ΕΜΠΡΟΣ ΓΙΑ ΝΕΕΣ ΗΤΤΕΣ, ΕΜΠΡΟΣ ΓΙΑ ΝΕΕΣ ΣΥΝΤΡΙΒΕΣ;

Του
ΠΑΣΧΟΥ ΛΑΖΑΡΙΔΗ*

Δεν περίμενε κανείς ότι το ΚΚΕ ή η ΑΝΤΑΡΣΥΑ θα κρατούσαν τα ποσοστά της 6 Μάη. Ίσως ωστόσο περίμενε μια πιο προσεκτική -και σε ένα βαθμό αυτοκριτική- ανάγνωση του αποτελέσματος για μια πολιτική που χάρισε και στους δύο την ήττα.
Οι πρώτες ενδείξεις επιβεβαιώνουν την κλασσική ερμηνεία: "Δώσαμε δύσκολη μάχη, ευτυχώς...

σύντροφοι, αντέξαμε". Συνήθως συμπληρώνεται από το επαναστατικό μότο πως "αν οι εκλογές αλλάζαν τα πράγματα θα ήταν παράνομες", καθώς και από την λενινιστική αλήθεια πως οι επαναστάτες δεν κρίνονται από τις εκλογές αλλά από την ταξική πάλη.

Κι έτσι, καλώς εχόντων των πραγμάτων θα ζήσουμε μια περίοδο με μπόλικες δόσεις επαναστατικής ρητορείας για τις κοινοβουλευτικές αυταπάτες. Ωστόσο υπάρχει μια αντίφαση: Αν οι εκλογές δεν είναι κριτήριο των πάντων, γιατί τότε η παρουσία σε αυτές είναι το κριτήριο των πάντων; Γιατί για παράδειγμα η ΑΝΤΑΡΣΥΑ δεν επέλεξε μια δημόσια διατυπωμένη πρόταση μελών της για συνεργασία ή στήριξη στον ΣΥΡΙΖΑ; Γιατί η πολιτική, οργανωτική και ιδεολογική αυτοτέλεια της αντικαπιταλιστικής αριστεράς εξαρτάται ολοκληρωτικά από τον εκλογικό της διαχωρισμό;

Το πρόβλημα μπαίνει γιατί οι ίδιοι που μετεκλογικά υποτιμούν την εκλογική μάχη ένεκα του καταποντισμού, είναι ακριβώς αυτοί που προεκλογικά την υπερτιμούν. Της προσδίδουν μεταφυσικές ιδιότητες όσον αφορά την ύπαρξη και την ανεξαρτησία πολιτικών κομμάτων ή σχηματισμών. Στην ιστορία είναι δεκάδες τα παραδείγματα όπου επαναστατικά κόμματα, κομμουνιστικά κόμματα, και στην περίπτωσή μας ακόμα και το ΚΚΕ συνέβαλαν σε ευρύτερα λαϊκά ή αριστερά μέτωπα, στο βαθμό που τα πράγματα ήταν κρίσιμα. Και την Κυριακή, είτε μας αρέσει, είτε όχι, τα πράγματα ήταν κρίσιμα. Αν ακόμα και σήμερα δεν το αντιλαμβανόμαστε, δύο τινά συμβαίνουν: Είτε ο κομματικός πατριωτισμός μας έχει τυφλώσει, είτε το πορτοφόλι μας είναι υπερβολικά γεμάτο ώστε να παρακούμε τον ρόγχο μιας οικονομικά ετοιμοθάνατης κοινωνίας.

Αν ο ΣΥΡΙΖΑ αντικειμενικά αποτελούσε ένα τόξο αντιμνημονιακών, αριστερών δυνάμεων, ίσως ετερόκλητων, σίγουρα μετακινούμενων, ρευστών ή (αν θέλετε) και μεταλλασσόμενων... Αν ο ΣΥΡΙΖΑ αποτελούσε εκ των πραγμάτων την μοναδική ελπίδα για άμεση αλλαγή πολιτικής ώστε να διευκολυνθεί η λαϊκή επιβίωση (και όχι ο σοσιαλισμός), για ποιο λόγο ήταν απαγορευτικό, και για το ΚΚΕ, και για την ΑΝΤΑΡΣΥΑ, μια εκλογική συμπαράταξη σε ένα πρόγραμμα ελάχιστης ανακούφισης του λαού;

Και είναι προφανές από την πολιτική λογική και όχι από την εκλογική αριθμητική, πως ένα αριστερό μέτωπο που θα έδινε τη μάχη για την ακύρωση του μνημονίου, την αθέτηση πληρωμών στους τοκογλύφους, την άρση των μέτρων λιτότητας, και με μια προσωρινή ανακωχή γύρω από το σύνθημα "όχι άλλες θυσίες για το ευρώ και την ΕΕ", θα μπορούσε να νικήσει.

Οι πολιτικές διαφορές είναι υπαρκτές και από μια άποψη θεμελιώδεις. Θα είχαν όμως τη δυνατότητα να λυθούν ανοικτά, ενώ πρώτα θα είχε αντιμετωπιστεί το κύριο πρόβλημα. Ακόμα και με χωριστές καθόδους: Μια ελάχιστη παραχώρηση στην κοινή λογική, θα ήταν για παράδειγμα η αποδοχή τόσο από τη μεριά του ΚΚΕ όσο και από τη μεριά της ΑΝΤΑΡΣΥΑ, της δυνατότητας για μια μεταβατική κυβέρνηση που θα έπαιρνε πρώτα μέτρα ανακούφισης του λαού και εξόδου της χώρας από το κώμα της χρεοκοπίας. Δηλαδή ένα προκαταβολικό ναι στην πρόταση για κυβέρνηση αριστεράς.

Και αντί να πυροβολείται εκ των προτέρων άκριτα και υποκριτικά ο ΣΥΡΙΖΑ για την αντιλαϊκή στροφή που θα υποχρεωθεί να κάνει ...όταν κερδίσει, να επιλεγόταν ένας δρόμος συμμετοχής και όχι αποχής από την πρόκληση της επόμενης μέρας. Τώρα ο λαός μίλησε, η ζωή προχώρησε, και δύο χώροι της αριστεράς που θα μπορούσαν να συμβάλουν καθοριστικά, πολιτικά και κινηματικά, θα περάσουν μια περίοδο γλείφοντας τις πληγές τους. Τελικά, ΚΚΕ και ΑΝΤΑΡΣΥΑ αντί να πλήξουν -όπως επεδίωκαν- τον ΣΥΡΙΖΑ (και στο όνομα αυτού την κεντροαριστερή διαχείριση, την φιλο-ΕΕ αυταπάτη, τον μεταρρυθμιτισμό), έπληξαν τον εαυτό τους και τη γραμμή τους.

Για αυτό ακριβώς είναι υπόλογες οι ηγεσίες τους. Απέναντι στα μέλη τους. Γιατί αδίκησαν την πολιτική τους κατεύθυνση. Δεν είναι υπόλογες ούτε απέναντι στον ΣΥΡΙΖΑ, ούτε πολύ περισσότερο απέναντι στον ελληνικό λαό διότι "βγήκε πρώτος ο Σαμαράς". Κι ας διαρρέονται τέτοιες ασχήμιες. Οι τακτικές Κουτσόγιωργα είναι απολύτως ξένες με την αριστερά.

Η χειρότερη εξέλιξη σήμερα είναι να επιχειρηθεί μια ακόμα πιο σεχταριστική, στενή και ετεροκαθοριζόμενη μετατόπιση. Για παράδειγμα να χρεωθεί η ήττα σε μέλη και στελέχη που είτε δημόσια (στην περίπτωση της ΑΝΤΑΡΣΥΑ), είτε πλαγίως και ιδιωτικά (στην περίπτωση του ΚΚΕ) διαφώνησαν με τις ηγεσίες των κομμάτων τους. Ήδη τέτοια δείγματα γραφής υπάρχουν και από τον Περισσό και από την αντικαπιταλιστική αριστερά. Οι πρώτοι (ΚΚΕ) αναδεικνύοντας σε κεντρικό πολιτικό πρόβλημα του κόμματος την ανώνυμη ηλεκτρονική διαφωνία (ενίοτε και προβοκάτσια). Είναι γνωστό ότι εδώ και καιρό διεξάγεται διαδικτυακά μια ισχυρή πολιτική αντιπαράθεση στην ηγεσία του ΚΚΕ από (πρώην και νυν) μέλη, υπερασπιστές του Κόμματος και της γραμμής του Αντιμπεριαλιστικού, Αντιμονοπωλιακού, Δημοκρατικού Μετώπου, όπως διατυπώθηκε στο 15ο συνέδριο για να θαφτεί έκτοτε. Οι δεύτεροι (ΑΝΤΑΡΣΥΑ) δείχνοντας ως υπαίτιους της εκλογικής καθίζησης ορισμένα μέλη που πρότειναν δημόσια μια πολιτική συνεργασίας με τον ΣΥΡΙΖΑ ή και (κριτικής) εκλογικής υποστήριξής του.

Στην περίπτωση της ΑΝΤΑΡΣΥΑ, τόσο η πρώτη ανακοίνωση του ΝΑΡ, όσο και μια παρέμβαση του Π.Μαυροειδή, δείχνει ως υπεύθυνους της ήττας "τμήματα της αντικαπιταλιστικής αριστεράς" που "ταλαντεύτηκαν πριν τις εκλογές", "εκφράστηκαν και δημόσια, σχετικά με την αναγκαιότητα αυτοτελούς πολιτικής παρουσίας και επέδρασαν σε σημαντικό βαθμό αρνητικά".

Αν και ο ρόλος της αντικαπιταλιστικής αριστεράς είναι σεβαστός, αυτές οι αιτιάσεις αδικούν τους γράφοντες. Υποτιμούν βαθιά το πολιτικό αδιέξοδο της ΑΝΤΑΡΣΥΑ, δηλαδή την άρνηση της πολιτικής και τη συλλήβδην καταχώρησή της ως τακτικισμό. Σαν μικρογραφία της αντίστοιχης στάσης του ΚΚΕ. Αυτή η σύμπτωση ΚΚΕ – ΑΝΤΑΡΣΥΑ ήταν ενδεικτική για παράδειγμα στην προεκλογική αρθρογραφία του Γ.Ρούση, όπου λίγο ή πολύ εγκαλούσε το ΚΚΕ διότι με τη στάση του επιτρέπει να γιγαντώνεται ο ΣΥΡΙΖΑ ως ανάχωμα του συστήματος. Το βαθύτερο πρόβλημα του χώρου είναι μια ατέρμονη όσο και παθητική αναμονή από το τι θα συμβεί στο ΚΚΕ. Όμως αυτή η αναμονή κλείνει δύο δεκαετίες ζωή. Και παραγνωρίζει ότι οι διεργασίες σε οποιοδήποτε κόμμα (και πολύ περισσότερο στο ΚΚΕ) δεν ξεκλειδώνουν με παραγγέλματα αλλά με αποτελεσματικές πολιτικές πρωτοβουλίες. Αν για παράδειγμα τώρα υπάρξουν εξελίξεις στο ΚΚΕ, αυτές δεν θα κοιτάξουν προς την ΑΝΤΑΡΣΥΑ, αλλά προς τον ΣΥΡΙΖΑ. Στοιχειώδες. Και τελικά η αναμονή γίνεται αδιέξοδη. Και ψάχνονται οι δικαιολογίες σε πενηντατόσα στελέχη, αλλά και σε ισχυρό τμήμα της βάσης, στην "κοινή γνώμη της ΑΝΤΑΡΣΥΑ" που δικαίως διεκδίκησε άλλη στάση ενόψει των δεύτερων εκλογών.

Δεν χρειάζεται αναφορά σε απίθανες σχετικοποιήσεις που βρίσκουν ηττημένο τον ΣΥΡΙΖΑ διότι είχε στόχο την κατάκτηση της εξουσίας, και άρα έχασε. Ή βρίσκουν νικητή τον Περισσό διότι επιβεβαιώθηκε η προεκλογική του εκτίμηση ότι θα ηττηθεί. Με τη διαλεκτική άμα την ξεχειλώσουμε μπορούμε να κάνουμε θαύματα.

Το μεγάλο ερώτημα σήμερα είναι αν η μετεκλογική πορεία της ΑΝΤΑΡΣΥΑ θα τη φέρει σε επίπεδα και σε προγραμματικό λόγο που θυμίζει το ΜΕΡΑ, εξανεμίζοντας μια αναγνωρίσιμη δυναμική που κατέγραψε την τελευταία διετία. Και αν η μετεκλογική πορεία του ΚΚΕ θα περιορίσει τις υπαρκτές αμφισβητήσεις στο εσωτερικό του, μαλακώνοντας σε βάθος χρόνου τον ατσάλινο σεχταρισμό του, μένοντας πάντα στην ίδια αντιμετωπική κατεύθυνση. Η σημερινή απόφαση της ΚΕ του ΚΚΕ αφού περνά τον ΣΥΡΙΖΑ από γενεές δεκατέσσερες, προαναγγέλει την "κατάθεση και σχεδίων νόμου και τροποποιήσεων για καίρια λαϊκά προβλήματα".

Η επόμενη μέρα θα είναι εξαιρετικά δύσκολη. Όσοι από την αριστερά και συγκεκριμένα από τον ΣΥΡΙΖΑ περιμένουν άκοπα και ανέφελα νέα εκτίναξη και κατάκτηση της εξουσίας και σύντομες νέες εκλογές, απατώνται. Αν κάτι μάθαμε από την αστική τάξη σε αυτή τη λυσσώδη προεκλογική περίοδο είναι πως δεν θα μας χαρίσει το σκοινί με το οποίο θα την κρεμάσουμε. Και η απάντηση των αριστερών δυνάμεων, και ειδικά των δυνάμεων της κομμουνιστικής αριστεράς οφείλει να είναι η συγκρότηση ενός μεγάλου λαϊκού μετώπου, με κέντρο την αριστερά, και μέσα αλλά όχι έξω ή κόντρα σε αυτό, ένα διακριτό πολιτικό ρεύμα ρήξεων με όλους τους μηχανισμούς που κρατούν τη χώρα και το λαό δέσμιους στην κόλαση της τρόικας. Στο έδαφος αυτό, τομές και ανασυνθέσεις είναι όχι μόνο καλοδεχούμενες, αλλά και αναγκαίες.

*
Δημοσιεύτηκε στο antapocrisis.gr την Δευτέρα 18 Ιουνίου 2012