άρθρο Παπαθεοδώρου για ΔΗΜΑΡ: Έρωτες δίχως νυφικό

του Γ.  Παπαθεοδώρου

Διαβάζω και ακούω τον τελευταίο καιρό την έντονη κριτική που ασκείται στη ΔΗΜΑΡ και στον Φώτη Κουβέλη για το πώς ακριβώς «έκοψε τις γέφυρες της κεντροαριστεράς» ∙ αρχικά με την αποχώρηση της ΔΗΜΑΡ από τη συγκυβέρνηση και κατόπιν με τις δηλώσεις του για τις πρόσφατες επιλογές της ηγεσίας του ΠΑΣΟΚ αλλά και την αντίθεσή του στη μόνιμη στρατηγική του ΣΥΡΙΖΑ. Ένα μέρος του Τύπου συμβάλλει μάλιστα με...
ιδιαίτερη έμφαση στην ανάδειξη αυτού του «προβλήματος», τονίζοντας διαρκώς τα πρόσκαιρα δημοσκοπικά ευρήματα που καταγράφουν υποχώρηση των ποσοστών της ΔΗΜΑΡ. (Κι όλα αυτά, μέσα σε ένα εξαιρετικά ρευστό πολιτικό σκηνικό, που εκτόξευσε πέρυσι το κόμμα της «άλλης αριστεράς» του 4% στο 27%, απλώς και μόνο επειδή το κόμμα αυτό «τζόγαρε» στην αγανάκτηση. Ας είναι.)

Στην ίδια γραμμή κινούνται και αρκετοί αρθρογράφοι που προσφάτως επιχειρούν να μας πείσουν ότι το «μεγάλο κεφάλαιο» της Κεντροαριστεράς είναι πλέον το ΠΑΣΟΚ, ή οι διάφορες μεταρρυθμιστικές ομάδες που θα επιχειρήσουν τη φθινοπωρινή «επανασυγκόλληση» της κεντροαριστεράς, σε άλλο πλαίσιο (εκτός της ΔΗΜΑΡ ;) και με νέο οίστρο.

Κατανοώ όλες αυτές τις συμπαθητικές γενικολογίες και τις επικίνδυνες αφέλειες αλλά ομολογώ ότι δε συμμερίζομαι την επιχειρηματολογία τους. Θα προσπαθήσω να εξηγήσω σύντομα το γιατί εξακολουθώ να πιστεύω πως το μέλλον της ΔΗΜΑΡ είναι εγγυημένο, στο μέτρο και στο βαθμό που θα αξιοποιήσει την «επόμενη μέρα» και θα πρωταγωνιστήσει η ίδια στην ανασύνταξη της δημοκρατικής μεταρρυθμιστής (συμ)παράταξης.

Από την αποχώρηση της ΔΗΜΑΡ από την κυβέρνηση παρατηρούμε τη σταδιακή εξασθένιση της κυβερνητικής πλειοψηφίας, καθώς και μια ποιοτική αλλαγή του περιεχομένου της διακυβέρνησης. Υπενθυμίζω συνοπτικά τα νέα δεδομένα : παράταση στο φόρο ακινήτων μέσα από το «χαράτσι της ΔΕΗ» και για το 2014, παράταση της έκτακτης εισφοράς αλληλεγγύης μέχρι το 2016, «τυφλές» και οριζόντιες μετακινήσεις και διαθεσιμότητες που, ελλείψει σχεδίου, μπορούν να καταλήξουν και σε εξίσου «τυφλές» και οριζόντιες απολύσεις, κατάργηση οργανισμών και θέσεων εργασίας με απλές Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου, φορολογικό νομοσχέδιο χωρίς δίκαιη κατανομή των βαρών, σκανδαλώδης έλλειψη μιας πραγματικά δημόσιας τηλεόρασης, ιδιωτικοποίηση των δικτύων της ΔΕΗ, συνεχιζόμενη ύφεση και πιθανώς νέα μέτρα.

Παράλληλα, η νέα έκθεση του ΔΝΤ δεν αφήνει αμφιβολίες πως το «πρόγραμμα δεν βγαίνει».Η αξιολόγηση του Σεπτεμβρίου, επομένως, είναι πιθανόν να σηματοδοτήσει μια επιτάχυνση των εξελίξεων στο έτσι κι αλλιώς «διπλό» (ίσως και «τριπλό) εκλογικό έτος, που διανύουμε ήδη από τώρα (εκλογές τοπικής αυτοδιοίκησης, ευρωεκλογές, ίσως και εθνικές εκλογές). Ξέρουμε επίσης πως η «μνημονιακή» χρηματοδότηση της ελληνικής οικονομίας ολοκληρώνεται τον Ιούλιο του 2014, με άμεση συνέπεια την εκ νέου αναζήτηση πιθανών πόρων στις αγορές, μέσα σε ένα εξαιρετικά δυσμενές οικονομικό περιβάλλον, στο οποίο η χώρα δεν θα μπορεί ούτε να εξυπηρετήσει το εξωτερικό της χρέος αλλά ούτε και να ανταποκριθεί στις εσωτερικές ανάγκες της ήδη ρηγματωμένης κοινωνίας.

Μπροστά σε αυτά τα δεδομένα, η ΔΗΜΑΡ έχει μπροστά την ιστορική ευκαιρία να διαμορφώσει ένα νέο πολιτικό ακροατήριο που θα απορρίπτει το διλήμματα του διπολισμού (ΝΔ-ΣΥΡΙΖΑ). Απέναντι στο «εμείς ή το χάος» του Σαμαρά και στο «εμείς ή αυτοί» του Τσίπρα, η ΔΗΜΑΡ πρέπει εγκαίρως (το φθινόπωρο, δηλαδή) να διαμορφώσει και να «συλλογικοποιήσει» ένα νέο μεταμνημονιακό «εμείς», με άξονα ένα ευρύ σχέδιο Εθνικής Μεταρρυθμιστικής Ανασυγκρότησης, που θα έχει τη συναίνεση της ελληνικής κοινωνίας και των ευρωπαίων εταίρων, με χρονικό ορίζοντα το 2020. Το σχέδιο αυτό δεν μπορεί παρά να κινείται στο τρίπτυχο «δημοκρατική μεταρρύθμιση-κοινωνική συνοχή με ανάπτυξη- ευρωπαϊκή προοπτική». Και προφανώς επειδή δεν φτάνουν μόνο οι δικές της δυνάμεις για να το αναλάβει και να το υλοποιήσει, πρέπει να αναζητήσει τις κατάλληλες συμμαχίες. Με ποιες συμμαχίες λοιπόν ; Και πάνω σε ποια προγραμματική σύγκλιση ;

Ας ρίξουμε μια ματιά στο φυσικό της χώρο : «την κεντροαριστερά» ∙ με ό,τι κι αν σημαίνει αυτή η παλιωμένη και ενδεχομένως άχρηστη πλέον έννοια.

Το ΠΑΣΟΚ αναζητά τους ψηφοφόρους του και οι δορυφορικές κινήσεις των κεντροαριστερών μεταρρυθμιστών αναζητούν ρόλο στη βάση μιας μάλλον προσωπικής πολιτικής. Το ΠΑΣΟΚ ενσωματώνει ολοένα και περισσότερο την πολιτική της ΝΔ εξαντλώντας συγχρόνως το λιγοστό πολιτικό του κεφάλαιο σε έναν κυβερνητισμό με γαλάζιο καπέλο.

Από δίπλα, στο χώρο της κεντροαριστεράς, «μονάδες συζητούν με μονάδες», εξαγγέλλοντας ο καθένας και η καθεμία ξεχωριστά τη δική του κίνηση, όμιλο, πρωτοβουλία, κομματίδιο, ερήμην της κοινωνίας. Καμιά θεμιτή φιλοδοξία όμως δεν μπορεί να στεριώσει αν δεν συνοδεύεται από πραγματικές κοινωνικές συγκλίσεις ∙ ιδίως όταν κάποιοι και κάποιες, εδώ και πολύ καιρό, κουνάνε δασκαλίστικα το δάκτυλο στην κοινωνία για μια αυτοματική μνημονιακή συμμόρφωση με μηδενικό άθροισμα.

Η διφορούμενη μοναξιά της κεντροαριστεράς επιτείνει τη σύγχυση, ενώ παράλληλα, κάποιες φορές, αναδεικνύει την εγνωσμένη ιδιοτέλεια των πρωταγωνιστών της.Κακά τα ψέματα. Η μεταρρύθμιση δεν ταυτίζεται με το «ρηχό μεταρρυθμισμό».

Γι αυτό και οι μεταρρυθμιστές ψηφοφόροι που επιδίωξαν μια πραγματική αλλαγή στο πολιτικό σκηνικό, αδιαφόρησαν απολύτως για την αμφισημία του μετα-παπανδρεϊκού και βενιζελικού ΠΑΣΟΚ (καθώς και για «τα ορφανά του ΠΑΣΟΚ»), και έστρεψαν το ενδιαφέρον τους στη ΔΗΜΑΡ. Γιατί η ΔΗΜΑΡ έδωσε μια νέα ελπίδα στην «κοινωνία των πολιτών» μέσω της αυτοδιοίκησης ∙ γιατί η ΔΗΜΑΡ έδωσε πραγματικά δείγματα της «κυβερνώσας αριστεράς» προκειμένου να μη μπει η χώρα σε δυσάρεστες περιπέτειες ∙ γιατί η ΔΗΜΑΡ έδωσε τη δυνατότητα μιας εναλλακτικής ευρωπαϊκής λύσης, με σεβασμό στις δανειακές συμβάσεις αλλά και διεκδίκηση της αλλαγής του προγράμματος που επέβαλε η Τρόικα.

Η μεταρρύθμιση, μου έλεγε τις προάλλες ένας καλός φίλος, είναι μια «δύσκολη νύφη». Δεν έχει προίκα, «βγαίνει με πολλούς», και κυρίως κανείς δεν τη ζητάει σε γάμο. Σύμφωνοι. Υπάρχουν όμως και έρωτες δίχως νυφικό. Ο προοδευτικός νομοθέτης προέβλεψε κι αυτή την περίπτωση, προωθώντας το «σύμφωνο συμβίωσης». Αν σήμερα έχει κάτι ανάγκη ο ευρύτερος μεταρρυθμιστικός χώρος είναι ένα «εκλογικό σύμφωνο συμβίωσης» που θα συμπεριλαμβάνει αυτοτελώς και με πλήρη αυτονομία των εταίρων όλο το φάσμα και τον αστερισμό των μεταρρυθμιστικών κινήσεων, χωρίς βέβαια τα φθαρμένα πρόσωπα του παρελθόντος και χωρίς τις ατομικές πολιτικές πίστες και διαδρομές. Αν δεν μας αρέσει, η συμβίωση μπορούμε στο μέλλον να την αλλάξουμε, να την επαναπροσδιορίσουμε ∙ ενδεχομένως και να την ακυρώσουμε. Αλλά πρώτα πρέπει να τη δοκιμάσουμε, έχοντας επίγνωση πως το κάλεσμα της ΔΗΜΑΡ για την ανασυγκρότηση του χώρου του δημοκρατικού σοσιαλισμού είναι η μόνη εγγύηση για τη δυνατότητα μιας σαφούς πολιτικής επιλογής στους προοδευτικούς πολίτες που δεν επιθυμούν να συνθλιβεί η χώρα μεταξύ του διπολισμού της ΝΔ και του ΣΥΡΙΖΑ.

Μόνο με τη ΔΗΜΑΡ, ο μεταρρυθμιστικός χώρος θα παραμείνει λειψός. Χωρίς τη ΔΗΜΑΡ, ο μεταρρυθμιστικός χώρος θα γίνει η «προσευχή των πεθαμένων».Προφανώς μέσα σε ένα ρευστό πολιτικό σκηνικό, όλοι μπορούν να συζητούν με όλους. Στις δημοκρατίες, άλλωστε, η συζήτηση είναι το λιγότερο που μπορεί να κάνει κάποιος για να αναπτύξει τα επιχειρήματά του και να δώσει τη μάχη των ιδεών. Αλλά κανείς δεν μπορεί να θεωρεί πως η μεταρρύθμιση είναι η βολική καρέκλα ανάμεσα στη Δεξιά και στην Αριστερά. Οι καρέκλες άλλωστε είναι για τους θεατές και όχι για τα δρώντα πολιτικά υποκείμενα.

Η «διεύρυνση» της ΔΗΜΑΡ πάνω στον άξονα μιας ευρείας δημοκρατικής μεταρρυθμιστικής συμπαράταξης είναι το σχήμα που μπορεί σήμερα να πείσει πως οι «έρωτες δίχως νυφικό» μπορεί να είναι μια λύση. Άσε που έτσι μπορείς να αποφύγεις τα τραπεζώματα, τα γεύματα, και κυρίως τα «μυστικά δείπνα».

πηγή: ΑΝΑΝΕΩΤΙΚΗ