Πολιτική συγκυρία και κοινωνικά μέτωπα για την παρέμβαση της αντικαπιταλιστικής αριστεράς

7 Σεπτεβρίου 2012

1. Τρεις μήνες μετά τις βουλευτικές εκλογές της 17ης Ιούνη και τη συγκρότηση της τρικομματικής κυβέρνησης με κέντρο της την Ν.Δ., ο συνασπισμός εξουσίας με μοχλό το κυβερνητικό κέντρο εμβαθύνει τη συνολική επίθεση απέναντι στα λαϊκά και στα μικροαστικά στρώματα, επιχειρώντας να...
   διαμορφώσει τους όρους για μία μακροπρόθεσμη κοινωνική αναδιάρθρωση και αναμόρφωση του καθεστώτος συσσώρευσης στην Ελλάδα. Η στρατηγική αυτή δεν περιλαμβάνει μόνο τις νέες περικοπές των 13,5 δις και τις ιδιωτικοποιήσεις, μέτρα τα οποία είναι προσωρινά μέχρι τα επόμενα, αλλά και τις συνολικότερες αλλαγές του συσχετισμού δύναμης στους χώρους εργασίας, με τη ραγδαία μείωση του κόστους της εργατικής δύναμης, την ενατικοποίηση της εργασίας, την ανεργία που ενισχύει τον εργοδοτικό δεσποτισμό και αποδυναμώνει τις συνδικαλιστικές αλλά και τις κοινωνικές αντιστάσεις των εργαζόμενων τάξεων
   
2. Η στρατηγική αυτή υπαγορεύεται από τον τρόπο που η αστική τάξη και τα διεθνή στηρίγματά της που αντιπροσωπεύονται με μεγάλο ειδικό βάρος στον αστικό συνασπισμό εξουσίας στην Ελλάδα, αντιμετωπίζουν την κρίση, ως μεγάλο κίνδυνο αλλά και ως ενδεχόμενη ευκαιρία. Η στρατηγική αυτή έχει σα στόχο να μεταβάλλει δραστικά τον οικονομικό συσχετισμό δύναμης μεταξύ κεφαλαίου και εργασίας μειώνοντας υπέρμετρα το κόστος εργασίας, αλλά και να μετασχηματίσει τα χαρακτηριστικά των εργαζόμενων τάξεων στην Ελλάδα, ως πρώτη απαραίτητη προϋπόθεση, για την ευρύτερη αλλαγή του καθεστώτος συσσώρευσης. Πρόκειται για μία στρατηγική που εμπεριέχει πτυχές της κρίσης αλλά και αντιφάσεις στο βαθμό που έρχεται σε ρήξη με το προγενέστερο αναπτυξιακό πρότυπο της κατανάλωσης και της διατήρησης πτυχών ευημερίας μέσω του δανεισμού χωρίς να το αντικαθιστά με κάποιο άλλο. Έτσι, η αστική τάξη κινείται για την διαχείριση της εξίσωσης της κρίση μόνο ως προς τον ένα παράγοντα, αυτόν της συμπίεσης της εργασίας, γεγονός που σωρεύει μεγάλες εντάσεις και αντιφάσεις.
3. Ταυτόχρονα, σε διεθνές επίπεδο φαίνεται ότι η κρίση του 2008 – 2009 όχι μόνο δεν έχει επιλυθεί πλήρως, αλλά επανέρχεται μία δεύτερη φάση ύφεσης. Ιδιαίτερα η Ε.Ε και η Ευρωζώνη που λόγω των ενδογενών αντιφάσεων και της αστάθειας που παρήγαγε η Ο.Ν.Ε και το ευρώ εμφανίζει σήμερα σημαντικότερα κρισιακά συμπτώματα από ότι οι άλλοι ιμπεριαλιστικοί ή και ανερχόμενοι οικονομικοί πόλοι.
4. Η κοινωνική και οικονομική πολιτική που ακολουθείται τα τελευταία χρόνια σε συνδυασμό με την εξέλιξη της διεθνούς οικονομικής κατάστασης, έχει σαν αποτέλεσμα την πρωτοφανή πτώση του Α.Ε.Π., η οποία καθιστά την αποπληρωμή του ελληνικού χρέους, ακόμα και μετά τις περικοπές του ιδιωτικού χρέους, αδύνατη. Καθίσταται όλο και περισσότερο σαφές ότι με βάση την οικονομική πολιτική και τις οικονομικές εξελίξεις, την πτώση του Α.Ε.Π κατά 7 %, την αύξηση της ανεργίας σε ύψη που προσεγγίζουν το 30 % αν ληφθούν υπόψη η μακροχρόνια άνεργοι, την μείωση των φορολογικών εσόδων οδηγεί στην αδυναμία αποπληρωμής του χρέους, ενώ όλες οι παραδοχές του τρίτου μνημονίου μέσα σε λίγους μήνες έχουν καταρρεύσει. Έτσι, με μετριοπαθείς παραδοχές για την μείωση του Α.Ε.Π και των φορολογικών εσόδων, αλλά και των εσόδων από ιδιωτικοποιήσεις, το ελληνικό χρέος θα ανέλθει σε 210 % του Α.Ε.Π. Έτσι, κάποια στιγμή θα γίνει ξανά απαραίτητη η περικοπή του χρέους που κατέχει πια η Ε.Κ.Τ και η τρόικα, δηλαδή τα ιμπεριαλιστικά κράτη. Αυτή θα καταστεί αναπόφευκτη και η μόνη εναλλακτική λύση θα αποτελέσει η ελληνική χρεοκοπία.
5. Οι διεθνείς ιμπεριαλιστικοί μηχανισμοί και τα ιμπεριαλιστικά κράτη, αλλά και η ελληνική αστική τάξη έχουν επίγνωση αυτού του γεγονότος. Η προσπάθεια η οποία καταβάλλουν έχει τρεις άξονες α) ο κεντρικός άξονας είναι να αξιοποιήσουν την κρίση συντρίβοντας ένα σύνολο οικονομικών και εργασιακών συνθηκών με την απειλή της κρίσης και της χρεοκοπίας να διαμορφώσουν τους όρους μίας νέας «πρωταρχικής συσσώρευσης» που θα αυξήσει την καπιταλιστική κερδοφορία σε ορισμένους οικονομικούς κλάδους και θύλακες στη φάση μετά το επόμενο κούρεμα του ελληνικού χρέους β) μέχρι τότε να αποσπάσουν όσο γίνεται περισσότερους πόρους για την αποπληρωμή του ελληνικού χρέους και γ) ο “παραδειγματισμός” των αστικών τάξεων, χωρών που βρίσκονται σε αντίστοιχη κατάσταση.
6. Είναι σαφές ότι μία τέτοια στρατηγική είναι ανολοκλήρωτη, προϋποθέτει εκτεταμένη ανεργία αλλά και πρωτοφανή μείωση των μισθών και της αγοραστικής δύναμης των εργαζόμενων τάξεων. Η Ελλάδα, λόγω της οξύτητας της κρίσης, αν και μικρή χώρα, αποτελεί ένα πεδίο δοκιμής αυτού του νέου καθεστώτος για τις δυνάμεις της εργασίας, που με διαφορετικούς ρυθμούς και τρόπους, ανάλογα με την οικονομική συγκυρία και τον ταξικό συσχετισμό δύναμης, επεκτείνεται ή μπορεί να επεκταθεί από την περιφέρεια της Ευρωζώνης, εν μέρει και στις χώρες των πιο αναπτυγμένων καπιταλιστικών κρατών. Οι κυρίαρχες τάξεις είναι διατεθειμένες να δοκιμάσουν αυτή τη στρατηγική στο έπακρο. Οι εκτεταμένες περικοπές μισθών, αλλά και οι τροχιοδεικτικές βολές για την υπό όρους κατάργηση τη πενθήμερης εργασίας θα έχουν επιπτώσεις στην αλλαγή του συνολικού κοινωνικού μοντέλου των τελευταίων τριάντα ετών, ένα από τα κεντρικά στοιχεία του οποίου αποτέλεσε η αύξηση της κατανάλωσης, αλλά και η σύνδεση της με την αύξηση του «ελεύθερου χρόνου».