ΑΡΘΡΟ: ΣΚΟΥΠΙΔΙΑ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΦΑΙΝΟΝΤΑΙ

Της
Χριστίνας Φίλιππα*

Στον επίλογο του συναρπαστικού βιβλίου του Stephen Hawking «Το Σύμπαν σε ένα Καρυδότσουφλο», διαβάζουμε ότι αν παρεκτείνουμε τις σημερινές τάσεις στην κατανάλωση ενέργειας , το έτος 2600 , η Γη θα έχει μεταβληθεί σε μία πύρινη σφαίρα.
Οι προβλέψεις κακών έχουν αξία όταν είναι δυνατόν να διαφευσθούν. Το ενδιαφέρον ερώτημα λοιπόν δεν είναι ποια θα είναι η θερμοκρασία της γης το 2600, αν δεν κάνουμε τίποτα, αλλά τι πρέπει να κάνουμε για να αλλάξουμε ρότα και να ακολουθήσουμε ένα άλλο μονοπάτι, του οποίου η μακροπρόθεσμη λογική του συνέπεια δεν θα είναι τόσο καταστροφική...3.600.000 τόνοι οικιακών απορριμμάτων παράγονται ετησίως στην Ελλάδα. Τα απορρίμματα αυτά αρκούν για να καλύψουν με τον όγκο τους την Εθνική Οδό Ναυπλίου - Αλεξανδρούπολης με στρώμα ύψους 1 μ. Στη χώρα μας λειτουργούν χωματερές (σε πρόσφατο σχετικά δημοσίευμα διάβασα ότι υπάρχουν ακόμα 400) το 70% των οποίων ανεξέλεγκτες και παρόλο που δεν τηρούν στοιχειώδεις κανόνες υγειονομικής ταφής δέχονται πάνω από 1.000.000 τόνους απορριμμάτων το χρόνο.
Εκτιμάται ότι η διάθεση απορριμμάτων που οδηγούνται στη Φυλή είναι μάξιμουμ της τάξης των 2.300.000 τόνων ετησίως. Ένα μέρος της ποσότητας αυτής δεν παράγεται στην Αττική μεταφέρεται δε εκεί με διάφορους πλάγιους τρόπους. (Επιβάρυνση των ΧΥΤΑ).
Τι γίνεται στην Ελλάδα; Παρά το γεγονός ότι αυξήθηκαν τα σκουπίδια στις 27 χώρες μέλη της ΕΕ, το ποσό των αποβλήτων που πήγαν για υγειονομική ταφή έχει μειωθεί σημαντικά ! Πριν βιαστούμε να χαρούμε για το ελπιδοφόρο νέο , να σας επαναφέρω στην πραγματικότητα. Αυτά στις υπόλοιπες χώρες της Ένωσης όπου έχουν εναρμονιστεί με τις κοινοτικές οδηγίες, και έχουν μάλιστα κάποιες μηδενική υγειονομική ταφή απορριμμάτων, ως παρωχημένη , επιζήμια για το περιβάλλον, χρονικά αδιέξοδη και πανάκριβη. Αντιθέτως η Ελλάδα ανάμεσα στις «παλιές», όπως αποκαλείται, χώρες της Ένωσης , έχει το υψηλότερο ποσοστό υγειονομικής ταφής 81% , μαζί με Πορτογαλία 62% και Ισπανία 52%, σύμφωνα με τα στοιχεία της Environmental Data Centre on Waste of Eurostat. Μόνο το 16% περίπου πάει για ανακύκλωση και μόλις 2% περίπου για κομποστοποίηση. Ανύπαρκτη στατιστικά η μέθοδος αποτέφρωσης !!!! (Πίνακες 2009).
Αναρωτιέται λοιπόν κανείς για τι ανακύκλωση μιλάμε. Και εδώ έχουμε όλοι τις ευθύνες μας! Κράτος, δήμοι και πολίτες!
Η Ανακύκλωση για να έχει πραγματικά περιβαντολογικό όφελος , επιτυγχάνεται μόνο με διαλογή στην Πηγή (πόρτα-πόρτα) με διαφορετικούς κάδους , για χαρτί –γυαλί-μέταλλο-πλαστικό. Οι μπλε κάδοι δεν βοηθούν στη διαλογή καθώς τα απορρίμματα είναι φύρδην-μίγδην και ατάκτως ερριμμένα. Συνήθως δε οι κάτοικοι μη έχοντας καλή πληροφόρηση , η αδιαφορώντας, επιμολύνουν υλικά που μπορούν να ανακυκλωθούν πετώντας βρεγμένα αντικείμενα ή λερωμένα. Έτσι, όλος ο κάδος αναγκαστικά πάει για τη χωματερή. Οι δήμοι πάλι, δεν συζήτησαν ποτέ τη μείωση του 6% που καταβάλλουν στο φορέα διαχείρισης της χωματερής με αποτέλεσμα να αδιαφορούν για τις ποσότητες των ανακυκλωμένων στην πηγή. Ο «ρυπαίνων πληρώνει» που ισχύει στα άλλα κράτη της ΕΕ, δεν ίσχυσε ποτέ στον τόπο μας. Δέλεαρ θα ήταν να πληρώνουν οι δημότες για τις υπηρεσίες συλλογής και μεταφοράς απορριμμάτων ανάλογα με την ποσότητα που παράγουν και όχι με τα τετραγωνικά που ζουν, (μεταβλητό σύστημα κοστολόγησης) για να καλύπτεται το κόστος ανακύκλωσης. Αυτό επιτυγχάνεται με ογκομέτρηση των απορριμμάτων.
Υπάρχει λύση; Χώρες που έχουν μειώσει την εξάρτησή τους από τους ΧΥΤΑ έχουν συνδυάσει ΔΙΑΛΟΓΗ ΣΤΗΝ ΠΗΓΗ(ΔσΠ), με ανακύκλωση, βιολογική(κομποστοποίηση και αναερόβια χώνευση) και θερμική επεξεργασία. (Δρ. Δερματάς Δημ. Καθηγητής Περιβαντολλογικής Μηχανικής –Ημερίδα ΤΕΕ: «Κοινωνία της ανακύκλωσης».
Αυτό που άμεσα μπορούμε ως πολίτες να κάνουμε:ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ!!!
Το 25% αυτών που αγοράζουμε πετιέται στα σκουπίδια. Να σταματήσουμε να αγοράζουμε και να χρησιμοποιούμε υλικά μιας χρήσης. Π.χ. πετσέτες και όχι χαρτί κουζίνας, υφασμάτινες τσάντες αντί για πλαστικές, τάπερ αντί αλουμινόχαρτα, και αγορά προϊόντων που ανακυκλώνονται.
ΚΟΜΠΟΣΤΟΠΟΙΗΣΗ (οικιακή)
Έχει υπολογισθεί ότι το 35% των οικιακών μας απορριμμάτων μπορούν να κομποστοποιηθούν! Στα προάστιά μας έχουμε ακόμα κήπους. Για όσους θέλουν μπορεί να χρησιμοποιήσουν μικρό μέρος του κήπου τους ή να προμηθευτούν ειδικούς κάδους από καταστήματα κηπουρικής που τοποθετούνται και στις βεράντες. Υλικά όπως φλούδες, υπολείμματα τροφών, γρασίδι, καφές, φλοιός φυτών, κλαδέματα, χαρτοπετσέτες, μπορούν εύκολα να κομποστοποιηθούν. Το αποτέλεσμα είναι όχι μόνο ότι θα μειώσουν την ποσότητα σκουπιδιών, αλλά θα παράγουν και εξαιρετικό λίπασμα για τα φυτά τους, το καστανόχωμα, που το χρυσοπληρώνουμε άλλωστε. Αξίζει εδώ να αναφέρω την εξαιρετική δουλειά του δήμου Ελευσίνας ο οποίος διένειμε στους κατοίκους δωρεάν 2.500 τσουβάλια λίπασμα που προέκυψε από το πράσινο!
Κι όμως η φύση κάνει ανακύκλωση από αρχής κόσμου. Στη φύση τίποτα δεν είναι σκουπίδι! Ό,τι είναι απόβλητο για ένα οργανισμό είναι χρήσιμο για κάποιον άλλο.
Η αστικοποίηση , η οικονομική ανάπτυξη, και η εξ αυτών αλλαγή προτύπων, οδήγησαν τις τελευταίες 10ετιες σε ραγδαία αύξηση των παραγομένων απορριμμάτων, καθώς επίσης και την μορφή και υφή τους πέρα από ότι έχει άμεση συνάφεια με τους “κύκλους” που είναι συνηθισμένη να “ χωνεύει” η φύση. Πρώτο μέλημα λοιπόν πρέπει να είναι η μείωση της παραγόμενης ποσότητας απορριμμάτων και η ορθολογική διαχείριση τους.
Ίσως η πιο “προφανής” η “εύκολη” απάντηση στην διαχείριση των απορριμμάτων ...Ας τα θαψουμε!!!!!

Τι είναι η ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΗ ΤΑΦΗ.Τα απορρίμματα διαστρώνονται με διαδοχικές στρώσεις άμμου ή χώματος. Εκεί όταν σαπίσουν και διαλυθούν, εκλύουν κάποια υγρά , τα στραγγίσματα και το λεγόμενο βιοαέριο. Ποιος είναι ο χρόνος αποικοδόμησης ορισμένων θαμμένων υλικών;
Εισιτήριο λεωφορείου 2-4 εβδομάδες
Βαμβακερό ύφασμα 1-5 μήνες
Μάλλινο ύφασμα 1 χρόνος
Τενεκεδάκι κονσέρβας 5-100 χρόνια
Βαμμένο ξύλο 13 χρόνια
Αλουμινένιο κουτί 100-200 χρόνια
Πλαστικό μπουκάλι 100-200 χρόνια
Γυάλινο μπουκάλι Άγνωστο
Στις χωματερές επίσης καταλήγουν κάθε έτος και περίπου 300 χιλιάδες τόνοι χαρτιού που για να παραχθούν χρειάστηκε να σπαταληθούν περίπου 2 δις. Κιλοβατώρες, 100 εκ. κυβ. νερού και περί τα 12 εκατ. Στρέμματα δάσους!!!!!

Άρα λοιπόν η ‘προφανής’ λύση κάθε άλλο από σταθερή και ορθολογική λύση μπορεί να είναι σε βάθους χρόνου και μόνο εν τέλει μόνο δισεπίλυτα προβλήματα “προφανώς” μπορεί να συσσωρεύσει ... αρχίζοντας από το ότι καμία κοινότητα δεν θα ήθελε να είχε μια χωματερή δίπλα της!!!!!
Θα μπορούσαμε όμως να βγάζαμε κάτι ‘ουσιαστικό’ από σκουπίδια ??? θα μπορούσε εν τέλει η ταφή τους όχι μόνο να είναι μια αλόγιστη ...... και επικίνδυνη για το μέλλον μας; Το κενό έρχεται να κάλυψη η Ανακύκλωση ;

Τι είναι η ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΟιαδήποτε εργασία ανάκτησης με την οποία τα απόβλητα μετατρέπονται εκ νέου σε προϊόντα, υλικά η ουσίες που προορίζονται είτε να εξυπηρετήσουν και πάλι τον αρχικό τους σκοπό , είτε άλλους σκοπούς. Οι ωφέλειες είναι πολλές.
1. Μείωση του χρόνου λειτουργίας των χωματερών.
2. Μείωση του κόστους συλλογής και διάθεσης των απορριμμάτων.
3. Οι επιχειρήσεις αναλαμβάνουν τη συλλογή, μεταφορά και ανακύκλωση των υλικών συσκευασίας, σύμφωνα με την αρχή της βιώσιμης ανάπτυξης.
4. Μικρότερη ποσότητα απορριμμάτων για ταφή και συνεπώς μικρότερη ρύπανση των νερών και του αέρα.
5.. Εξοικονόμηση ενέργειας και πρώτων υλών.
Η εξοικονόμηση ενέργειας από την ανακύκλωση για ένα γυάλινο μπουκάλι ανέρχεται, στα 10 βατ για 1 ώρα. Η εξοικονόμηση ενέργειας από κάθε ανακυκλωμένο κουτάκι αναψυκτικού, μπορεί να λειτουργήσει μία τηλεόραση για 3 ώρες. Κάνοντας αλουμίνιο από ανακυκλωμένο αλουμίνιο, χρησιμοποιούμε 90 έως 95% λιγότερη ενέργεια.
6.. Δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.
Οι πληροφορημένοι και ενεργοί πολίτες είναι ο κινητήριος μοχλός για να υλοποιηθούν οι στόχοι του Νόμου κα να προστατευθεί το περιβάλλον.
Πρέπει όλοι να καταλάβουμε ως κοινωνία ότι μία ολοκληρωμένη περιβαλλοντική πολιτική για τη διαχείριση των απορριμμάτων, δηλαδή η πολιτική της πρόληψης, επαναχρησιμοποίησης, ανακύκλωσης και κομποστοποίησης είναι η ουσιαστικότερη λύση στο πρόβλημα της διαχείρισης των απορριμμάτων.

Tι πρέπει να ξέρουμε:Ότι τα ανακυκλώσιμα υλικά διαλέγονται και επεξεργάζονται από ανθρώπους. Άρα πρέπει να επιβεβαιώσουμε ότι ακολουθούμε τις οδηγίες για την αποφυγή απόρριψης υλικών που μπορεί να θέσουν σε κίνδυνο την υγεία και την ασφάλεια των ανθρώπων που τα συλλέγουν . Για παράδειγμα, σπασμένα γυαλιά δεν τα βάζουμε στον κάδο. διότι και επικίνδυνα είναι, και μπορούν να μολύνουν άλλα υλικά, τα οποία στη συνέχεια δεν μπορούν να ανακυκλωθούν, θεωρούμενα δε από το σύστημα ως «υπόλειμμα», ενταφιάζoνται στους ΧΥΤΥ με διαφορετικό τιμολόγιο που το χρεώνεται ο δήμος ! Δεν πετάμε τα απόβλητα για ανακύκλωση μέσα σε σακούλες. Μειώνουμε το όγκο τους. Ξεχωρίζουμε τα καπάκια από τα μπουκάλια και τα Tetrapak κουτιά. Όλα τα καπάκια και πώματα πάνε για ανακύκλωση αλλά ξέχωρα! Ισιώνουμε τα κουτιά αφού τα ξεπλύνουμε λίγο.
Θυμηθείτε ότι τα απόβλητα που δεν είναι κατάλληλα προετοιμασμένα είναι δύσκολο να ανακυκλωθούν και ίσως επιμολύνουν την όλη διαδικασία.
To άρθρο αυτό (και το συνοδευτικό στο προηγούμενο τεύχος αυτής της Εφημερίδας) δεν φιλοδοξεί να αντιστρέψει την ‘κλιματική αλλαγή’, αλλά να προσφέρει βασικές πληροφορίες σε κάθε συμπολίτη μας ούτως ώστε να φτιαχτεί η συνείδηση και η ‘κουλτούρα’ για να μπορεί να βάλει ο καθένας έτσι το λιθαράκι του. Από τα πιο μικρά κάτι παραπάνω θα γίνει. Γιατί ο καθένας μας είναι μέρος του «όλου», και μιλάμε για το περιβάλλον που μας συντηρεί και στο οποίο διαβιούμε.

*Σύμβουλος Δημ. Κοινότητας Φιλοθέης

ΠΗΓΗ: http://www.e-topikanea.gr/