«La Commune (Paris 1871)»: ΜΙΑ ΤΑΙΝΙΑ- ΒΙΩΜΑΤΙΚΟ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΣΤΟΝ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟ

Την ολοκληρωμένη version των 345 λεπτών της ταινίας του Peter Watkins «La Commune (Paris 1871)» μπορούμε να δούμε από την Πέμπτη 28 Απριλίου στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος. Πρόκειται για μια ταινία η οποία εκτός από το θέμα της παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον και ο τρόπος που έγινε.
Αναφέρεται στα γεγονότα του Μάρτη του 1871 στο Παρίσι. Ο σκηνοθέτης εξηγεί..ότι τον ώθησαν στην δημιουργία της ταινίας οι κοινωνικοοικονομικές συνθήκες της εποχής (1998). «Σε έναν τέτοιο κόσμο σαν αυτόν, ό,τι συνέβη στο Παρίσι την Άνοιξη του 1871 αναπαριστούσε (κι ακόμη αναπαριστά) την ιδέα της δέσμευσης σε έναν αγώνα για έναν καλύτερο κόσμο και την ανάγκη για μια μορφή συλλογικής κοινωνικής ουτοπίας, την οποία τώρα χρειαζόμαστε τόσο απεγνωσμένα, όσο τα άτομα που πεθαίνουν χρειάζονται αίμα. Η έννοια του φιλμ δείχνει ότι η αυτή η δέσμευση λοιπόν γεννήθηκε».
Ο Watkins αναζητούσε εναλλακτικούς τρόπους και διαδικασίες επικοινωνίας με το κοινό αλλά και εναλλακτικές χρήσεις των φιλμς και της τηλεόρασης. Έτσι κατόρθωσε στο «La Commune» «η φόρμα να επιτρέπει στη διαδικασία να συμβαίνει- αλλά χωρίς τη διαδικασία η φόρμα από μόνη της δεν έχει νόημα.»
Πριν ξεκινήσει τα γυρίσματα ζήτησε από το cast (το οποίο αποτελούνταν από μη επαγγελματίες ηθοποιούς) να ερευνήσουν την Γαλλική ιστορική περίοδο εκείνης της εποχής, όπως ήδη είχε κάνει και ο σκηνοθέτης για ένα χρόνο πριν με τους συνεργάτες του. Η έρευνα χρειαζόταν αφού όλοι γνώριζαν μια παραποιημένη εικόνα εκείνης της εποχής μέσα από την Γαλλική εκπαίδευση, ίσως επειδή η Παρισινή Κομμούνα ήταν το γεγονός-κλειδί στην ιστορία της ευρωπαϊκής εργατικής τάξης.
Αργότερα, ζητήθηκε από το cast να συζητήσει για τους ήρωες που θα υποδύονταν με τη σκέψη ότι υπάρχει σύνδεση των γεγονότων της Παρισινής Κομμούνας και της σημερινής κοινωνίας. Έτσι, ουσιαστικά επρόκειτο για τη προσωπική αφήγηση του καθένα χωριστά σήμερα. Αυτό υπήρξε ένα κεντρικό σημείο της διαδικασίας του φιλμ. Κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων το cast συμμετείχε σε συλλογικές εμπειρίες, με συζητήσεις μεταξύ τους, με το σκηνοθέτη και την ομάδα του, σε σχέση με το τι θα έλεγαν, πως θα ένοιωθαν και πως θα αντιδρούσαν στα γεγονότα της Κομμούνας για τα οποία θα γίνονταν τα γυρίσματα. Αυτές οι αυθόρμητες συζητήσεις αλλά και οι προετοιμασίες για τους ρόλους ακολουθούσαν τη χρονολογική σειρά των γεγονότων που συνέβησαν τότε. Αυτή η ενότητα γυρισμάτων και βιωμάτων έκανε όλους να ζήσουν μια δυναμική εμπειρία, αναπτύσσοντας έτσι σχέσεις μεταξύ τους, αλλά και προβληματίζοντάς τους για τη σύγχρονη κοινωνία.
Ακόμη και ο τρόπος κινηματογράφησης επέτρεπε τη δυναμική της ομάδας, αφού και στα «στατικά» πλάνα υπάρχουν δυο –τρια άτομα τα οποία επικοινωνούν.
Μετά την ολοκλήρωση των γυρισμάτων, σαν αποτέλεσμα της έντονης συλλογικής εμπειρίας, άτομα του cast συνέχισαν να συναντιούνται για μήνες ανταλλάσσοντας απόψεις. Έτσι αναπτύχθηκε η ιδέα μιας μορφής μη ιεραρχικής ένωσης της Le Rebond pour la Commune, ώστε να συνεχιστεί η δουλειά που ξεκίνησε με το φιλμ και να επεκταθεί η ιδέα και ο κριτικός διάλογος με την ίδια την κοινωνία.
Η Le Rebond λοιπόν οργάνωσε συζητήσεις, ημερίδες με θέματα όπως ο ρόλος της γυναίκας, τα media, η εργασία κλπ. Η Le Rebond απέδειξε αναμφισβήτητα ότι είναι δυνατόν να δημιουργηθούν διαδικασίες μέσα από τα οπτικοακουστικά μέσα πέρα από τους περιορισμούς των πλαισίων.
Η ταινία πολεμήθηκε από το κατεστημένο των οπτικοακουστικών μέσων ως προς τη διανομή της κι όχι μόνο. Σε ανακοίνωσή της η Le Rebond προτείνει σαν απάντηση σ΄ αυτόν τον πόλεμο το «να προτείνουμε, να ξεκινήσουμε και να οργανώσουμε εργασίες και συζητήσεις γύρω από τα ερωτήματα που η «La Commune (Paris 1871)» μας θέτει. Να δημιουργήσουμε ελεύθερο λόγο …μια ανοιχτή ματιά παρά να είμαστε τηλε-αντικείμενα.»
Πληροφορίες από: http://pwatkins.mnsi.net/commune.htm


Η ταινία πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με 13 γαλλικές εταιρίες παραγωγής. Ο Watkins όταν γύρισε στη Γαλλία το 2003 για το μοντάζ της βρετανικής version της ταινίας για πρώτη φορά ανακάλυψε ότι αυτές οι εταιρίες εμπλέκονταν σε ένα διεθνές δίκτυο το Lagardere, το οποίο με διάφορους τρόπους έμμεσους ή άμεσους συνδέονταν με διάφορες οργανώσεις, εταιρίες κλπ οι οποίες, εκτός των άλλων, βρίσκονταν πίσω από μεγάλα τηλεοπτικά κανάλια, περιοδικά και εφημερίδες όπως η Le Monde και η L’Humanite η οποία είναι το επίσημο όργανο του Γαλλικού Κομμουνιστικού Κόμματος. Όπως επίσης βρίσκονταν πίσω από τις εκδόσεις Hachette οι οποίες εκδίδουν διδακτικά βιβλία για τα σχολεία. Ταυτόχρονα όμως η ίδια οργάνωση βρίσκεται και πίσω από τη γαλλική εταιρία όπλων Matra η οποία κατασκευάζει τα Euro fighters κλπ.
Ο Watkins έκλεισε εκείνη τη δήλωσή του διερωτώμενος «πως μπορούμε να ισχυριζόμαστε ότι ζούμε σε δημοκρατία…. σε κοινωνία πολιτών όταν δεν έχουμε ιδέα τι γίνεται στο όνομά μας, όταν δεν έχουμε ιδέα για τις συνδέσεις μεταξύ ημών ως άτομα και τους οργανισμούς για τους οποίους δουλεύουμε και για τις πολυεθνικές οργανώσεις οι οποίες είναι υπεύθυνες για όπλα πολέμου και για όσα άλλα εμπλέκονται;»
Και ενώ οι 13 αυτές εταιρίες δεν ανακατεύτηκαν με κανέναν τρόπο στη δουλειά του στο φιλμ ο Watkins καταδίκασε τη συμμετοχή τους στο φιλμ χαρακτηρίζοντάς το άπρεπο εταιρίες που εμπλέκονται σε βιομηχανίες όπλων να παράγουν ταινίες όπως η «La Commune».
«Εκατοντάδες κομμουνιστές πέθαναν για τα πιστεύω τους το 1871. Ελπίζω ότι πριν ακόμα φτάσετε στο τέλος της ταινίας θα δείτε πως και γιατί ερωτήματα που αντιμετώπισαν οι κομμουνιστές μοιάζουν πάρα πολύ με τα δικά μας ερωτηματικά σήμερα.»