Εμείς και οι ξένοι ή εμείς οι ξένοι

του
Λ. Ζενάκου

Η ανωτέρω φωτογραφία από την Πλατεία Βάθης θυμίζει άλλη παλαιότερη που είχε δει το φως της δημοσιότητας αιώνες πριν από την εφεύρεση της δαγεροτυπίας. Το πανό τότε έγραφε «Οχι στη βοντενοποίηση της Βρετανίας». Το κράδαιναν αγανακτισμένοι περίοικοι του... Picadilly Circus, γηγενείς, οι οποίοι διαδήλωναν στην πλατεία τους κατά της αθρόας εισροής Σαξόνων και κατά του Woden, του κράτιστου μεταξύ των πολλών θεών που λάτρευαν οι νεοφερμένοι.

Παρόμοιες διαδηλώσεις με πανό ανάλογου περιεχομένου διοργανώνονταν την εποχή εκείνη και σε πολλές άλλες γνωστές πλατείες της Ευρώπης. Αν και από αιώνων μαγαρισμένοι και αυτοί από την υπερδύναμη του καιρού τους, τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, οι μπασταρδεμένοι πλέον Ευρωπαίοι δεν έβλεπαν με καθόλου καλό μάτι τους μετανάστες που εισχωρούσαν στα εδάφη τους αναζητώντας δουλειά και, όχι σπάνια, πολιτικό άσυλο. Ετσι στην Piazza del Duomo λόγου χάρη εξοργισμένοι Ιταλοί προσπαθούσαν να ξεφορτωθούν τους απαιτητικούς Λομβαρδούς, στην Place Vendome αρειμάνιοι Γαλάτες είχαν να αντιμετωπίσουν τους αδηφάγους Φράγκους, στην Plaza Mayor γενναίοι Κελτίβηρες τα είχαν βάλει με τους αιρετικούς Βησιγότθους, και πάει λέγοντας.

Σε μερικές περιπτώσεις οι αντιπαραθέσεις στις πλατείες κατέληγαν σε μακελειό. Σε άλλες η εγκατάσταση των ξένων συντελέστηκε «smoothly and peacefully» όπως μας λέει η Oxford History of Medieval Europe. Ούτως ή άλλως οι επήλυδες ρίζωσαν στις νέες τους πατρίδες, τόσο μάλιστα ώστε με τα δικά τους ονόματα ονοματίζονται έκτοτε πολλοί από τους τόπους όπου είχαν καταφύγει. Σε αυτούς τους τόπους συγκαταλέχθηκε αργότερα –ποιος θα το πίστευε;- ακόμη και η αχανής σλαβική επικράτεια με τους σκανδιναβούς αναδόχους, τους Ρως.

Οι μετανάστες λοιπόν κυριάρχησαν κατά πάντα. Πλην ενός: δεν κατόρθωσαν να επιβάλουν τους θεούς τους. Και όχι μόνο αυτό: ύστερα από μερικούς αιώνες είχαν εκχριστιανιστεί απαξάπαντες, ενώ και οι αιρετικοί δεν άργησαν να μπουν στον ίσιο δρόμο.

Αυτή την εν τέλει θεάρεστη ιστορική έκβαση δεν την έφεραν φυσικά τα πανό στις πλατείες. Οι διαμαρτυρόμενοι της Πλατείας Βάθης και των άλλων αθηναϊκών πλατειών γνωρίζουν προφανώς πόσο ατελέσφορη είναι αυτή η μέθοδος. Εξ ου και οι ευσεβέστεροι εξ αυτών φαίνονται διατεθειμένοι να μετέλθουν χριστιανικότερα μέσα ανάλογα πιθανώς με εκείνα που εφάρμοσε ο Καρλομάγνος κατά των ανυπάκουων αλλοπίστων, όσων λόγου χάρη δεν νήστευαν τη Σαρακοστή: τους έκοβε το κεφάλι. Αλλωστε η ανεπάρκεια των πανό έχει τεκμηριωθεί περιτράνως από την εποχή ακόμη του μεγαλειώδους εκείνου συλλαλητηρίου των αυτοχθόνων στην Πλατεία Συντάγματος πριν από τέσσερις χιλιάδες χρόνια. Το πανό τους έγραφε: «Οχι στη Δωδεκαθεοποίηση της Πελασγίας».

πηγη: ΤΕΧΝΗΕΝΤΩΣ.