Μετά το μοίρασμα της πίτας στους συνεταιρισμούς και τον περιορισμό μισθών τιμών και θέσεων εργασίας στις αναπτυγμένες χώρες στον τομέα μεταποίησης αγροτικών προιόντων και ειδικά για την ιστορία μας των καπνών άρχισε ο σχεδιασμός μετατροπής των εθνικών εταιρειών σε πολυεθνικές γιατί η τάση ήταν «Συμπίεση στη μητροπολη και επέκταση στις τρίτες χώρες» Πριν .....
ταξιδέψουμε όμως σε χώρες ξωτικές για να δούμε αυτό που ευκολα υποψιάζεται κανείς το πως δηλαδή αρχισαν να βγαίνουν πολλαπλάσια κέρδη σε σχέση με τις αναπτυγμένες χώρες ας δούμε πως παραγόταν ο πλούτος στις αναπτυγμένες. Συγκεκριμένα πως αγοραζόταν τα καπνά σε μια χώρα πχ την Ελλάδα.
Τα καπνά αγοραζόταν νυχτα. Πριν ξεκινήσει η αγορά εκανες τη μελέτη του χωριου με τη βοήθεια του μεσίτη. Μάθαινες ποιος χρώσταγε ποιος ειχε γάμο βαφτισια κηδεια η αρρώστεια στην οικογένεια. Ποιος ηταν φτωχος και ποιος ειχε οικονομικα κρατήματα, και ανάλογα αρχιζες απο τον πιο αδύναμο κρίκο. Οδηγώντας αργα και οσο αθορυβα μπορούσες το αμάξι «περναγες» νυχτα απο το χωριό και σταμάταγες δηθεν απο το σπίτι για να πεις μια καληνύχτα πριν πας για υπνο. Εκει φρόντιζες να διώξεις γρήγορα απο την συζήτηση την γυναίκα αρνούμενος ευγενικά την προσφορά της για καφέ μεζε η αναψυκτικο. Ζητούσες ευγενικα συγγνώμη για το προχωρημένο της ωρας και ελεγες να μην κουράζεται και οτι θα εφευγες συντομα. Ας μη γελιόμαστε, ουτε αυτή ειχε καμμιά ορεξη στις 11 η τα μεσάνυχτα να φτιάξει καφέ αλλα ηθελε ναναι κοντα στη κουβέντα για να αποτρέψει τον ανδρα της απο την μαλακία που πηγαινε να κάνει. Οι ρολοι ηταν γνωστοι, και συ δεν ηθελες το εμπόδιο της γυναίκας γιατι θα σου χάλαγε την αγορά. Ξεκιναγες τη κουβέντα λεγοντας το ποσο κοντά τους εισαι ποσο καλα τους ξερεις και τι κουραστικη δουλια κάνουν και τι αναγκες εχουν. Μετά κλαψομούνιαζες και ελεγες οτι και συ ενας φτωχος υπάλληλος εισαι που περιμένεις να τελειώσει η αγορά για να δεις και συ την οικογένειά σου οπως την βλέπουν αυτοι κάθε μερα. Οταν αρχιζε η αγορα κράταγε απο 3 ως 6 μηνες, τωρα με καποιες τεχνολογικες εξελιξεις κρατα 3 μηνες. Απο δω τον εφερνες απο κει τον εφερνες τον επειθες οτι αν «γράψει» το καπνο κανεις δεν θα το μαθει στο χωριο και δεν θα φανει οτι αυτος εσπασε την αμυνα του χωριου. Του υποσχόσουν οτι το πιστοποιητικο του θα πάει τελευταιο στη τράπεζα. Εκει συνηθως εμπαινε η γυναικα κι ελεγε «ε οχι να πουλησουμε πρωτοι να πουλησουμε φτηνα και να πληρωθουμε τελευταίοι!! Αν θα την κανουμε τη μαλακια θα την κανουμε σωστά!» και ετσι εκλεινε η δουλεια...η ωρα της υπογραφης ηταν για κινηματογράφιση...ενα δυο λεπτα αντρας και γυναίκα καθοταν ο ενας με το στυλο μπροστα στο χαρτι και η αλλη με τα ματια ποτε πανω στον αντρα της ποτε πανω σε μας. Τοτε συνηθως ελεγε η γυναικα «Κι αν ανέβουν τα καπνά παιδι μου;» και της απάνταγες ηλιθιωδώς και μονότονα το μεγαλυτερο ψέμμα αυτου του εμπορίου «Κι αν κατέβουν κυρά Αμαλία;» . Ποτέ ομως δεν κατεβαίναν τα καπνά. Πάντα τα πρωτα ηταν 25 με 100 δραχμες φτηνοτερα απο τα τελευταια επι δραχμής και 30 με 50 σεντς φτηνοτερα αργοτερα επι ευρώ.
Ενας δευτερος κανόνας σε αυτή τη δουλεια ηταν «Κανεις στησιμο (δηλαδη διαμορφώνεις μεση τιμη αγοράς) απο τα μεγάλα καπνά και δινεις καλες τιμες στα μικρά καπνά για να ακουστεί στην περιφέρεια» Δηλαδη αν καποιος ειχε καλο καπνο και πολυ καπνο τον παταγες στο λαιμο και τοπαιρνες οσο πιο φτηνα μπορουσες. Αν κάποιος ειχε καλο αλλα λιγο καπνο εδινες μια τεράστια τιμη και φουντωνε αμέσως η αγορά. Αυτο δεν το εκανες ομως ποτε στην αρχη. Αφηνες τα καλά καπνά στο τέλος και εδινες την ψηλη τιμη τοτε για να χαντακώσεις τις αλλες εταιρειες που αγοραζαν ακομα και να τις αναγκάσεις να ακολουθησουν τη ψηλη τιμη που εσυ εδωσες στα τελειώματά σου. Ετσι εβγαινε και ο τριτος κανονας. «Αρχιζεις νωρις πληρώνεις γρηγορα και τελειώνεις νωρίς σπέρνοντας το χάος στους ανταγωνιστές σου»
Τι συνέβαινε ομως οταν «γραφόταν» το πρωτο καπνο? Επεφτε ολο το χωριο σαν τραπουλόχαρτο, το ιδιο βράδυ κιολας. Εγραφες μεσα σε 2-3 ωρες ολα τα καπνά . Αν ζουσε ο Κλαουζεβιτς θα αλλαζε το αποφθεγμα του οτι «ο πολεμος ειναι συνέχεια της πολιτικης με αλλα μεσα» στο «το εμπόριο ειναι συνέχιση του πολέμου με άλλα μέσα» αλλα θα ηταν συνέχιση του ταξικου πολέμου.
Απο μια τιμη αγοράς καπνου μετα την επεξεργασία εβγαινε κερδος την δεκαετια του 80 απο 1 ως και 2.5 δολλάρια το κιλο. Οι μισθοι μας και τα λειτουργικα εξοδα δεν ξεπέρναγαν τα 25 σεντς το κιλο . Στη δεκαετια του 90 που οι πελάτες μας οι βιομηχανιες τσιγάρων αυξησαν τον κυκλο εργασιών τους και την ενταση της τεχνολογιας στην μεταποιηση πιεσαν και τα δικά μας περιθωρια κερδους απαγορευοντας μας να παιζουμε με τις ισοτιμιες των πληθωριστικων μας νομισμάτων και επιβάλλοντας μας ενα παγωμα της τιμης εξαγωγης στο οποιο δικαιολογουσαν μια προσαυξηση πολυ μικρη σε περιπτωση ιδιαιτερα καλης ποιοτητας. Ετσι το περιθώριο κερδους στη δεκαετια του 90 μειώθηκε στα 40 με 60 σεντς το κιλο αλλα παράλληλα δεκαπλασιάστηκε ο ογκος του εμποριου γιατι οπως ειπα στην αρχη ανοιχτηκαν οι εταιρειες στην παγκόσμια αγορά. Ετσι τα κερδη αυξηθηκαν αντι να μειωθουν. Εκει που ενας διακινουσε 2000 τοννους καπνα και εβγαζε 2 εκατομμυρια δολλάρια κερδη τωρα διακινουσε 30 χιλιάδες τοννους και εβγαζε 12 εκατομμυρια δολλαρια κερδη. Παράλληλα οι μισθοι μας παγώσαν στα 900 δολλάρια το κεφάλι κατα μεσο ορο με αποτέλεσμα να κοστιζουμε στο παράδειγμα που εφερα γυρω στο ενα εκατομμυριο δολλαρια σαν εργατες και υπαλληλοι και να αποδιδουμε 12 εκατομμυρια δολλαρια κερδη.
Την ιδια στιγμη η βιομηχανια τσιγάρων που μεχρι τοτε ηταν υποχρεωμενη να χρησιμοποει ενα γραμμαριο καπνου ανα τσιγάρο με την τεχνικη της «εξαχνωσης» και την τεχνικη του ανασυσταμένου καπνου που προερχοταν απο φυλλοτριματα (υποπροιον) και κοτσάνια κατάφερε να μειώσει το ποσοστο συμμετοχης της πρώτης υλης στα 0,55 γραμμάρια καπνου ανα τσιγάρο. Αυτο εστειλε ενα παγερο μηνυμα σε μας τους εργαζόμενους. «Απο δω και περα θελουν λιγοτερα καπνά αρα ετοιμαστειτε για περαιτερω μειώσεις» ....ηταν μεγάλο ΨΕΜΜΑ...περισσότερα καπνα θελαν και επειδη ΔΕΝ ΘΕΛΑΝ να τα πληρώσουν πιο πολυ δημιουργουσαν αυτη τη νοθεια προιοντος και αποθηκευαν καπνά για να αντιμετωπιζουν μελλοντικες αυξησεις ζητησης χωρις να προσφέρουν ψηλοτερη τιμη. Το καπνο μπορει να το κρατήσεις μέχρι και 15 χρονια μεχρι να το κανεις τσιγάρο. Μάλιστα σε μια περιπτωση στην καρριέρα μου μετα το τελος του εμφυλιου πολεμου στον Λιβανο ειδα στο κεντρικο εργοστασιο να επεξεργάζονται το 1992 καπνα εσοδείας 1975 δηλαδη 17 ετών. Καμμιά αιτίαση του καπιταλισμου για λιγότερα κερδη η «προβληματα» δεν ειναι αληθινη, τις κρισεις τις δημιουργεί γιατι θελει ανεξάρτητα των συνθηκων και της αγοραστικης δυναμης να εχει ΠΑΝΤΑ περισσότερα κέρδη. Αυτη ισως να ειναι και η αιτία που μια μέρα θα πέσει κάτω απο το βάρος της παγκόσμιας αγανάκτησης. Προς το παρόν ειμαστε στις αρχες της δεκαετιας του 90 και το παγκόσμιο καπνεμπόριο θελει να γινουν ολες οι εθνικες εταιρείες πολυεθνικες για να διαλέξει τις φτηνοτερες στο μελλον, μιας και οι ηδη υπάρχουσες πολυεθνικες αρχιζουν και του κοστιζουν πολυ.
(Συνεχιζεται)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου