του Παναγιώτη Κ. ΙωακειμίδηΔεν έχουμε ευρωπαϊκή δημοκρατία γιατί δεν έχουμε ακόμη τουλάχιστον τον ευρωπαϊκό δήμο. Εδώ ακριβώς έγκειται το δημοκρατικό έλλειμμα νομιμοποίησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης που θα πρέπει να καλυφθεί ως άμεση προτεραιότητα.
τη στιγμή στον πυρήνα του συστήματος και χτυπά χώρες όπως Γαλλία και ιδιαίτερα Γερμανία. Επομένως τίθεται ένα θεμελιακό ερώτημα εάν θα μπορέσει τελικά να επιβιώσει ή όχι. Η απάντησή μου είναι ότι οι χώρες μέλη και ιδιαίτερα η Γερμανία θα λάβουν τελικώς τα αποφασιστικά αυτά μέτρα προκειμένου να διασφαλίσουν την επιβίωση της Ευρωζώνης σε μακροχρόνια βάση. Δεν θα αφήσουν το σύστημα να καταρρεύσει γιατί κάτι τέτοιο θα οδηγούσε ενδεχομένως στην κατάρρευση της ίδιας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τώρα εάν όλες οι χώρες που σήμερα συμμετέχουν στην Ευρωζώνη θα παραμείνουν στο σύστημα είναι δύσκολο να απαντηθεί. Εάν κάποιες χώρες αποδείξουν ότι είναι αθεράπευτες περιπτώσεις με την έννοια ότι δεν μπορούν να λειτουργήσουν με τους κανόνες του συστήματος, ιδιαίτερα όπως θα ενισχυθούν τότε προφανώς θα οδηγηθούν εκτός Ευρωζώνης. Επομένως, η Ελλάδα θα πρέπει να προσέξει πολύ.
2. Η τροποποίηση της Συνθήκης που ήδη προετοιμάζεται θα πρέπει να οδηγήσει σε ένα γνήσιο σύστημα οικονομικής διακυβέρνησης, δημοκρατικά νομιμοποιημένο. Κανένα σύστημα δεν μπορεί να λειτουργήσει ερήμην των ευρωπαϊκών λαών εάν δηλαδή δεν στηρίζεται στη δημοκρατική νομιμοποίηση. Ειδικότερα, θα πρέπει να οικοδομηθεί, σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, ως υπερεθνικό και όχι διακυβερνητικό σύστημα ένα πλέγμα θεσμών που θα περιλαμβάνει ένα κοινό υπουργείο Οικονομικών, γνήσια ενιαία αντιπροσώπευση του ενιαίου νομίσματος ευρώ στο παγκόσμιο σύστημα, κ.λπ. Με άλλα λόγια θα πρέπει να οδηγηθούμε σε δημοσιονομική, οικονομική και τελικά πολιτική ενοποίηση. Τούτο είναι απολύτως απαραίτητο. Η Ευρωζώνη και το ενιαίο νόμισμα δεν μπορεί να στηρίζεται μόνο στη νομισματική Ένωση. Η δραματική εμπειρία των δύο τελευταίων ετών επιβεβαιώνει ότι η αρχική σύλληψη των αρχιτεκτόνων της ΟΝΕ, ότι δηλαδή θα πρέπει η νομισματική ένωση να συμπληρωθεί στην πορεία του χρόνου με οικονομική και πολιτική ένωση, καθίσταται τώρα άμεση επιτακτική ανάγκη.
3. Αναμφίβολα υπάρχει ένα καίριο θέμα δημοκρατίας στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Από τη μια μεριά ζωτικές αποφάσεις που αφορούν άμεσα στους πολίτες και το μέλλον των ευρωπαϊκών κοινωνιών λαμβάνονται σε επίπεδο Ένωσης από τα όργανα και θεσμούς του συστήματος αλλά από την άλλη μεριά η νομιμοποίηση των αποφάσεων αυτών θα πρέπει να γίνει σε επίπεδο εθνικών κρατών και τούτο γιατί απουσιάζει η δημοκρατία σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και δεν έχουμε ευρωπαϊκή δημοκρατία γιατί δεν έχουμε ακόμη τουλάχιστον τον ευρωπαϊκό δήμο. Εδώ ακριβώς έγκειται το δημοκρατικό έλλειμμα νομιμοποίησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης που θα πρέπει να καλυφθεί ως άμεση προτεραιότητα. Η διαδικασία αυτή δεν θα είναι εύκολη αλλά από την άλλη μεριά δεν υπάρχει και άλλη εναλλακτική λύση. Σε ό,τι αφορά τα εθνικά συστήματα και ιδιαίτερα για χώρες αντιμέτωπες με την κρίση όπως η Ελλάδα, η ύπαρξη ενός ελάχιστου βαθμού πολιτικής συναίνεσης που δεν θα αναιρεί τη δημοκρατική λογική είναι αναγκαία. Θα ήταν εντελώς παράλογο για μια χώρα όπως η Ελλάδα λόγου χάρη να ζητά ή ακόμα και να εκλιπαρεί τη συναίνεση των 17 κρατών μελών της Ευρωζώνης ή ακόμη και των 27 της Ευρωπαϊκής Ένωσης προκειμένου να στηρίξουν προγράμματα διάσωσης και από την άλλη μεριά οι πολιτικές δυνάμεις της χώρας να μην μπορούν να φτάσουν σε μια στοιχειώδη ελάχιστη συναίνεση για την υλοποίηση των προγραμμάτων αυτών. Η Ευρωατλαντική σχέση από μόνη της δεν συνιστά κατά την άποψή μου το ενδεδειγμένο πλαίσιο για τη διαχείριση πολύ περισσότερο για την επίλυση της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης. Αυτό το οποίο χρειάζεται είναι η διαμόρφωση μιας γνήσια παγκόσμιας οικονομικής διακυβέρνησης με αντιπροσωπευτικούς θεσμούς, δημοκρατικά νομιμοποιημένους. Στο σύστημα αυτό διακυβέρνησης θεσμοί όπως το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και άλλοι θα πρέπει να καταστούν περισσότερο αντιπροσωπευτικοί ώστε να μπορούν να διαχειριστούν πιο αποτελεσματικά την κρίση.
* Ο Π. Κ. Ιωακειμίδης είναι καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών και μέλος του Δ.Σ. του ΕΛΙΑΜΕΠ
ΑΥΓΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου