ΑΡΘΡΟ: Για την αποτελεσματικότητα του μετώπου

του
Αν. Καρίτζη

Το μέτωπο δεν πρέπει να είναι ο μέσος όρος των δυνάμεων που το αποτελούν, αλλά αντίστροφα, οι απαιτήσεις της καταστροφής που θα κληθούμε να αντιμετωπίσουμε και η εκπόνηση ενός σχεδίου που αντιστοιχεί σε αυτές θα πρέπει να μετασχηματίσει όλους όσοι αντιλαμβάνονται την... αναγκαιότητά του. Η πίστη και η έμπνευση ότι το μέτωπο είναι σε θέση να επιτύχει κάτι τέτοιο είναι όρος για την επιτυχία του

Βρισκόμαστε μπροστά σε μια γενικευμένη ταξική επίθεση τρομακτικής έντασης, με καταστροφικά αποτελέσματα για τους λαούς: από την εργασία και το λαϊκό εισόδημα μέχρι τη θεσμική οργάνωση και τις δημοκρατικές ελευθερίες. Τίποτα πλέον δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένο. Μπροστά σε αυτή την κατάσταση η οικοδόμηση ενός μετώπου ανατροπής αυτού του σχεδίου είναι αναγκαία. Λόγω της σφοδρότητας της επίθεσης, στόχος πρέπει να είναι και η κατάληψη της κυβερνητικής εξουσίας, παρά το γεγονός ότι νιώθουμε ανέτοιμοι μπροστά σε αυτό το ενδεχόμενο.



Όμως, η διαμόρφωση ενός τέτοιου μετώπου έχει πολλές διαστάσεις και χρειάζεται επιδεξιότητα. Θα αναφέρω μόνο μερικά σημεία που μπορεί να συμβάλλουν στο καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα.

1. Το μέγεθος της κοινωνικής καταστροφής και η de facto δημοκρατική εκτροπή επιβάλλει ένα μέτωπο τέτοιο ώστε να είναι εργαλείο για την πολιτική δράση σε ένα περιβάλλον όπου οι εκλογές δεν έχουν τον κεντρικό ρόλο που είχαν. Πρέπει να συμβάλλει στην οργάνωση της καθημερινότητας και τους αγώνες του λαού, καθώς εισερχόμαστε σε μια περίοδο αυταρχικού μετασχηματισμού του κράτους. Η ανάληψη της εξουσίας θα εξαρτηθεί περισσότερο από αυτό παρά από την αποτελεσματικότητα κατά την εκλογική αναμέτρηση.

2. Η νέα μεταβατική πολιτική πραγματικότητα χαρακτηρίζεται από στοιχεία όπως α) η διάλυση των παραδοσιακών πολιτικών εκπροσωπήσεων (προϋπάρχει της κρίσης, αλλά σήμερα παίρνει τρομακτικές διαστάσεις) και β) η πλήρης απαξίωση του πολιτικού προσωπικού των αστικών κομμάτων (η κυβέρνηση Παπαδήμου τη διεύρυνε και στον χώρο της δεξιάς).

Σε αυτό το πλαίσιο έχω τη γνώμη ότι η συμπόρευση με στελέχη και συλλογικότητες που απομακρύνονται από το ΠΑΣΟΚ δεν έχει την εμβέλεια που θα μπορούσε να ελπίζει κάποιος στη βάση μιας πιο παραδοσιακής ανάλυσης, που δεν λαμβάνει υπόψη την κατάρρευση της πολιτικής αντιπροσώπευσης και επιπλέον εμφανίζει κινδύνους, όπως η μετάγγιση της απαξίωσης.

Αυτό δεν σημαίνει ότι το μέτωπο δεν θα περιλαμβάνει και τέτοιες δυνάμεις, μια και δεν υποτιμώ την επικουρική διάσταση μιας τέτοιας συμμετοχής στην επικοινωνία μας με μη αριστερό κόσμο. Ούτε υποτιμώ την ανάγκη να αποτρέψουμε ένα κατακερματισμένο πολιτικό τοπίο που μας δυσκολεύει.

Ωστόσο, πρέπει να έχουμε καθαρό μυαλό ώστε να διαβλέψουμε ότι αυτή η διάσταση του μετώπου δεν αποτελεί το κρισιμότερο στοιχείο αυτή την περίοδο. Πιο κρίσιμη είναι η ριζοσπαστική αντιπολίτευση που ασκούμε, ο αποτελεσματικός ρόλος του Τσίπρα σε αυτή και η παρουσία μας σε κάθε αντίσταση που αναπτύσσεται. Επίσης, στα κινήματα αντίστασης - με τη δική μας καθοριστική συμβολή - έχει ήδη διαμορφωθεί το έδαφος για μια ευρεία ενότητα αριστερών αλλά και ευρύτερων λαϊκών δυνάμεων. Συνεπώς, απαιτείται επιδεξιότητα στον τρόπο ανάπτυξης αυτής της επικουρικής διάστασης του μετώπου, χωρίς βεβιασμένες ενέργειες, έτσι ώστε να έχουμε τα όποια οφέλη χωρίς κόστος.



3. Η διεύρυνση της εμβέλειας του χώρου επιβάλλει την ένταση της δουλειάς της αριστεράς που είναι η αποτελεσματική οργάνωση των αγώνων των «από κάτω» και ο μετασχηματισμός των κυρίαρχων ιδεολογικών παραστάσεών τους: το πέρασμα από την εθνική ενότητα στην άρση των διαχωριστικών γραμμών που προκαλεί και στην ανάδειξη της ταξικής φύσης της σύγκρουσης. Αντιθέτως, το «πλατσούρισμα» σε «εθνικές» εκφωνήσεις και στοχεύσεις (ακόμη και όταν ενδύονται με «αντικαπιταλιστική» ρητορεία) ενισχύει ριζοσπαστικές εκδοχές του αστισμού και συνιστά οδό ήττας και για την αριστερά και για τον λαό. Το μέτωπο δεν πρέπει να είναι ο μέσος όρος των δυνάμεων που το αποτελούν, αλλά αντίστροφα, οι απαιτήσεις της καταστροφής που θα κληθούμε να αντιμετωπίσουμε και η εκπόνηση ενός σχεδίου που αντιστοιχεί σε αυτές θα πρέπει να μετασχηματίσει όλους όσοι αντιλαμβάνονται την αναγκαιότητά του. Η πίστη και η έμπνευση ότι το μέτωπο είναι σε θέση να επιτύχει κάτι τέτοιο είναι όρος για την επιτυχία του.

Με άλλα λόγια, η ανάπτυξη του μετώπου θα υποβοηθηθεί και από μια συζήτηση για το πώς θα αντιμετωπίσει την κοινωνική καταστροφή. Με ποια μεθοδολογία θα ασκήσει εξουσία, με τι εργαλεία θα αντιμετωπίσει τις έκτακτες συνθήκες, σε τι μορφές δημοκρατίας θα στηριχθεί κοκ. Πέρα από ριζοσπαστικά μέτρα με εργαλείο το κράτος (κρατικοποίηση στρατηγικών επιχειρήσεων και τραπεζών κ.ο.κ.) και τη σύνθετη διεθνή στρατηγική που θα ακολουθήσει (διαγραφή χρεών, Ε.Ε. κ.ο.κ.) είναι χρήσιμο να αναπτυχθεί και μια συζήτηση για πολιτικές που έρχονται σε ρήξη με τη λογική του κέρδους ως εργαλεία για την αντιμετώπιση της καταστροφής: π.χ. πολύ σχηματικά εταιρείες κοινωνικής παραγωγής, συνδεδεμένες με τις μεγάλες δημόσιες επιχειρήσεις και τα τοπικά συμβούλια καταγραφής και ιεράρχησης των αναγκών θα μας δώσουν τη δυνατότητα να αντιμετωπίσουμε τα ακραία προβλήματα της φτώχειας, της ανεργίας, της ανεπάρκειας της αγροτικής παραγωγής κ.ο.κ. σε ένα εχθρικό διεθνές και εγχώριο περιβάλλον (πάγωμα εξωτερικής χρηματοδότησης, επενδυτική απεργία κ.ο.κ.).

Αυτή η διάσταση έχει πολλά πλεονεκτήματα:

Η πρακτική αντιμετώπιση των έκτακτων συνθηκών περιορίζει την πολιτικολογία σχετικά με το τι θα κάνουμε ως κυβέρνηση, αφού θέτει ζητήματα τα οποία μπορούν από σήμερα να αρχίσουν να προετοιμάζονται (μετασχηματίζοντας παράλληλα με έμπρακτο τρόπο λαϊκές δυνάμεις προς τα αριστερά).

Ενώ δεν απογειωνόμαστε ζητώντας κομμουνισμό αύριο, εντούτοις, για να μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τα άμεσα προβλήματα, ξεκινάμε de facto μια διαδικασία μετάβασης (διεύρυνση της λογικής των αναγκών έναντι της λογικής του κέρδους). Αυτή η στάση δεν αποτελεί κάποιου είδους ιδεολογική προϋπόθεση για τη συμμετοχή στο μέτωπο, αλλά συνιστά προϊόν της αγωνίας να βρεθεί τρόπος να αντιμετωπιστεί η διάλυση της κοινωνίας και ως τέτοια προτείνεται για διαβούλευση σε όλες τις δυνάμεις του μετώπου.

Ένα τέτοιο σχέδιο μπορεί να εμπνεύσει και να στρατεύσει τον πιο κρίσιμο παράγοντα: τον κόσμο της αριστεράς. Πιέζει θετικά το ΚΚΕ και άλλες δυνάμεις της αριστεράς, αφού θέτει επί τάπητος ζητήματα που δεν είναι εύκολο να παρακάμψουν. Σε κάθε περίπτωση δίνουμε τη δυνατότητα στον κόσμο της αριστεράς να υπερβεί διαχωριστικές γραμμές και να στρατευθεί σε ένα σχέδιο στο οποίο αναγνωρίζει τον εαυτό του. Οι δυσκολίες που ανακύπτουν αναφορικά με την επιφυλακτικότητα των αριστερών σε δυνάμεις που αποδεσμεύονται από το ΠΑΣΟΚ, αλλά και η πολυδιάσπαση στον χώρο της αριστεράς παράγονται σε ένα βαθμό από το ότι δεν πιστεύουμε πραγματικά στις δυνάμεις μας. Είναι κρίσιμο να αλλάξουμε αυτή την πεποίθηση και να εκπέμψουμε ότι η αριστερά πιστεύει στον εαυτό της και ξέρει τι κάνει, ότι οι συμμαχίες δεν γίνονται πρόχειρα, αλλά με επίγνωση των ιστορικών προκλήσεων.

ΑΥΓΗ