Ένας χρόνος αντίστασης και δημιουργίας στο αυτοδιαχειριζόμενο κάμπιγκ Βούλας

του Μάκη Σταύρου*

Πριν από ένα χρόνο στις 10 Ιουνίου του 2012 συλλογικότητες του Δήμου Βάρης –Βούλας-Βουλιαγμένης διεκδικήσαμε και πετύχαμε το άνοιγμα του κάμπινγκ της Βούλας που παρέμενε κλειστό για περισσότερα από 20 χρόνια. Στόχος της πρωτοβουλίας αυτής είναι να παραμείνει το κάμπινγκ δημόσιος χώρος, ώστε οι πολίτες και...

να απολαμβάνουν ελεύθερα και δωρεάν το κολύμπι και ταυτόχρονα να έχουν την ευκαιρία να συμμετέχουν σε κοινωνικές, πολιτιστικές, οικολογικές και αλληλέγγυες εκδηλώσεις και δράσεις.

Παράλληλα κάναμε σαφές με κάθε ευκαιρία ότι το άνοιγμα του κάμπινγκ σηματοδοτεί το αγώνα για απομάκρυνση όλων των επιχειρηματιών από τις ακτές και τη διαχείριση των παραλιών και όλων των δημόσιων χώρων από τους ίδιους τους πολίτες. Η δημοτική αρχή με ομόφωνη απόφασή της στις 28/5/2011 υιοθέτησε το αίτημα των συλλογικοτήτων του δήμου και πρωτοστάτησε στο άνοιγμά του κάμπινγκ που έγινε με την ευκαιρία της παγκόσμιας ημέρας περιβάλλοντος.

Η μικρή ιστορία ενός μεγάλου εγχειρήματος

Βέβαια το άνοιγμα του κάμπινγκ δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία. Το φθινόπωρο του 2011 πραγματοποιήθηκαν αγώνες και κινητοποιήσεις για δημόσιες και ελεύθερες ακτές με αφορμή κυρίως τη δικαστική διεκδίκηση από την εταιρεία ΜΕΕΚΒ μεγάλων τμημάτων της παραλίας του Δήμου, στις οποίες πρωτοστάτησε η Εναλλακτική Δράση και καλούσε τους πολίτες σε αγώνα για να μην πάρει την παραλία της Βούλας η προαναφερόμενη εταιρεία. Τελικά το δικαστήριο έγινε στις 6/12/2011 και η Εναλλακτική Δράση ήταν εκεί για να υπερασπισθεί την παραλία. Όμως λόγω της πλήρους αδιαφορίας της δημοτικής αρχής (συνειδητής ή όχι), η οποία απουσίασε παντελώς από όλη τη δικαστική εξέλιξη η εταιρεία κέρδισε στα δικαστήρια την παραλία.

Στις 20 Φεβρουαρίου 2012, εν όψει της θερινής περιόδου η Εναλλακτική Δράση κάλεσε σύσκεψη συλλόγων και άλλων φορέων του δήμου στην καφετέρια ESPLANADE στη Βάρκιζα, προκειμένου να συζητηθεί η αρνητική για τα συμφέροντα του δήμου δικαστική απόφαση, αλλά και να χαραχθεί μια νέα αγωνιστική τακτική για τη διεκδίκηση της παραλιακής ζώνης του δήμου, με δεδομένη μάλιστα την απόφαση της μνημονιακής κυβέρνησης για εκποίηση όλου του παραλιακού μετώπου.

Στη σύσκεψη αυτή εκτός από τις προτάσεις για διεκδίκηση του δήμου από την εταιρεία και την απομάκρυνση των ιδιωτών από τις ακτές του δήμου ΒΒΒ, έγινε πρόταση από την Εναλλακτική Δράση να ανοίξουν οι συλλογικότητες του δήμου το κάμπινγκ της Βούλας με σκοπό αφενός να έχουν οι πολίτες ελεύθερη και δωρεάν πρόσβαση στην παραλία και αφετέρου να το διαχειρίζονται οι ίδιοι οι πολίτες εθελοντικά. Σαν ημέρα ανοίγματος προτάθηκε συμβολικά η 5η Ιουνίου (ημέρα περιβάλλοντος).Τελικά στη σύσκεψη αποφασίστηκε να τεθεί το θέμα και στο δημοτικό συμβούλιο, ώστε δήμος και σύλλογοι να ανοίξουμε από κοινού το κάμπινγκ. Και πραγματικά το δημοτικό συμβούλιο σε συνεδρίαση στις 28/5/2012, αποφάσισε ομόφωνα να ανοιχθεί το κάμπινγκ στις 10 Ιουνίου ημέρα Κυριακή, πράγμα το οποίο και έγινε.

Από την πρώτη ημέρα που ανοίχθηκε το κάμπινγκ έγινε σαφές από τις τοποθετήσεις των πρωταγωνιστών του εγχειρήματος ότι δεν πρόκειται μόνο για άνοιγμα μιας παραλίας που θα διατηρείται καθαρή από εθελοντές μόνο για να κολυμπούν ελεύθερα και δωρεάν οι πολίτες. Αντίθετα κατά το άνοιγμα επισημάνθηκε με ιδιαίτερη έμφαση – όπως και στη συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου – ότι πρόκειται για μια κινηματική πρωτοβουλία, με τρείς στόχους:

α) Να απομακρυνθούν οι επιχειρηματίες απ όλες τις παραλίες και η πρόσβαση σε αυτές να είναι ελεύθερη και δωρεάν για όλους τους πολίτες

β) Να ακυρωθούν τα σχέδια της κυβέρνησης για πλήρη εκποίηση του παραλιακού μετώπου και τη δημιουργία Ριβιέρας στο Σαρωνικό.

γ) Να δείξουμε ότι σαν πολίτες θεωρούμε το δημόσιο χώρο και τις ακτές δική μας περιουσία, μπορούμε να τις διαχειριζόμαστε εθελοντικά καλύτερα από κάθε επιχειρηματία που ενδιαφέρεται μόνο για το κέρδος.

Από την πρώτη ημέρα επίσης καθιερώθηκε η λειτουργία ανοιχτής συνέλευσης εθελοντών κάθε Τετάρτη, όπου οι πολίτες θα συζητούν ελεύθερα και θα αποφασίζουν για όλα τα θέματα.

Η έναρξη των συνελεύσεων (13 Ιουνίου) συνέπεσε σχεδόν με την εξαγγελία στις αρχές του Ιουλίου από το πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά του ξεπουλήματος όλης της παραλίας του Σαρωνικού σε κερδοσκόπους «επενδυτές» ντόπιους και ξένους, ώστε να γίνει ο Σαρωνικός μια νέα Ριβιέρα.

Η συνέλευση αντέδρασε άμεσα και μια από τις πρώτες της αποφάσεις ήταν να συμμετέχει μαζί με το Δίκτυο Προστασίας του Σαρωνικού σε όλες τις κινητοποιήσεις για την ανατροπή αυτής της πολιτικής. Συγκροτήθηκε από κοινού με το Δίκτυο ένα μπλοκ για την υπεράσπιση της παραλίας και πήραμε μέρος σε όλες τις μεγάλες λαϊκές κινητοποιήσεις στο κέντρο της Αθήνας με δικό μας πανό και ενημερωτικά φυλλάδια που μοιράζαμε στου πολίτες. Επίσης συμμετείχαμε σε κινητοποιήσεις για άλλα μεγάλα κοινωνικά θέματα, όπως ενάντια στην εκποίηση του νερού και της ΕΥΔΑΠ, συμπαράσταση στον αγώνα ενάντια στα μεταλλεία χρυσού στη Χαλκιδική, στον αγώνα ενάντια στο κλείσιμο της ΕΡΤ.

Παράλληλα με την αγωνιστική μας παρουσία στις κινητοποιήσεις οργανώσαμε μόνοι μας ή σε συνεργασία με άλλους φορείς δεκάδες εκδηλώσεις και δράσεις πολιτιστικού, οικολογικού και αλληλέγγυου χαρακτήρα με ελεύθερη και δωρεάν συμμετοχή στις οποίες πήραν μέρος χιλιάδες συμπολίτες μας απ όλη την Αττική ενώ δύο φορές παραβρέθηκαν εκπρόσωποι κοινωνικών, επιστημονικών, συνδικαλιστικών οργανώσεων και κινημάτων από ευρωπαϊκές χώρες.

Ενδεικτικά αναφέρουμε, τα επιστημονικά σεμινάρια ιστορίας η πρώτη φάση των οποίων διήρκεσε τρείς μήνες, τις κινηματογραφικές προβολές σε όλη τη διάρκεια της χρονιάς, τα μαθήματα μελισσοκομίας, τις εκδηλώσεις αλληλεγγύης (ανταλλακτικά παζάρια, συλλογική κουζίνα), τις μουσικές και θεατρικές εκδηλώσεις, την πραγματοποίηση του μεγάλου διήμερου φεστιβάλ ενάντια στην εξάρτηση από τα ναρκωτικά, τη μουσική εκδήλωση με το γνωστό μουσικό σχήμα Quilobo, τη δημιουργία λαχανόκηπου με εναλλακτικό τρόπο φυσικής καλλιέργειας που υποδείχθηκε σε μεγάλη εκδήλωση από τον γνωστό για τον οικολογικό τρόπο φυτείας με σβώλους καλλιεργητή-ακτιβιστή Παναγιώτη Μανίκη, ειδική εκδήλωση για την οργάνωση και λειτουργία αυτοδιαχειριζόμενου κάμπινγκ, στην οποία πήραν μέρος και μετέφεραν την εμπειρία τους συλλογικότητες από άλλους αυτοδιαχειριζόμενους χώρους, αλληλέγγυα μαθήματα για την παραγωγή προϊόντων καθημερινής ανάγκης, αθλητικούς αγώνες αντιρατσιστικού ποδοσφαίρου, παιχνίδια μπιτς βόλευ και πάρα πολλές ακόμη εκδηλώσεις.

Και βέβαια το κάμπινγκ λειτούργησε και σαν ακτή ελεύθερης κολύμβησης, όπου επί ένα χρόνο χιλιάδες πολίτες, (τα Σαββατοκύριακα το καλοκαίρι ξεπερνούν τις 2000) μπορούν να κολυμπούν δωρεάν σε μια φιλική, ευχάριστη και δροσερή παραλία, που τη διατηρούν πεντακάθαρη οι εθελοντές.

Ένα νέο επιτυχημένο πείραμα αυτοδιαχειριζόμενου δημοσίου χώρου οικοδομείται

Είναι γεγονός ότι πολλοί εθελοντές – ακόμα και από αυτούς που καταθέσαμε αρχικά την πρόταση για αυτοδιαχειριζόμενο κάμπινγκ – δεν πιστεύαμε ότι το εγχείρημα θα έχει τόση επιτυχία και διάρκεια και κυρίως ότι από τον πρώτο χρόνο θα συνυπήρχαν αρμονικά από τόσο η διάθεση για συμμετοχή σε αγώνες και κινητοποιήσεις όσο και η δημιουργικότητα, η πρωτοτυπία, η φαντασία, η επιμονή, το πάθος και πολλές άλλες αρετές που εκφράστηκαν με μοναδικό τρόπο στις δεκάδες εκδηλώσεις και δράσεις οι οποίες πραγματοποιήθηκαν στο κάμπινγκ.

Η μεγάλη επιτυχία του πειράματος της αυτοδιαχείρισης είχε τόσο μεγάλη απήχηση, ώστε επώνυμοι πολιτικοί παράγοντες αρθρογράφησαν σε τοπικές εφημερίδες υποστηρίζοντας ότι το μοντέλο αυτό της αυτοδιαχείρισης των δημόσιων ακτών πρέπει να εφαρμοσθεί και στις υπόλοιπες ακτές του Σαρωνικού, ενώ αρκετοί δημοτικοί σύμβουλοι και αντιδήμαρχοι πρότειναν δημόσια στα δημοτικά συμβούλια του δήμου ΒΒΒ να εφαρμοσθεί το μοντέλο του αυτοδιαχειριζόμενου κάμπινγκ και στις υπόλοιπες οργανωμένες ακτές του δήμου. Παράλληλα έχουν γραφτεί ήδη εκατοντάδες θετικά σχόλια και στον ημερήσιο τύπο και στις τοπικές εφημερίδες, σε ηλεκτρονικές εφημερίδες και σε πολλά blog και ιστοσελίδες. Σχόλια επίσης έχουν γραφτεί και στο διεθνή τύπο (εφημερίδα Neuer Deutschland- Γερμανία και Εθνικός Κήρυκας – Αμερική).

Οι μνημονιακοί ενοχλήθηκαν από την επιτυχία και η κρατική καταστολή εξαπολύθηκε και στο κάμπινγκ

Όπως είναι φυσικό η μνημονιακή πολιτική δεν θα μπορούσε να ανεχθεί για πολύ ένα τόσο πετυχημένο και με τόση εμβέλεια (ελληνική και διεθνή) πείραμα. Δε θα μπορούσε να αφήνει σε λειτουργία ένας αυτοδιαχειριζόμενος χώρος που αποδεικνύει έμπρακτα και καθημερινά, ότι οι τοκογλύφοι «επενδυτές» δεν είναι μόνο επικίνδυνοι για την κοινωνία και το περιβάλλον της πατρίδας μας, αλλά και παντελώς άχρηστοι.

Το κάμπινγκ, όπως και άλλοι αυτοδιαχειριζόμενοι χώροι κάνει απόλυτα σαφές ότι οι ίδιοι οι πολίτες μπορούν θαυμάσια να διαχειρίζονται μόνοι τους δημόσιους χώρους -εν προκειμένω τις παραλίες- σε όφελος και της κοινωνίας και του περιβάλλοντος και του πολιτισμού.

Δεν άργησε λοιπόν η κυβέρνηση, σε αγαστή συνεργασία με τη δημοτική αρχή -η οποία μέχρι τότε υποκρινόταν θεατρινίστικα ότι στηρίζει το εγχείρημα που με ομόφωνο ψήφισμα της είχε υιοθετήσει χωρίς ποτέ να το πιστέψει- να εκδηλώσει την καταστολή και στο κάμπινγκ και την Κυριακή 28 Απριλίου εξαπέλυσε τρομοκρατική επίθεση με σύλληψη και προσαγωγή σε δίκη τριών αγωνιστών εθελοντών, γιατί εκτελούσαν στο κάμπινγκ εργασίες, τις οποίες ήταν υποχρεωμένη η δημοτική αρχή να κάνει!!! Στη συνέχεια την επόμενη εβδομάδα έστειλαν και πάλι δυνάμεις καταστολής με σκοπό να εκκενώσουν το κάμπινγκ. Όμως οι εθελοντές αντέδρασαν άμεσα και σε λίγη ώρα οργάνωσαν στο χώρο μεγάλη συγκέντρωση στην οποία έφθασαν πολίτες και κινήματα από όλη την Αττική όπως και βουλευτές.

Η άμεση κινητοποίηση των πολιτών απέτρεψε την εκκένωση του χώρου και αυτό ήταν η πρώτη νίκη των εθελοντών. Το κάμπινγκ για πρώτη φορά εκτός από χώρος δημιουργίας είχε μετατραπεί και σε χώρο αντίστασης ενάντια στην μνημονιακή πολιτική.

Ο πρώτος χρόνος δείχνει το δρόμο για το μέλλον

Η επίθεση των δυνάμεων καταστολής, όχι μόνο φόβισε και απογοήτευσε τους εθελοντές, αλλά αντίθετα μας χαλύβδωσε γιατί διαπιστώσαμε ότι ο εχθρός δεν είναι ανίκητος. Βιώσαμε την εμπειρία της καταστολής και τώρα δεν τρέφουμε αυταπάτες. Είμαστε αποφασισμένοι να συνεχίσουμε τον όμορφο δρόμο του αγώνα και της δημιουργίας που από 10 Ιουνίου του 2013 ξεκινήσαμε. Πιστεύουμε ότι οι συμπολίτες μας σε όλη την Αττική κατανοούν την ανάγκη διατήρησης αυτού του εγχειρήματος και για το λόγο αυτό όχι μόνο σταδιακά συνεχώς περισσότεροι το αγκαλιάζουν, αλλά είναι έτοιμοι και να το υπερασπίσουν, όποτε χρειασθεί. Γιατί δεν τους ενδιαφέρει μόνο για να έχουν ελεύθερη πρόσβαση σε μια παραλία για μπάνιο, αλλά κυρίως γιατί θεωρούν ότι οι παραλίες είναι περιουσία του λαού και ο λαός ξέρει να τις διαχειρίζεται.

Είμαστε λοιπόν όλοι αντίθετοι στο να ξεπουληθούν οι ακτές μόνο και μόνο για τα κέρδη των επενδυτών και των δανειστών. Γιατί σε τελευταία ανάλυση είμαστε βαθιά πεπεισμένοι ότι η φύση και η κοινωνία είναι πάνω από τα κέρδη.

/Ο Μάκης Σταύρου είναι εθελοντής του αυτοδιαχειριζομένου Κάμπινγκ Βούλαςstavroumakis@gmail.com

Πηγή:Εργατική Εφημερίδα Δράση από ΒΑΘΥ ΚΟΚΚΙΝΟ