Ομιλία Κουβέλη στο συνέδριο ΔΗΜΑΡ - Μπορούμε και θα τα καταφέρουμε

Εδώ, στον «Κεραμεικό», πραγματοποιήσαμε το 1ο συνέδριο της Δημοκρατικής Αριστεράς.

Συγκροτήσαμε τη Δημοκρατική Αριστερά, πολίτες από τον ευρύτερο χώρο της Αριστεράς, της ανανεωτικής Αριστεράς, της οικολογίας και του σοσιαλιστικού χώρου. Πολίτες που θελήσαμε να...

κάνουμε ένα νέο ξεκίνημα, να συγκροτήσουμε όχι ένα ακόμη κόμμα, αλλά ένα διαφορετικό κόμμα της Αριστεράς.

Όλοι όσοι συγκροτήσαμε τη Δημοκρατική Αριστερά εμπνεόμαστε από τις ιδέες της ισότητας, της κοινωνικής δικαιοσύνης, του δημοκρατικού σοσιαλισμού.

Λέγαμε, τότε, ότι ιδρύοντας το κόμμα μας απαντάμε στο διογκούμενο αίτημα της ελληνικής κοινωνίας για ριζική ανασυγκρότηση του πολιτικού πεδίου και των κομματικών φορέων, αλλά και στην ανάγκη για τη διαμόρφωση μιας σύγχρονης εναλλακτικής πολιτικής πρότασης.

Για να διαμορφώσουμε μια Αριστερά που παρεμβαίνει στο παρόν επιδιώκοντας να επηρεάσει τις εξελίξεις. Που μάχεται για την έξοδο από την κρίση και την ανασυγκρότηση της χώρας, με τις αρχές της κοινωνικής αλληλεγγύης, του δίκαιου επιμερισμού των βαρών, της ανανέωσης των κοινωνικών δικαιωμάτων, της βιώσιμης και δίκαιης ανάπτυξης.

Σήμερα, σχεδόν 3 χρόνια μετά, είμαστε πάλι εδώ, έχοντας κάνει σημαντικά βήματα, έχοντας δώσει κρίσιμες μάχες.

Σήμερα είμαστε ένα κοινοβουλευτικό κόμμα. Ένας σημαντικός αριθμός των πολιτών βρίσκεται κοντά στις θέσεις μας και ένας πολύ μεγαλύτερος μας παρακολουθεί με ενδιαφέρον. Αυτά δεν τα λέμε αυτάρεσκα. Έχουμε συναίσθηση της ευθύνης μας έναντι της χώρας. Θα εργασθούμε συστηματικά και συλλογικά, για να ανταποκριθούμε στις προσδοκίες των πολιτών. Για να ανοίξουμε μαζί τους το δρόμο για την έξοδο από την κρίση και την προοδευτική ανασυγκρότηση της χώρας.

Δίνουμε μια δύσκολη μάχη στο πολιτικό επίπεδο. Και είναι δύσκολη η προσπάθειά μας γιατί προσπερνάμε τη λογική του «άσπρου–μαύρου». Προσπερνάμε το μονόδρομο και δεν συναινούμε στις συντηρητικές πολιτικές που ασκούνται στην Ελλάδα και την Ευρώπη. Γιατί δεν συναινούμε στον αριστερό λαϊκισμό, που τροφοδοτεί αυταπάτες και αναπαράγει παθογένειες του παρελθόντος. Γιατί επιδιώκουμε να αναδείξουμε και να ισχυροποιήσουμε μια διαφορετική πολιτική πρόταση. Ένα διαφορετικό δρόμο προοδευτικών λύσεων. Λύσεις που δεν είναι εύκολες, αλλά είναι εφικτές. Λύσεις κοινωνικά δίκαιες, που δεν αποδομούν την κοινωνία, αντιπαλεύουν τη δημοκρατική συρρίκνωση και εμβαθύνουν τη δημοκρατία οικονομικά, κοινωνικά, πολιτικά.

Σήμερα ξεκινάμε τις εργασίες του 2ου συνεδρίου μας. Στόχος μας είναι η διατύπωση της πολιτικής μας πρότασης για την έξοδο από την κρίση με την οικονομία ζωντανή και την κοινωνία όρθια. Στόχος μας είναι η δημιουργία των πολιτικών προϋποθέσεων ώστε να γίνει δυνατή η υλοποίηση αυτής της πρότασης.

Συζητάμε ανοικτά, με συντροφικό πνεύμα και αλληλεγγύη. Μέσα από μια ανοιχτή δημοκρατική διαδικασία θα καταλήξουμε στις αποφάσεις μας και θα εργαστούμε συλλογικά για την υλοποίησή τους.

Συγκροτήσαμε τη Δημοκρατική Αριστερά μέσα στην περίοδο της κρίσης.

Παρουσιάσαμε ένα νέο πολιτικό σχέδιο για τη έξοδο από την κρίση, που αναγνώριζε το δεσμευτικό πλαίσιο της χώρας και ταυτόχρονα επιχειρούσε να το αλλάξει. Δεν ψηφίσαμε τα μνημόνια διότι βλέπαμε ότι ήταν άδικα και τα λάθη της συνταγής οδηγούσαν στην αναπαραγωγή της κρίσης. Υποστηρίξαμε τη σταδιακή απαγκίστρωση από τους επαχθείς όρους, παράλληλα με την προώθηση μεγάλων δημοκρατικών μεταρρυθμίσεων στο κράτος.

Δεν επιλέξαμε τα εύκολα, τα μεγάλα λόγια και τις ψηφοθηρικές υποσχέσεις. Δεν επενδύσαμε προεκλογικά στην αγανάκτηση των πολιτών.

Στις δύο επάλληλες εκλογικές αναμετρήσεις του 2012 παρουσιάσαμε την πολιτική μας πρόταση. Στη βάση των δεδομένων που δημιουργήθηκαν μετά τις εκλογές του Ιουνίου, αποφασίσαμε να στηρίξουμε και να μετάσχουμε στην κυβέρνηση συνεργασίας, με υψηλό αίσθημα ευθύνης απέναντι στην κοινωνία και τη χώρα.

Δεν καθίσαμε στη βολική και ευρύχωρη θέση της αντιπολίτευσης, δεν μείναμε στην άκρη κάνοντας πως δεν ακούμε, όταν αυτό που χρειαζόταν η χώρα ήταν η άμεση παρέμβαση για την αποτροπή του εκτροχιασμού και της χρεοκοπίας. Πήραμε την ευθύνη να υπάρξει κυβέρνηση και είχαμε αποφασιστική συμβολή στο να μείνει η Ελλάδα στο ευρώ, μια εξέλιξη που δεν ήταν αυτονόητη. Δεν μας συγκίνησε ξαφνικά η κυβερνητική εξουσία. Όμως η αγωνιστική πολιτική στάση δεν ταυτίζεται με υποχρεωτική παραμονή στα έδρανα της αντιπολίτευσης.

Συμμετέχοντας στην κυβέρνηση προσπαθήσαμε να ενισχύσουμε τη διαπραγματευτική της στάση έναντι των δανειστών. Δώσαμε μάχη για ισοδύναμα μέτρα. Πετύχαμε τη ρύθμιση που προβλέπει ότι το 70% της όποιας υπερκάλυψης των δημοσιονομικών στόχων θα κατευθύνεται στην κοινωνική πολιτική και όχι στην εξυπηρέτηση του χρέους. Ξεκινήσαμε ριζικές διαρθρωτικές αλλαγές στη δημόσια διοίκηση με αξιολόγηση δομών και προσωπικού.

Η συμμετοχή μας στην κυβέρνηση δεν ήταν βεβαίως χωρίς αδυναμίες. Αδυναμίες που τις εντοπίσαμε και σίγουρα αποτελούν χρήσιμη εμπειρία για τη βελτίωση του κόμματός μας και των συλλογικών μας λειτουργιών.

Δεν συμφωνούσαμε με όλα όσα έγιναν από την κυβέρνηση συνεργασίας. Πήραμε θέση με τη στάση μας, με την ψήφο μας.

Αντιταχθήκαμε στο ζήτημα των εργασιακών σχέσεων και καταψηφίσαμε το συνολικό πακέτο. Πιέσαμε για μια μεγάλη φορολογική μεταρρύθμιση που θα αποκαθιστούσε τη δικαιοσύνη. Αντιταχθήκαμε στη σύνδεση της κινητικότητας με τις απολύσεις στο δημόσιο τομέα.

Λέγαμε τον Μάρτιο σε αυτήν την αίθουσα:

« Η στήριξη και η συμμετοχή μας στην κυβέρνηση διεκδικούμε να έχει αντίκρισμα και αποτελέσματα στις εφαρμοζόμενες πολιτικές. Να συνιστά συμμετοχή και ταυτόχρονα έλεγχο της εξουσίας».

Η αποχώρησή μας από την κυβέρνηση προέκυψε ακριβώς διότι τα πράγματα κινήθηκαν σε διαφορετική κατεύθυνση. Η κυβέρνηση συνεργασίας σταδιακά μετατράπηκε σε μονοκομματική της Νέας Δημοκρατίας και υπήρξε σαφής συντηρητική στροφή, η οποία συνοδεύτηκε με συστηματική απόρριψη των προτάσεων της ΔΗΜ.ΑΡ.

Η παραμονή μας στην Κυβέρνηση θα μετέτρεπε τη συμμετοχή μας σε μια στήριξη χωρίς αντίκρισμα στις εφαρμοζόμενες πολιτικές. Όμως Αριστερά της ευθύνης δεν σημαίνει και υποχρεωτική συμμετοχή σε κυβέρνηση άνευ όρων.

Η αποχώρησή μας από την κυβέρνηση δεν μεταβάλλει τη στάση ευθύνης που έχουμε απέναντι στα προβλήματα της χώρας. Το αποδεικνύουμε καθημερινά με τη θετική ψήφο μας σε σειρά νομοθετικών ρυθμίσεων που εκτιμούμε ότι είναι σε σωστή κατεύθυνση. Το αποδεικνύουμε καταθέτοντας εναλλακτικές προτάσεις όταν διαφωνούμε. Στόχος μας είναι η διέξοδος από την κρίση με τη μετακίνηση του άξονα των λύσεων σε προοδευτική κατεύθυνση.

Δεν πιστεύουμε ότι η χώρα, με αυτό το πρόγραμμα προσαρμογής, θα βγει από την κρίση. Τα δημόσια οικονομικά μπορεί να σταθεροποιηθούν αλλά το κοινωνικό κόστος δεν μετριέται. Το βλέπουμε: Τεράστια ύφεση. Παραγωγική καθίζηση. Στέγνωμα της αγοράς. Πτώση της ζήτησης. Πιστωτική ασφυξία. Υπερφορολόγηση. Άδικη κατανομή των βαρών και μεγέθυνση των ανισοτήτων.

Οι συνθήκες ζωής επιδεινώνονται βίαια για την πλειονότητα της κοινωνίας. Η ανεργία έχει λάβει εκρηκτικές διαστάσεις. Η μείωση των εισοδημάτων είναι τεράστια. Μεγάλα τμήματα του πληθυσμού αδυνατούν να καλύψουν βασικές βιοτικές ανάγκες. Πολλά νοικοκυριά πέρσι και φέτος δεν κατάφεραν να εξασφαλίσουν τη θέρμανσή τους. Πάνω από ένα εκατομμύριο συνάνθρωποι μας δεν έχουν πρόσβαση σε ιατροφαρμακευτική περίθαλψη.

Δεν θα ησυχάσουμε αν δεν αποτρέψουμε την ανθρωπιστική κρίση, αν δεν ανακόψουμε την φτωχοποίηση, αν δεν ανακουφίσουμε τον πληθυσμό, αν δεν δημιουργήσουμε βάσιμη και ρεαλιστική ελπίδα για το λαό και τη χώρα.

Το πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής ήταν και είναι οικονομικά αναποτελεσματικό και κοινωνικά άδικο. Το λέγαμε πάντα. Το λέμε και σήμερα.

Ήταν μονόδρομος αυτή η βίαιη προσαρμογή; Η υποβάθμιση των εργασιακών σχέσεων, η μείωση του κατώτατου μισθού, η συνεχής επιβάρυνση των ίδιων γνωστών υποζυγίων;

Όχι. Το πρόγραμμα προσαρμογής αλλά και ο τρόπος με τον οποίο αυτό εφαρμόστηκε περιείχε ετεροβαρή κοινωνικό επιμερισμό, με λανθασμένες παραδοχές και εσφαλμένο σχεδιασμό.

Δεν συμμεριζόμαστε το αφήγημα της επιτυχίας που καλλιεργεί η κυβέρνηση. Πιστεύουμε μάλιστα ότι συνιστά αυτοπαγίδευση της κυβέρνησης αφού έτσι ενθαρρύνεται και η τρόικα για τη συνέχιση της ίδιας πολιτικής. Ενθαρρύνεται και δεν μετακινείται όσο η κυβέρνηση μεταθέτει στο μέλλον τα κρίσιμα θέματα και μένει καθηλωμένη σε πεδία όπου επιβεβλημένη ήταν και είναι η αλλαγή πολιτικής.

Η συνέχιση όμως αυτής της πολιτικής δεν έχει μόνο ως επίπτωση τη φτωχοποίηση των πολιτών. Ταυτόχρονα συρρικνώνει τις μακροοικονομικές προοπτικές της χώρας. Αυτό που προοιωνίζεται είναι το πέρασμα σε μια κατάσταση στασιμότητας, χωρίς ουσιαστική αύξηση στην απασχόληση και στα εισοδήματα. Ο τρόπος που επιτεύχθηκε το πρωτογενές πλεόνασμα το κάνει μη διατηρήσιμο αν δεν υπάρξει ανάπτυξη.

Πρέπει να υπάρξει αλλαγή πολιτικής. Και προφανώς δεν είναι ρεαλιστική πρόταση για αλλαγή πολιτικής αυτή που επαγγέλλεται η αξιωματική αντιπολίτευση.

Ο ΣΥΡΙΖΑ διατηρεί στο λόγο του ισοπεδωτική προσέγγιση, εύκολη και ανέξοδη ρητορεία και υποσχεσιολογία, αρνούμενος να υποστηρίξει τις αναγκαίες αλλαγές για τον εξορθολογισμό της κατάστασης. Από τη μια επαναλαμβάνει την πρόταση μονομερούς καταγγελίας του μνημονίου και από την άλλη μιλάει για επαναδιαπραγμάτευση. Μια τέτοια όμως πολιτική τακτική εμπεριέχει τον κίνδυνο της απομόνωσης της χώρας από το ευρωπαϊκό γίγνεσθαι και συνακόλουθα τον κίνδυνο περιδίνησής της.

Δεν υπάρχουν εύκολες λύσεις. Υπάρχουν όμως διαφορετικές λύσεις από αυτές που αποδέχεται η πολιτική που ακολουθεί η Κυβέρνηση. Υπάρχουν λύσεις οικονομικά αποτελεσματικές σε σύγκριση με την αδιέξοδη πολιτική της μονόπλευρης λιτότητας, της υπερφορολόγησης και της απίσχανσης της οικονομίας.

Αυτό προϋποθέτει μια άλλη στάση. Η χώρα χρειάζεται μια πραγματική επαναδιαπραγμάτευση με τους δανειστές και ταυτόχρονα την προώθηση ενός προγράμματος δημοκρατικών μεταρρυθμίσεων στο κράτος και την οικονομία. Όχι για να ξηλωθεί το πρόγραμμα προσαρμογής, αλλά για να αλλάξει ουσιαστικά.

Πρέπει να ανακοπεί η λογική της διαρκούς λήψης νέων μέτρων. Να αλλάξουν τα μέτρα που έχουν αποδειχθεί καταφανώς αναποτελεσματικά. Να ανακαθοριστεί ο επιμερισμός των βαρών ώστε να αρθεί η άδικη πρακτική να καλούνται διαρκώς να βάζουν πλάτη για να κρατάνε τη χώρα όρθια οι ίδιοι και οι ίδιοι. Να δοθεί προτεραιότητα στην πραγματική ανασυγκρότηση του κράτους αντί των οριζόντιων απολύσεων. Να αποσυρθούν ρυθμίσεις και να καταπολεμηθούν οι πρακτικές που κρατάνε ψηλά τις τιμές. Να μην απελευθερωθούν οι ομαδικές απολύσεις εργαζομένων και να υπάρξει αύξηση του κατώτατου μισθού. Να μειωθεί η υπερφορολόγηση των συνεπών φορολογουμένων και των μισθωτών με φορολόγηση όλων των εισοδημάτων σε ενιαία προοδευτική κλίμακα ανεξάρτητα από την πηγή προέλευσης.

Να μειωθεί ο φόρος ακινήτων και να συνδεθεί με το σύνολο της ακίνητης περιουσίας του κάθε φορολογούμενου και όχι κάθε ακινήτου ξεχωριστά, με προοδευτική κλίμακα και αφορολόγητο όριο. Να διατηρηθεί η απαγόρευση πλειστηριασμών έως το Δεκέμβριο του 2015.

Δεν πρέπει να προστατεύονται τα ειδικά συμφέροντα σε βάρος του γενικού συμφέροντος και να μεταφέρεται στο σύνολο της κοινωνίας το κόστος που πρέπει να πληρώσουν οι κατέχοντες, οι φοροδιαφεύγοντες, όσοι διαχειρίστηκαν το δημόσιο χρήμα με άνομο τρόπο.

Και βέβαια όλα αυτά πρέπει να αποτελέσουν μέρος μιας διαφορετικής συνολικά πολιτικής αντιμετώπισης.

Ήρθε η ώρα της απεμπλοκής από το μνημόνιο, με όρους όμως πραγματικούς και όχι επικοινωνιακούς. Απεμπλοκή από το μνημόνιο δεν σημαίνει επιστροφή στην προ κρίσης εποχή. Δεν σημαίνει ευκολία δανεισμού και άρα πελατειακές παροχές.

Σημαίνει μια νέα συμφωνία με τους εταίρους. Ένα Σύμφωνο Ανάπτυξης που θα δίνει έμφαση στην απασχόληση και στην κοινωνική συνοχή και θα περιλαμβάνει τις προαναφερόμενες αλλαγές στο πρόγραμμα προσαρμογής.

Η μεγάλη εικόνα της λύσης του ελληνικού προβλήματος περιλαμβάνει ουσιαστική μείωση των επιβαρύνσεων του χρέους. Περιλαμβάνει επίσης ένα ισχυρό πρόγραμμα αναπτυξιακών παρεμβάσεων, ικανό να αντιμετωπίσει την ύφεση, να ανατάξει την οικονομία, να δημιουργήσει θέσεις εργασίας και νέα εισοδήματα. Αυτό είναι το πλαίσιο μέσα στο οποίο οφείλει να κινηθεί η κυβέρνηση.

Πιστεύουμε στις δυνατότητες των Ελλήνων. Δεν χωρίσαμε τους Έλληνες σε υπαλλήλους του δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα. Δεν ισχυριστήκαμε ποτέ πως δεν υπήρχε πρόβλημα στον δημόσιο τομέα. Όμως και σε αυτό το πεδίο διεκδικήσαμε διαφορετικές λύσεις. Διεκδικήσαμε τον εξορθολογισμό και τις μεγάλες αλλαγές που θα σέβονται όμως το κράτος δικαίου. Αλλαγές βασισμένες σε σχέδιο και όχι σε ιδεοληπτικές προσεγγίσεις που επιβάλλουν μείωση του ρυθμιστικού ρόλου του κράτους και τη συνολική απόσυρσή του από την κοινωνική και οικονομική ζωή.

Στόχος μας δεν είναι να επαναφέρουμε στη ζωή ένα κράτος που απλά θα ενσωματώνει αιτήματα και θα ικανοποιεί ετερόκλητες απαιτήσεις μέσω πελατειακών οδών και δομών. Έχουμε απορρίψει τον κρατισμό και αντιμαχόμαστε τις στρεβλώσεις και τις παθογένειες. Είμαστε το κόμμα της Αριστεράς που δεν χάιδεψε και δεν χαϊδεύει αυτιά και κομματικές πελατείες.

Δεν μπορούμε όμως να συναινέσουμε στις εφαρμοζόμενες πολιτικές για τον ευρύτερο δημόσιο τομέα. Και δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε διότι οι παρεμβάσεις αυτές δεν συνιστούν μεταρρύθμιση. Δεν παράγουν θετικό αποτέλεσμα. Δυναμιτίζουν την κοινωνική ειρήνη, μετακυλύουν τα κόστη στους πολίτες με αμφίβολα αποτελέσματα στο δημοσιονομικό πεδίο.

Και να είστε βέβαιοι: η δική μας πρόταση είναι η μεταρρυθμιστική πρόταση. Είναι η πρόταση που στοχεύει και οδηγεί σε ένα κράτος αποτελεσματικό, ένα κράτος επιτελικό που προσφέρει ποιοτικές υπηρεσίες στον πολίτη, που δεν είναι εμπόδιο στην επιχειρηματικότητά του και που ταυτόχρονα μεριμνά για τους αδύναμους.

Τα προβλήματα του ιδιωτικού τομέα πρέπει να τεθούν στο επίκεντρο. Ο ιδιωτικός τομέας πρέπει να ενισχυθεί με στόχο την ανασυγκρότηση, τη δημιουργία νέου πλούτου, νέων θέσεων εργασίας. Μια Ελλάδα που παράγει και δημιουργεί είναι το στοίχημα και αυτό το στοίχημα μπορεί να κερδηθεί με ισχυρές παραγωγικές επιχειρήσεις.

Ενίσχυση του ιδιωτικού τομέα σημαίνει υπέρβαση της πιστωτικής ασφυξίας, ευνοϊκότερο περιβάλλον για τις επιχειρήσεις, με άρση αδικαιολόγητων εμποδίων, με αντιμετώπιση της γραφειοκρατίας και της διαφθοράς. Σημαίνει ένα νέο σταθερό φορολογικό πλαίσιο, που θα λειτουργεί ενισχυτικά για την ανάπτυξη και τις επενδύσεις.

Υποστήριξη του ιδιωτικού τομέα σημαίνει προτεραιότητα σε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις για να ξεπεραστούν προβλήματα εσωστρέφειας, τεχνολογικής υστέρησης και έλλειψης χρηματοδότησης. Η μικρομεσαία επιχειρηματικότητα είναι η ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας.

Επειδή ο ιδιωτικός τομέας όμως είναι οι άνθρωποί του και οι επιπτώσεις της κρίσης είναι βαρύτατες, πρέπει άμεσα να διασφαλιστεί η πρόσβαση όλων των ασφαλισμένων του Οργανισμού Ασφάλισης Ελεύθερων Επαγγελματιών στο σύστημα ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, ανεξαρτήτως των ασφαλιστικών οφειλών τους. Προτείναμε αποποινικοποίηση των οφειλών και ευνοϊκότερες ρυθμίσεις με μείωση του ύψους των εισφορών για τους ασφαλισμένους που κινδυνεύουν από τη φτώχεια.

Ιδιωτικός τομέας είναι και οι υπάλληλοι του ιδιωτικού τομέα. Πολίτες που είτε έχασαν την εργασία τους είτε εργάζονται ανασφάλιστοι, με χαμηλές αποδοχές και με το συνεχή φόβο και την απειλή μιας πιθανής απόλυσης. Γι’ αυτό δώσαμε πέρυσι, όπως προείπα, τη μάχη για τα εργασιακά δικαιώματα. Γιατί γνωρίζαμε πως μια υποχώρηση τότε, μια αποδοχή των υποδείξεων των δανειστών θα έφερνε αυτά τα σημερινά αποτελέσματα. Δυστυχώς όμως και τότε δεν εισακουστήκαμε.

Δεν χωρίζουμε την κοινωνία, αλλά η προτεραιότητά μας είναι οι αδύναμοι. Η κάλυψη των βασικών βιοτικών αναγκών μέσα από τη θεσμοθέτηση του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος αποτελεί αδήριτη ανάγκη σε συνθήκες οξείας κοινωνικής κρίσης. Η υποστήριξη των ανέργων, με προτεραιότητα εκείνους που ζουν σε νοικοκυριά χωρίς κανέναν εργαζόμενο, πρέπει να αποτελεί την κύρια υποχρέωση της πολιτικής. Για τη χρηματοδότηση τέτοιων ενεργειών θα πρέπει το 30% του πρωτογενούς πλεονάσματος από το πρώτο ευρώ να διοχετεύεται σε δράσεις κοινωνικής στήριξης.

Υπερασπιζόμαστε τα κοινωνικά και τα ατομικά δικαιώματα. Όλοι οι άνθρωποι γεννιούνται ελεύθεροι και ίσοι στην αξιοπρέπεια και στα δικαιώματα, ανεξάρτητα από φύλο, φυλή, χρώμα, εθνική ή εθνοτική καταγωγή, κοινωνική προέλευση, γλώσσα, θρησκεία ή πεποιθήσεις, πολιτικά φρονήματα, γενετήσιο προσανατολισμό ή προσωπικές επιλογές. Θα συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε για την καταπολέμηση των διακρίσεων και την άνθηση των δικαιωμάτων.

Η οικονομική και κοινωνική κρίση της χώρας έχει οδηγήσει στην επιδείνωση του επιπέδου υγείας του πληθυσμού. Η μεταρρύθμιση του συστήματος υγείας πρέπει να διασφαλίσει την καθολική υγειονομική κάλυψη των πολιτών, ανεξάρτητα από την εργασιακή τους κατάσταση και να ανορθώσει τις δημόσιες υπηρεσίες υγείας. Απαιτείται η ρήξη με τους κύκλους άνομων συμφερόντων και με τις πρακτικές διαπλοκής.

Στην εκπαίδευση σήμερα χρειαζόμαστε ένα συνεκτικό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων ώστε να αναβαθμιστεί και να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην προσπάθεια ανασυγκρότησης της χώρας και στη δυναμική ένταξη στην κοινωνία της γνώσης.

Αγωνιζόμαστε για μια εκπαίδευση σύγχρονη, ανοικτή στους κοινωνικούς και επιστημονικούς προβληματισμούς, στραμμένη προς το μέλλον, που να παρέχει ίσες ευκαιρίες σε όλους και όλες.

Οι βαθιές ριζικές ανατροπές που συντελούνται καθιστούν αναγκαία την καταπολέμηση της πολιτισμικής ανισότητας. Η πολιτιστική αναγέννηση σήμερα σημαίνει συνδυασμό της πολιτιστικής έκφρασης με τη συλλογική δράση και αλληλεγγύη. Έτσι μόνο θα συντεθεί ένα δυναμικό κοινωνικό ρεύμα, που θα διεκδικεί την απελευθέρωση του πολίτη από κάθε εμπόδιο στη σχέση του με τον πολιτισμό και θα ενισχύει νοοτροπίες, στάσεις και συμπεριφορές που αφορούν την εξωστρέφεια, τη διαφορετικότητα, την διαπολιτισμική συνεργασία και τη συνοχή.

Η ελληνική νεολαία είναι οικονομικά, θεσμικά, πολιτικά και κοινωνικά αδικημένη και καθηλωμένη. Μια σειρά θεσμικών ρυθμίσεων και πολιτικών αποφάσεων του παρελθόντος οδήγησαν σ’ αυτή την κατάσταση.

Σήμερα, μια νέα συμφωνία γενεών είναι απαραίτητη. Όχι ως συμβιβασμός, αλλά ως αλληλεγγύη γενεών. Μόνο εάν τα καταφέρει η νέα γενιά, τα νέα, δυναμικά και παραγωγικά στρώματα της Ελλάδας, υπάρχει ελπίδα. Μόνο εάν οι νέοι και οι νέες βρούνε θέση στον καταμερισμό εργασίας μπορεί να αντιστραφεί η καθοδική πορεία.

Και βέβαια μείζων στόχος πρέπει να είναι η αντιστροφή της πορείας που αδικεί την χώρα και την κοινωνία, καθώς οδηγεί το νέο επιστημονικό δυναμικό εκτός συνόρων και αναγκάζει όσους μένουν πίσω είτε να εργάζονται υποαμειβόμενοι είτε να παραμένουν στην ανεργία.

Από αυτό το βήμα θέλω να απευθυνθώ σε αυτούς τους νέους. Να τους καλέσω να δώσουν τη μάχη για το μέλλον, να τους καλέσω να αμφισβητήσουν, να ενεργοποιηθούν, να απαιτήσουν.

Τους καλώ ταυτόχρονα όμως να μην επαναλάβουν τα λάθη των μεγαλύτερων γενιών. Να μην επαναλάβουν πρακτικές και συμπεριφορές που οδήγησαν τη χώρα σε αυτό το σημείο. Να δώσουν τη μάχη τους για την υλοποίηση του προσωπικού τους σχεδίου ζωής και ταυτόχρονα τη μάχη για τη συλλογική υπόθεση.

Γνωρίζω πως είναι δύσκολη η αντιστροφή της πορείας. Γνωρίζω όμως τις δυνατότητες αυτών των ανθρώπων και κυρίως τη θέληση για ένα καλύτερο μέλλον. Μια διαφορετική πορεία που θα συμπαρασύρει σε αλλαγές και άλλους τομείς και άλλα πεδία της ελληνικής κοινωνίας, αλλά και της ελληνική οικονομίας.

Χρειάζονται αλλαγές παντού. Αλλαγές απελευθερωτικές από ό,τι μας κρατάει πίσω, δεμένους στο παρελθόν. Αλλαγές που θα εξαλείψουν παθογένειες, θα ανατρέψουν υστερήσεις και ταυτόχρονα θα διατηρήσουν κατακτήσεις της προηγούμενης περιόδου.

Αλλαγές που δεν θα αμφισβητήσουν θεμελιώδη δικαιώματα, αλλά θα τα επαναθεμελιώσουν.

Η Δημοκρατική Αριστερά είναι κόμμα των δικαιωμάτων, και αντλεί από μία παράδοση συνδεδεμένη με αγώνες για δικαιώματα. Αγώνες πολύχρονους, επίμονους και δύσκολους.

Οφείλουμε όμως να προτάξουμε σήμερα, 40 περίπου χρόνια μεταπολιτευτικής δημοκρατίας, μια νέα σχέση. Να εκφέρουμε λόγο όχι απλά υπέρ των δικαιωμάτων, αλλά έναν νέο λόγο που θα συνδέει δικαιώματα και υποχρεώσεις. Έναν λόγο που θα διασφαλίζει, θα εμβαθύνει και θα θεμελιώνει τα δικαιώματα, αλλά ταυτόχρονα θα περιγράφει με επιμονή τις ανάλογες υποχρεώσεις έναντι του δημοσίου συμφέροντος.

Έναν λόγο που θα δίνει αξία στην εργασία και όχι απλά στην κατανάλωση. Έναν λόγο που θα επανορθώσει την μετάπτωση του αρχικού αιτήματος εκδημοκρατισμού σε έναν άγονο εξισωτισμό με δάνειους πόρους.

Η Δημοκρατική Αριστερά υποστηρίζει το αίτημα για ισότητα, για κοινωνική δικαιοσύνη. Ισότητα όμως και όχι εξισωτισμός. Ισότητα ευκαιριών. Ισότητα ως σύμβαση, ως κοινωνική αξία, ως οδηγός για μια δίκαιη κοινωνία.

Χρειάζονται άμεσες λύσεις. Λύσεις για τους πολλούς, για τους αδύναμους, για τους εκτός συστήματος, που τώρα εκτοπίζονται από την οικονομική και κοινωνική ζωή. Λύσεις για την κοινωνία και τη νέα γενιά.

Δεν αρκούν πλέον οι καλές προθέσεις, οι περιγραφές και οι αναφορές σε μια επιθυμητή μεταμνημονιακή Ελλάδα. Σήμερα κρίνονται όσα θα καθορίσουν το μέλλον.

Σήμερα οφείλουν όλοι να τοποθετηθούν. Να πάρουν θέση.

Εμείς πήραμε θέση. Εμείς σηκώσαμε και ευθύνες που, αν θέλετε, δεν μας αναλογούσαν. Αποδεχθήκαμε και το κόστος των επιλογών αυτών.

Αυτός είναι ο δικός μας οδικός χάρτης και για τις μεταρρυθμίσεις και για τις αλλαγές στο κράτος και την οικονομία.

Και βέβαια οι μεταρρυθμίσεις υποστηρίξαμε και υποστηρίζουμε πως δεν στερούνται πολιτικού περιεχομένου.

Θεωρούμε κρίσιμο ζήτημα το χαρακτήρα των μεταρρυθμίσεων και δεν αποδεχόμαστε την άποψη ότι ένα σχέδιο εθνικής ανασυγκρότησης είναι πολιτικά και κοινωνικά ουδέτερο.

Η συμφωνία μας στις αυτονόητες αλλαγές και εκσυγχρονισμούς είναι δεδομένη. Δίνουμε όμως ταυτόχρονα την πολιτική μάχη για τον κοινωνικό χαρακτήρα της ανασυγκρότησης.

Δικός μας στόχος είναι η πραγματοποίηση δημοκρατικών μεταρρυθμίσεων, που θα υπερβαίνουν το διαχωρισμό «αλλαγές με το μνημόνιο ή στασιμότητα με την αντιμνημονιακή πολιτική».

Υποστηρίζουμε τις μεταρρυθμίσεις, αλλά αντιπαλεύουμε τις απορρυθμίσεις. Λέμε ναι σε μεγάλες αλλαγές, αλλά επιδιώκουμε τον διάλογο και τη συμφωνία. Δεν δεχόμαστε αυταρχικές παρεμβάσεις που καλύπτουν την μεταρρυθμιστική ένδεια και ολιγωρία. Δεν μπορούμε να υποστηρίξουμε παρεμβάσεις που επιδεινώνουν αντί να καλυτερεύουν, που διαιωνίζουν αντί να εξορθολογίζουν. Δεν μπορούμε να συνταχθούμε με μία μεταρρυθμιστική κενολογία, έναν δήθεν μεταρρυθμισμό που καταλήγει να βλάπτει τους πολλούς και το δημόσιο συμφέρον.

Η πολιτική ζωή της χώρας κινδυνεύει να εγκλωβιστεί σε αδιέξοδες πολιτικές και σε μια τεχνητή πόλωση - καρικατούρα του δικομματισμού. Δεν είναι ότι τα κόμματα που πρωταγωνιστούν δεν μπορούν να συμβάλλουν σε λύσεις. Το πρόβλημα είναι η πολιτική τους μονομέρεια.

Εμείς διεκδικούμε ένα διαφορετικό δρόμο. Το δρόμο των προοδευτικών λύσεων, για την ευρωπαϊκή πορεία της χώρας με δημοκρατία και κοινωνική συνοχή. Πιστεύουμε ότι αυτός είναι η μόνη διέξοδος και εκεί θέλουμε να οδηγήσουμε την πολιτική της χώρας.

Συγκροτούμε τον προοδευτικό δημοκρατικό πόλο. Θα διεκδικήσουμε την υλοποίηση μιας ολοκληρωμένης εναλλακτικής πολιτικής πρότασης προοδευτικού περιεχομένου για την οικονομική και κοινωνική ζωή της χώρας.

Η μάχη αυτή θα δοθεί στο παρόν – δίνεται στο παρόν. Στο παρόν όπου κρίνονται πολλές παράμετροι του μέλλοντος. 

Συσπειρώνοντας όσους δεν συναινούν στις εφαρμοζόμενες συντηρητικές κυβερνητικές πολιτικές και βεβαίως δεν επιφυλάσσουν για τον εαυτό τους συμπληρωματικό ρόλο σε μια λαϊκιστική Αριστερά που επαγγέλλεται την επιστροφή στο χθες.

Αυτά είναι τα όρια που θέτουμε για τη συμπαράταξη και αυτή είναι η πολιτική βάση. Η μη αποδοχή της πρότασης να συμπλεύσουμε με το ΠΑΣΟΚ στο πλαίσιο του τρίτου πόλου δεν προκύπτει από μια λογική περιχαράκωσης. Προκύπτει από την ανάγκη και την επιλογή μας η πολιτική συμπαράταξη να έχει συγκεκριμένα πολιτικά χαρακτηριστικά και συγκεκριμένο πολιτικό περιεχόμενο.

Και αυτό σε καμιά περίπτωση δε σημαίνει ότι δεν προωθούμε το διάλογο και τις συνεργασίες. Προωθούμε τη συνεργασία με όλες τις δυνάμεις της δημοκρατίας ενάντια στη φασιστική ακροδεξιά. Υποστηρίζουμε μαζί με όλες τις δυνάμεις ευρωπαϊκού προσανατολισμού την παραμονή της χώρας στο ευρωπαϊκό πλαίσιο. Συγκροτούμε κοινές δράσεις για την προώθηση λύσεων σε δημοκρατικά και κοινωνικά προβλήματα. Γιατί όμως ο διάλογος και η κοινή δράση σημαίνει αφαίρεση του δικαιώματός μας να υπερασπιζόμαστε το κόμμα μας και να θέτουμε συγκεκριμένο πολιτικό πλαίσιο για τις συμμαχίες;

Στόχος μας είναι αυτή η συμπαράταξη των προοδευτικών δυνάμεων να διαδραματίσει καταλυτικό ρόλο στη νέα πορεία της χώρας. Ισχυρή πολιτικά και κοινωνικά προοδευτική δύναμη σημαίνει δυνατότητα παρέμβασης στην πορεία των πολιτικών πραγμάτων σημαίνει σταθεροποίηση για τη χώρα και ακύρωση των διλημμάτων του προωθούμενου νέου διπολισμού.

Αυτό δεν σημαίνει όμως συνθηκολόγηση με τον συντηρητισμό. Δεν σημαίνει πως θα αγνοούμε ή θα υποστηρίζουμε αντιλαϊκές πολιτικές, οραματιζόμενοι ένα μέλλον που ποτέ δεν θα έρθει και επαγγελλόμενοι μια μεταμνημονιακή Ελλάδα όπου όλα θα διορθωθούν. Ο προοδευτικός πόλος ή θα είναι πραγματικά προοδευτικός ή δεν θα υπάρξει. Ή θα έχει στο επίκεντρό του τα ζητήματα των πολλών, της κοινωνίας και της νέας γενιάς ή θα καταντήσει συμπλήρωμα της Δεξιάς. Ή θα δώσει μάχες στο παρόν, σήμερα, που αποφασίζονται τα μείζονα ή θα περιοριστεί στο ρόλο του σχολιαστή του μέλλοντος.

Είναι μεγάλη η ευθύνη, είναι μεγάλες οι προσδοκίες και είναι βαρύ το φορτίο. Αξίζει όμως η προσπάθεια.

Σε αυτή την πολιτική συμπαράταξη ο καθένας θα διατηρεί την αυτονομία του. Η ΔΗΜΑΡ όχι μόνο δεν ρευστοποιείται, αλλά ενδυναμώνεται με την ενίσχυση των σχέσεων με συμμάχους και με το μεγάλο άνοιγμα προς την κοινωνία. Η οργανωτική συγκρότηση θα κατοχυρώνει την ουσιαστική και ισότιμη συμμετοχή των συμμετεχόντων στη διαμόρφωση της πολιτικής και στη λειτουργία του σχήματος.

Η ΔΗΜΑΡ θα πρωταγωνιστήσει και θα εργασθεί με συνέπεια, επιμονή και χωρίς ηγεμονισμούς για τη συγκρότηση αυτής της πολιτικής συμπαράταξης, για τη συγκρότηση αυτού του χώρου, του χώρου του δημοκρατικού σοσιαλισμού.

Το 2014 είναι μια κρίσιμη χρονιά, με εκλογές στη Αυτοδιοίκηση και με ευρωεκλογές.

Ο χώρος της τοπικής αυτοδιοίκησης είναι ο κατ’ εξοχήν χώρος των ενεργών πολιτών και των ευρύτερων συμπαρατάξεων στη βάση των αυτοδιοικητικών προγραμμάτων με προοδευτικό περιεχόμενο. Η ΔΗΜΑΡ υποστηρίζει τη συγκρότηση, σε όλη την Ελλάδα, ανεξάρτητων αυτοδιοικητικών κινήσεων προοδευτικού προσανατολισμού, που στηρίζονται στην αυτενέργεια των ενεργών πολιτών πάνω και πέρα από κομματική προτίμηση.

Η πολιτική μας πρόταση για την Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση λαμβάνει υπόψη ότι οι μείζονες αλλαγές στο κράτος, στο αναπτυξιακό μοντέλο και στην κοινωνική πολιτική αφορούν άμεσα αυτό το επίπεδο της αυτοδιοίκησης. Θα επιδιώξουμε συμπαρατάξεις στη βάση μιας προγραμματικής συμφωνίας, που θα αποτυπώνει μια προοδευτική και δημοκρατική αντίληψη για τα κοινωνικά και αναπτυξιακά ζητήματα της περιφέρειας και για την έξοδο από την κρίση.

Οι ευρωεκλογές διεξάγονται σε μια κρίσιμη φάση για τις οικονομίες και τις κοινωνίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι κυρίαρχες πολιτικές της λιτότητας, της εθνοκεντρικής θεώρησης και του κρατικού ηγεμονισμού, αναπαράγουν την κρίση, αυξάνουν τον ευρωσκεπτικισμό και ενισχύουν εθνικιστικές και φυγόκεντρες τάσεις.

Οι πολιτικές αυτές πρέπει να αλλάξουν. Είναι αδήριτη ανάγκη να υπάρξει ευρωπαϊκή απάντηση στην κρίση με την ανάδειξη μιας εναλλακτικής πρότασης για την Ευρώπη, με αλλαγή της οικονομικής πολιτικής, κοινή αντιμετώπιση της κρίσης χρέους, σύνδεση της δημοσιονομικής εξυγίανσης με την αναπτυξιακή διαδικασία και ανανέωση του ευρωπαϊκού κοινωνικού μοντέλου.

Η προώθηση με ταχύτατα βήματα της οικονομικής και πολιτικής ενοποίησης στην κατεύθυνση της ομοσπονδοποίησης είναι η μόνη στρατηγική με προοπτική για την Ευρώπη.

Η μάχη για το συσχετισμό δυνάμεων στο Ευρωκοινοβούλιο είναι κρίσιμη, ακριβώς λόγω της μεταβατικής φάσης στην οποία βρίσκεται η Ε.Ε.

Προτείνω, το συνέδριό μας να αποφασίσει τη σύνδεση του κόμματος με την ομάδα «Προοδευτική Συμμαχία των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο» στην οποία θα ενταχθεί στη συνέχεια με την εκπροσώπηση που θα επιτύχουμε στις εκλογές. Επίσης προτείνω το συνέδριο να εξουσιοδοτήσει την Κεντρική Επιτροπή να προβεί στις αναγκαίες ενέργειες και να διερευνήσει τις δυνατότητες και τους όρους ένταξης του κόμματος στο Ευρωπαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα, με την προϋπόθεση ότι το κόμμα μας διατηρεί το δικαίωμα της αυτόνομης καθόδου στις ευρωεκλογές.

Εντασσόμαστε στη ευρωπαϊκή οικογένεια με τη δική μας ταυτότητα, τις δικές μας αποσκευές και την πολιτική μας αυτονομία. Αναλαμβάνουμε πρωτοβουλίες για την προώθηση ευρύτερων συμπαρατάξεων. Πιστεύουμε ότι σήμερα, όσο ποτέ άλλοτε, καθίσταται αναγκαία η συμπαράταξη και κοινή δράση σε ευρωπαϊκό επίπεδο όλων των δυνάμεων του δημοκρατικού σοσιαλιστικού χώρου, της πολιτικής οικολογίας, της ριζοσπαστικής Αριστεράς, αλλά και του ευρωπαϊκού φεντεραλισμού, που υποστηρίζουν αυτές τις πολιτικές.

Θεωρούμε αναγκαίο οι προοδευτικές δυνάμεις της Ευρώπης να αμφισβητήσουν με κάθετο τρόπο το κυρίαρχο νεοφιλελεύθερο δόγμα που εκπροσωπεί βασικά η ευρωπαϊκή δεξιά. Είναι απαραίτητη μια προοδευτική στροφή που θα αποτρέψει την ενίσχυση των ακραίων δυνάμεων στο νέο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Δεν μπορεί να αφήσουμε την Ευρώπη στους λαϊκιστές και εθνικιστές. Ο σεβασμός των ευρωπαϊκών αξιών πρέπει να είναι απόλυτα εγγυημένος σε ολόκληρη την Ευρώπη, σε κάθε χώρα και από κάθε κυβέρνηση. Πρόκειται για το μέλλον του κοινού μας σπιτιού.

Στις ευρωεκλογές θα συμμετέχουμε ως ΔΗΜΑΡ μαζί με τη συμμαχία που θα έχουμε συγκροτήσει στο πλαίσιο του προοδευτικού πόλου. Θα αναδείξουμε τη σύνδεση της έκβασης του ελληνικού ζητήματος με το μέλλον της Ευρώπης.

Θα αντιπαρατεθούμε με τον αντιευρωπαϊσμό και τον ευρωσκεπτικισμό με σταθερή προσήλωση στην ευρωπαϊκή πορεία της χώρας. Ταυτόχρονα θα αναδείξουμε την πολιτική μας πρόταση για την αλλαγή των πολιτικών σε Ελλάδα και Ευρώπη για την αντιμετώπιση της κρίσης. Υπό το πρίσμα μιας σταθερής ευρωπαϊστικής αφετηρίας, διεκδικούμε έναν ευρωπαϊσμό που να δίνει λύσεις στην κρίση.

Σε αυτό το συνέδριο αποφασίζουμε για τις θέσεις του κόμματός μας για τα ζητήματα της κοινωνίας και της χώρας. Κεφαλαιοποιούμε την εμπειρία των τριών χρόνων ζωής της Δημοκρατικής Αριστεράς. Επαναβεβαιώνουμε τους ισχυρούς πολιτικούς δεσμούς που μας συνέχουν. Συζητάμε ανοιχτά, για όλα όσα μας απασχολούν.

Αποφασίζουμε συλλογικά και δημοκρατικά το δρόμο που θα ακολουθήσουμε.

Δεν φοβηθήκαμε ποτέ τις δυσκολίες και τα εμπόδια σε αυτή την πορεία. Τώρα μπορούμε να κάνουμε το μεγάλο και αποφασιστικό βήμα.

Γιατί η Δημοκρατική Αριστερά είναι ένα κόμμα που έρχεται από μακριά και θα πάει μακριά.

Και την επομένη του συνεδρίου δουλειά και αγώνας, με συλλογικότητα και πάθος.

Το μπορούμε και θα το κάνουμε