύσεως ιδιωτικά συμφέροντα, και ταγμένος εδώ
και πολλά χρόνια στο πλευρό των εργαζόμενων και των άνεργων της περιοχής
(Χαλκίδα), επιδιώκει να κάνει την μεγάλη ανατροπή.  Η υποψηφιότητα του στηρίζεται από τους
εργαζόμενους και τους άνεργους της Χαλκίδας, μίας περιοχής η οποία έχει πληγεί
σε πολύ μεγάλο βαθμό από την ανεργία και την αποβιομηχάνιση. Επίσης, η
υποψηφιότητα του συγκεντρώνει την στήριξη
συνδικάτων και συνδικαλιστικών οργανώσεων, καθώς αριστερών συλλογικοτήτων,
όπως η ΑΝΤΑΡΣΥΑ. Είναι μία πραγματική ανεξάρτητη υποψηφιότητα «από τα κάτω»,
εκεί που η πολιτική, προγραμματική και ιδεολογική διαπάλη σημασιοδοτείται και
νοηματοδοτείται καθημερινά.  Με «θητεία»
χρόνων στους εργατικούς αγώνες και στο εργατικό κίνημα της περιοχής, γνωρίζει
πολύ καλά τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι.

  Μία υποψηφιότητα που «σφυρηλατείται» μέσα
στους χώρους εργασίας, εκεί όπου καθημερινά διαμορφώνονται ταξικές συνειδήσεις,
αποδεικνύοντας ότι η πολιτική δεν είναι μία διαδικασία που συνομολογείται
μεταξύ κυρίων «από τα πάνω», μεταξύ «πολιτευτών» που διαβούν σε «εσώκλειστα»
κομματικά γραφεία, αλλά αφορά πρώτα και κύρια, την καθημερινή πολιτική διαπάλη
και σύγκρουση και την ενεργοποίηση συλλογικών υποκειμένων δράσης. Το  πλήρες νόημα της λέξης ανεξάρτητος ανάγεται
στη κοινωνική-εργατική  σφαίρα. Το
«ανεξάρτητο» στίγμα της υποψηφιότητας του Κώστα Κουλουρίδη, «εμπνέεται» από
τους «από τα κάτω» και απευθύνεται στους «από κάτω».

  Η υποψηφιότητα του Κώστα Κουλουρίδη σπάει τα
δεσμά των ποικίλων και ποικιλώνυμων εξαρτήσεων, με αποτέλεσμα να συνιστά ένα
εξαιρετικά ενδιαφέρον κοινωνικό και πολιτικό «πείραμα», και μάλιστα σε επίπεδο
μικρο-πολιτικής, σε επίπεδο τοπικής διοίκησης. Ιδιαίτερα σε μία εποχή σαν την
σημερινή, όπου, «όλο και πιο πολύ, πράγματι, οι πολιτικές συγκρούσεις και
αντιπαραθέσεις απομακρύνονται από τις
ευρύτερες θεματικές που επιδίωκαν τη νομιμοποίηση τους μέσα από τη «γενική
βούληση» και τη «δημοκρατική νομιμότητα» για να επικεντρωθούν σ’ ένα λόγο που
επικαλείται την «εγχειρηματική λογική» και τη μετά λόγου γνώσεως τεχνική
αυθεντία των ‘’ειδικών’’».[1]  

Η υποψηφιότητα «από τα κάτω» του Κώστα
Κουλουρίδη δείχνει το δρόμο προς την κατεύθυνση της κινητοποίησης, της
συλλογικότητας και της αλληλεγγύης.  Ένα
παρόμοιο πείραμα συλλογικότητας και ώσμωσης με την κοινωνία και τους
εργαζόμενους έχει παρατηρηθεί στη Βραζιλία και στο δήμο του Porto Alegre με τον
«συμμετοχικό προϋπολογισμό», ο οποίος επιτρέπει στους τοπικούς πληθυσμούς- σε
κάθε συνοικία του Porto Alegre και τώρα, σε κάθε περιφέρεια της Πολιτείας, της Rio
Grande do Sul-να αποφασίζει, κατά τη διάρκεια ανοικτών σε όλο τον πληθυσμό
συνελεύσεων, τις προτεραιότητες του δημόσιου προϋπολογισμού που επενδύεται στην
περιοχή τους. Μ’ άλλα λόγια, ο ίδιος ο πληθυσμός είναι αυτός που καθορίζει, σε
μια γνήσια εκδήλωση άμεσης δημοκρατίας, εάν
θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν τα χρήματα του προϋπολογισμού για την
κατασκευή ενός δρόμου, ενός σχολείου ή ενός ιατρικού κέντρου».[2]   

---

 [1]
Βλ.σχετικά, Τσουκαλάς
Κωνσταντίνος, ‘Είκοσι Χρόνια Μετά.’ Σε  Άλκης
Ρήγος, Κωνσταντίνος Τσουκαλάς, επιμ., ‘Η Πολιτική Σήμερα. Ο Νίκος Πουλαντζάς
και η Επικαιρότητα του Έργου του.’ Εκδόσεις Θεμέλιο, Αθήνα, 2001, σελ.33.

[2] Lowy Michael, ‘Δημοκρατία και Σοσιαλισμός.
Σκέψεις εμπνευσμένες από ένα δοκίμιο του Νίκου Πουλαντζά’. Σε Άλκης Ρήγος,
Κωνσταντίνος Τσουκαλάς, επιμ., ‘Η Πολιτική Σήμερα. Ο Νίκος Πουλαντζάς και η
Επικαιρότητα του Έργου του. Εκδόσεις Θεμέλιο, Αθήνα, σελ.502.

*πολιτικός επιστήμονας, υποψήφιος διδάκτωρ ΑΠΘ